Chứng chỉ RCS là gì? Quy trình xin cấp chứng chỉ RCS 

Trong kỷ nguyên mà tính minh bạch và bền vững quyết định sự thành bại của một thương hiệu, việc chứng minh nguồn gốc tái chế của sản phẩm đã trở thành một lợi thế cạnh tranh không thể bỏ qua. Giữa rất nhiều giấy chứng nhận, chứng chỉ RCS (Recycled Claim Standard) nổi lên như một bằng chứng xác thực uy tín và phổ biến. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn còn mơ hồ: chứng chỉ RCS là gì và làm thế nào để sở hữu nó?  

Chứng chỉ RCS là gì?  

Tiêu chuẩn Tuyên bố Tái chế (Recycled Claim Standard - RCS) là một tiêu chuẩn quốc tế, tự nguyện, do tổ chức phi lợi nhuận uy tín Textile Exchange quản lý. Mục tiêu cốt lõi của nó là xác minh sự hiện diện và hàm lượng vật liệu tái chế trong một sản phẩm cuối cùng. 

RCS không đánh giá chất lượng sản phẩm hay các khía cạnh xã hội, môi trường của quy trình sản xuất. Thay vào đó, nó tập trung hoàn toàn vào việc theo dõi và xác thực Chuỗi Hành trình Sản phẩm (Chain of Custody - CoC). Điều này đảm bảo rằng vật liệu tái chế thực sự được đi từ nguồn cung cấp, qua các công đoạn sản xuất, và hiện diện trong thành phẩm với tỷ lệ chính xác như đã công bố. 

Tiêu chuẩn RCS được áp dụng cho mọi sản phẩm có chứa ít nhất 5% vật liệu tái chế. Nó cung cấp hai loại nhãn dán cho người tiêu dùng nhận biết: 

• Nhãn RCS 100: Chứng nhận sản phẩm chứa từ 95-100% thành phần tái chế, không pha trộn với các vật liệu nguyên sinh cùng loại. 

• Nhãn RCS Blended (Hỗn hợp): Chứng nhận sản phẩm chứa từ 5-95% thành phần tái chế. Logo sẽ đi kèm với tỷ lệ phần trăm cụ thể. 

Như vậy, sở hữu chứng chỉ RCS đồng nghĩa với việc bạn có một bằng chứng xác thực, minh bạch từ một bên thứ ba độc lập về cam kết sử dụng vật liệu tái chế của mình. 

Tầm quan trọng của chứng chỉ RCS  

Việc đầu tư thời gian và nguồn lực để theo đuổi một chứng chỉ luôn cần một lý do xác đáng. Đối với RCS, lợi ích mà nó mang lại vượt xa một tờ giấy chứng nhận đơn thuần. Đây là một khoản đầu tư chiến lược cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. 

1. Minh bạch chuỗi cung ứng

Trong một thị trường đầy rẫy những tuyên bố "xanh" (greenwashing), người tiêu dùng và đối tác ngày càng thông thái hơn. Họ cần bằng chứng, không chỉ là lời hứa. Chứng chỉ RCS cung cấp một sự xác thực khách quan, chứng minh rằng tuyên bố tái chế của bạn là thật. Điều này xây dựng một nền tảng niềm tin vững chắc, biến khách hàng thành những người ủng hộ trung thành cho thương hiệu. 

2. Tăng lợi thế cạnh tranh và tiếp cận thị trường mới

Khi hai sản phẩm có chất lượng và giá cả tương đương, yếu tố bền vững sẽ là đòn bẩy quyết định. Một sản phẩm được dán nhãn RCS sẽ nổi bật trên kệ hàng, thu hút nhóm khách hàng có ý thức về môi trường - một phân khúc đang phát triển cực kỳ nhanh chóng. Hơn nữa, nhiều thị trường xuất khẩu khó tính như Châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản xem các chứng nhận như RCS là một yêu cầu gần như bắt buộc. 

3. Đáp ứng yêu cầu từ các nhãn hàng và đối tác lớn

Nếu bạn là một nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng dệt may, bao bì, hay nhựa, việc sở hữu chứng chỉ RCS không còn là "nice-to-have" (có thì tốt) mà đang dần trở thành "must-have" (phải có). Các thương hiệu lớn như H&M, Zara, Adidas, và nhiều tập đoàn đa quốc gia khác đều yêu cầu các nhà cung cấp của mình phải tuân thủ các tiêu chuẩn tái chế. RCS chính là tấm vé thông hành giúp bạn tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu này. 

