ESG vẫn là khái niệm xa lạ với doanh nghiệp vừa và nhỏ 

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với những biến động lớn từ biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên đến các yêu cầu ngày càng cao về phát triển bền vững, ESG (môi trường, xã hội và quản trị) đang dần trở thành tiêu chí đánh giá quan trọng, bên cạnh các chỉ số tài chính truyền thống. Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định rằng, những doanh nghiệp tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh sẽ có khả năng phát triển lâu dài, gia tăng lợi thế cạnh tranh và nâng cao năng lực ứng phó với rủi ro từ bên ngoài. 

ESG – Đòn bẩy mới cho tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp Việt 

Tại Việt Nam, dù nhận thức về ESG đang tăng lên, nhưng phần lớn các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ vẫn còn mơ hồ về khái niệm này. Việc thiếu thông tin, nguồn lực và hỗ trợ kỹ thuật khiến họ chưa thể tiếp cận đầy đủ hoặc triển khai hiệu quả các nguyên tắc ESG trong hoạt động sản xuất – kinh doanh. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn đã bắt đầu chuyển mình nhanh chóng, xem ESG như một phần thiết yếu của chiến lược phát triển dài hạn. 

Phát biểu tại một tọa đàm gần đây, ông Mark Birnbaum – Giám đốc Dự án USAID IPSC – nhận định rằng mô hình đánh giá hiệu quả doanh nghiệp không còn chỉ dựa vào lợi nhuận tài chính. Thay vào đó, ESG đang trở thành yếu tố quyết định, bởi các doanh nghiệp có xếp hạng ESG cao thường có hiệu suất tài chính tốt hơn. Cụ thể, họ đạt tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu cao hơn 35% và mức định giá cao hơn 20% so với các doanh nghiệp ít quan tâm đến ESG. 

Ông Birnbaum cũng nhấn mạnh, ESG là "chất xúc tác" quan trọng giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh với khủng hoảng, giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng phục hồi. Trong bối cảnh các thách thức môi trường, xã hội ngày càng lớn, việc tiếp cận và thực hành ESG cần được doanh nghiệp Việt xem là ưu tiên chiến lược, chứ không chỉ là hoạt động phụ trợ. 

Thực tế cho thấy, tư duy về ESG đang dần được hình thành rõ ràng hơn tại Việt Nam. Theo báo cáo “Green IMPACT Gap 2024” do Schneider Electric công bố, đa số doanh nghiệp Việt đã có nhận thức rõ ràng về phát triển bền vững. Cụ thể, 99% doanh nghiệp được khảo sát đã đặt ra các mục tiêu bền vững và hơn một nửa trong số đó đã triển khai chiến lược cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu này. 

Đáng chú ý, 53% doanh nghiệp đang tập trung phát triển chuỗi cung ứng bền vững và giải pháp xanh – hai trụ cột then chốt trong chuyển đổi kinh doanh bền vững. Bên cạnh đó, 49% đơn vị cũng đang đẩy mạnh số hóa, giúp tối ưu vận hành và giảm thiểu tác động môi trường. Những con số này cho thấy ESG không còn là “một lựa chọn tốt nên có”, mà đã trở thành phần không thể thiếu trong hành trình phát triển của doanh nghiệp. 

Doanh nghiệp nhỏ còn “lạc lối” giữa làn sóng ESG 

Dù ESG đang trở thành xu thế toàn cầu không thể đảo ngược, nhiều doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt là nhóm vừa, nhỏ và siêu nhỏ – vẫn tỏ ra mơ hồ trước khái niệm này. Không ít doanh nghiệp chỉ tiếp cận ESG như một trào lưu mang tính hình thức, chưa thật sự hiểu rõ bản chất và tầm quan trọng của nó trong chiến lược phát triển dài hạn. 

Ông Nguyễn Công Minh Bảo – đồng sáng lập Green Transition Consulting & Training – đã chỉ ra thực tế rằng, phần lớn doanh nghiệp hiện nay chưa hiểu đầy đủ về phát triển bền vững và ESG. Điều này khiến họ không nhận diện được những rủi ro tiềm ẩn trong môi trường kinh doanh mới, nơi các đối tác lớn từ châu Âu, Mỹ hay Nhật Bản ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn xanh và yêu cầu về minh bạch chuỗi cung ứng. Nếu doanh nghiệp Việt không đáp ứng được các tiêu chí này, nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng là hoàn toàn có thể xảy ra. 

Phạm Việt Anh – Cố vấn bền vững của ESG-S – cũng chia sẻ một góc nhìn sâu hơn về phát triển bền vững dưới lăng kính kinh sinh thái. Ông nhấn mạnh, bản chất của phát triển bền vững là sống trong giới hạn của hệ sinh thái, tức là khai thác tài nguyên trong khả năng tái tạo của môi trường. Ông cảnh báo rằng, dù thế giới đã đầu tư hàng nghìn tỷ USD để đối phó với biến đổi khí hậu, trái đất vẫn tiếp tục ấm lên và đang tiệm cận ngưỡng nguy hiểm 2 độ C – cột mốc có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng và không thể đảo ngược.

Điểm đáng chú ý trong chia sẻ của ông Việt Anh là lời nhấn mạnh về vai trò của công nghệ “thực chất”. Ông cho rằng, thay vì chỉ cải tiến để tiết kiệm, công nghệ nên được định hướng vào mục tiêu tái tạo và tái sử dụng – phù hợp với mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển không dựa vào tăng trưởng tiêu dùng đơn thuần. Khái niệm “phát triển mà không tăng trưởng” thể hiện một bước ngoặt tư duy: doanh nghiệp cần đặt mục tiêu dài hạn và bền vững thay vì chỉ chạy theo lợi nhuận trước mắt. 

Tuy nhiên, sự mơ hồ về ESG không chỉ dừng ở góc độ nhận thức cá nhân. Báo cáo đánh giá thực hành ESG năm 2024 được thực hiện trên hơn 1.000 doanh nghiệp tại nhiều tỉnh thành và lĩnh vực khác nhau đã chỉ ra một bức tranh rõ ràng hơn: có đến 39% doanh nghiệp chưa từng nghe đến ESG và 62% không nắm được các quy định, chính sách có liên quan tại Việt Nam như Quyết định 167/QĐ-TTg hay Thông tư 13/2023/TT-BKHĐT. 

Sự chênh lệch nhận thức giữa các doanh nghiệp lớn và nhóm SME cũng rất đáng lưu ý. Trong khi các tập đoàn lớn đã bắt đầu xây dựng chiến lược ESG rõ ràng và hành động cụ thể, thì các doanh nghiệp nhỏ mới chỉ “manh nha” tiếp cận. Tuy vậy, vẫn có tín hiệu tích cực: khoảng 26 – 30% doanh nghiệp nhỏ đã bắt đầu tìm hiểu và có những bước đầu tiên trong việc lồng ghép các tiêu chí ESG vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. 

Ba rào cản lớn nhất mà doanh nghiệp Việt đang gặp phải trong hành trình ESG cũng đã được chỉ ra: thiếu thông tin, thiếu chương trình đào tạo, và thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể từ phía Nhà nước. Những rào cản này không chỉ khiến doanh nghiệp chậm bước, mà còn làm mất đi cơ hội tạo ra giá trị bền vững và năng lực cạnh tranh trong môi trường toàn cầu đầy biến động. 

KNA CERT – Bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình ESG

Thực tế cho thấy, dù nhiều doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam đã bắt đầu nhận thức được tầm quan trọng của ESG, nhưng để chuyển từ nhận thức sang hành động cụ thể vẫn là một chặng đường dài với không ít rào cản. Họ thiếu nguồn lực, thiếu chuyên môn và đặc biệt là thiếu sự hỗ trợ từ các tổ chức tư vấn có chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn. Đó chính là khoảng trống mà KNA CERT đang nỗ lực lấp đầy. 

Với vai trò là một đơn vị đi đầu trong lĩnh vực đào tạo, tư vấn và chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế, KNA CERT cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt – đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ – trong quá trình tiếp cận, hiểu đúng và triển khai hiệu quả ESG. 

Không chỉ đơn thuần là cung cấp kiến thức lý thuyết, đội ngũ chuyên gia của KNA CERT luôn đặt trọng tâm vào việc “đo ni đóng giày” cho từng mô hình doanh nghiệp. Từ việc phân tích hiện trạng, xác định những lĩnh vực ưu tiên, đến xây dựng chiến lược hành động và hỗ trợ doanh nghiệp tích hợp các tiêu chí ESG vào chuỗi giá trị – mọi bước đi đều được thực hiện với tính thực tiễn cao và khả năng triển khai cụ thể. 

Bên cạnh đó, KNA CERT còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thiết lập hệ thống giám sát, đo lường và báo cáo phát thải, một phần không thể thiếu trong các yêu cầu minh bạch ESG mà các thị trường quốc tế, đặc biệt là EU, đang ngày càng siết chặt. Đồng thời, KNA CERT còn đồng hành trong hành trình tiếp cận các tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị quốc tế, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và sẵn sàng cho các cơ hội xuất khẩu bền vững. 

Trong bối cảnh ESG đang trở thành điều kiện cần để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, thì việc đồng hành cùng một đối tác giàu kinh nghiệm, thấu hiểu môi trường kinh doanh tại Việt Nam và am hiểu chuẩn mực quốc tế như KNA CERT, chính là lợi thế chiến lược để doanh nghiệp đi nhanh hơn, vững chắc hơn trên hành trình phát triển bền vững. Vui lòng liên hệ theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để biết thêm thông tin chi tiết.