4. Nền tảng cho các chứng nhận bền vững cao cấp hơn

RCS là một bước khởi đầu tuyệt vời trên hành trình bền vững. Các yêu cầu về Chuỗi Hành trình Sản phẩm (CoC) của nó là nền tảng cốt lõi cho Tiêu chuẩn Tái chế Toàn cầu (GRS - Global Recycled Standard). Một khi bạn đã làm chủ được quy trình của RCS, việc nâng cấp lên GRS (với các yêu cầu bổ sung về xã hội và môi trường) sẽ trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn rất nhiều. 

Phân biệt 2 loại chứng chỉ RCS cốt lõi: SC và TC 

Một trong những điểm quan trọng nhất trong quy trình xin cấp chứng chỉ RCS là hiểu rõ về hai loại chứng nhận cấu thành nên nó: Chứng chỉ Phạm vi (SC) và Chứng chỉ Giao dịch (TC). Nhiều doanh nghiệp thường nhầm lẫn giữa hai loại này. 

1. Chứng chỉ Phạm vi (Scope Certificate - SC): "Giấy phép" sản xuất

Hãy coi Chứng chỉ Phạm vi (SC) như "giấy phép" của doanh nghiệp bạn. Nó không chứng nhận cho bất kỳ sản phẩm cụ thể nào, mà xác nhận rằng nhà máy hoặc đơn vị của bạn có đủ năng lực, hệ thống và quy trình để sản xuất ra các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn RCS. 

• Đối tượng cấp: Cấp cho từng nhà máy, nhà thầu phụ, nhà kinh doanh tham gia vào chuỗi cung ứng. 

• Nội dung: Xác nhận rằng cơ sở đã được đánh giá và tuân thủ tất cả các tiêu chí của tiêu chuẩn RCS. 

• Hiệu lực: Có giá trị trong vòng 1 năm. Doanh nghiệp phải được tái đánh giá hàng năm để duy trì hiệu lực của chứng chỉ này. 

• Vai trò: SC là điều kiện tiên quyết. Nếu không có SC còn hiệu lực, bạn không thể sản xuất hay bán hàng hóa RCS và càng không thể xin được Chứng chỉ Giao dịch (TC). 

2. Chứng chỉ Giao dịch (Transaction Certificate - TC): "Hộ chiếu" cho từng lô hàng

Nếu SC là giấy phép sản xuất, thì Chứng chỉ Giao dịch (TC) chính là "hộ chiếu" cho từng (lô hàng) mà bạn bán ra. Nó chứng minh rằng một lô hàng cụ thể được bán từ đơn vị này sang đơn vị khác thực sự là hàng hóa đạt chuẩn RCS. 

• Đối tượng cấp: Cấp cho một hoặc nhiều lô hàng hóa cụ thể. 

• Nội dung: Liệt kê thông tin chi tiết về người bán, người mua, sản phẩm, số lượng, hàm lượng tái chế, và các thông tin liên quan đến giao dịch. 

• Vai trò: TC là bằng chứng không thể thiếu để duy trì tính toàn vẹn của Chuỗi Hành trình Sản phẩm. Khi bạn bán hàng RCS, bạn phải cung cấp TC tương ứng để họ có thể tiếp tục sản xuất và khai báo RCS ở công đoạn tiếp theo. 

• Các loại TC: Có hai dạng chính: 

• Single TC (TC đơn): Một chứng chỉ được cấp cho một lô hàng/một hóa đơn duy nhất. 

• Multiple TC (TC nhiều lô hàng): Một chứng chỉ có thể bao gồm nhiều lô hàng (tối đa 100) giao cho cùng một khách hàng trong khoảng thời gian không quá 3 tháng. Đây là lựa chọn hiệu quả cho các đối tác có giao dịch thường xuyên. 

Hướng dẫn chi tiết quy trình xin cấp chứng chỉ RCS 

Đây là phần quan trọng nhất, phác thảo lộ trình từng bước để doanh nghiệp của bạn chinh phục thành công chứng nhận này. Quy trình xin cấp chứng chỉ RCS về cơ bản có thể được chia thành 6 bước chính. 

Bước 1: Lựa chọn và Đăng ký với Tổ chức Chứng nhận (CB) 

Đầu tiên, bạn không làm việc trực tiếp với Textile Exchange. Thay vào đó, bạn cần chọn một Tổ chức Chứng nhận (Certification Body - CB) đã được Textile Exchange cấp phép để thực hiện đánh giá. Một số CB uy tín tại Việt Nam và trên thế giới bao gồm Control Union, Intertek, SGS, Bureau Veritas,... Hãy liên hệ với KNA CERT để được hỗ trợ liên hệ với các tổ chức này để nhận báo giá, điền vào đơn đăng ký và ký hợp đồng dịch vụ. 

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ và hệ thống nội bộ 

Đây là giai đoạn tốn nhiều công sức nhất. CB sẽ cung cấp cho bạn một danh sách các yêu cầu cần chuẩn bị. Doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống tài liệu và quy trình vững chắc, bao gồm nhưng không giới hạn ở: 

• Sơ đồ luồng sản xuất chi tiết. 

• Quy trình kiểm soát nguyên vật liệu đầu vào, đảm bảo vật liệu tái chế có chứng nhận hợp lệ từ nhà cung cấp. 

• Quy trình phân tách, nhận diện và lưu trữ vật liệu RCS và vật liệu thường. 

• Quy trình tính toán cân bằng khối lượng (mass balance) để đảm bảo lượng đầu ra không vượt quá lượng đầu vào. 

• Tài liệu đào tạo nhân viên về tiêu chuẩn RCS. 

• Hệ thống lưu trữ hồ sơ, chứng từ mua bán. 

• … 

Bước 3: Đánh giá tại nhà máy (On-site Audit) 

Sau khi bạn đã sẵn sàng, chuyên gia đánh giá của CB sẽ đến nhà máy của bạn để tiến hành đánh giá thực tế. Họ sẽ: 

• Phỏng vấn ban lãnh đạo và các nhân viên liên quan. 

• Kiểm tra toàn bộ hệ thống hồ sơ, tài liệu bạn đã chuẩn bị. 

• Đi thực tế nhà xưởng để xem xét quy trình phân tách, sản xuất, lưu kho có đúng như mô tả trong tài liệu hay không. 

• Kiểm tra ngẫu nhiên các hồ sơ mua hàng, lệnh sản xuất và hồ sơ bán hàng. 

Bước 4: Khắc phục điểm không phù hợp (nếu có) 

Rất ít doanh nghiệp hoàn hảo ngay trong lần đánh giá đầu tiên. Chuyên gia đánh giá sẽ đưa ra một báo cáo, trong đó chỉ rõ các "Điểm không phù hợp" (Non-conformities - NCs). Doanh nghiệp của bạn sẽ có một khoảng thời gian nhất định (thường là vài tuần đến vài tháng) để thực hiện hành động khắc phục và gửi bằng chứng cho CB. 

Bước 5: Nhận Chứng chỉ Phạm vi (Scope Certificate - SC) 

Khi tất cả các điểm không phù hợp đã được khắc phục và được CB chấp thuận, bạn sẽ chính thức được cấp Chứng chỉ Phạm vi (SC). Kể từ thời điểm này, doanh nghiệp của bạn được phép sản xuất và kinh doanh các mặt hàng theo tiêu chuẩn RCS. 

Bước 6: Xin cấp Chứng chỉ Giao dịch (TC) cho từng đơn hàng 

Sau khi có SC, mỗi khi bạn bán một lô hàng RCS cho khách, bạn cần tập hợp các chứng từ liên quan (hóa đơn, phiếu đóng gói, vận đơn...) và gửi yêu cầu đến CB để xin cấp TC cho lô hàng đó. CB sẽ xem xét và cấp TC, hoàn tất chu trình và giúp khách hàng của bạn tiếp tục chuỗi cung ứng RCS. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------- 

Hành trình chinh phục chứng chỉ RCS không chỉ đơn thuần là việc tuân thủ một bộ quy tắc, đó là một tuyên ngôn mạnh mẽ về cam kết của doanh nghiệp đối với sự minh bạch và nền kinh tế tuần hoàn. Việc hiểu rõ chứng chỉ RCS là gì và nắm vững quy trình xin cấp chứng chỉ RCS chính là chìa khóa để bạn mở ra những cơ hội kinh doanh mới, xây dựng niềm tin vững chắc với khách hàng và khẳng định vị thế của một thương hiệu có trách nhiệm.  

Nếu bạn đã sẵn sàng bắt đầu hành trình này hoặc cần hướng dẫn sâu hơn để quy trình diễn ra suôn sẻ, hãy liên hệ với các chuyên gia của KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để nhận được sự hỗ trợ chuyên nghiệp và hiệu quả nhất.