ISO 22002-6: Tiêu chuẩn PRP cho Sản xuất Thức ăn chăn nuôi 

An toàn thực phẩm cho con người bắt đầu từ một nguồn gốc ít ai ngờ tới: an toàn trong thức ăn chăn nuôi. Chất lượng và sự an toàn của thịt, trứng, sữa và các sản phẩm từ động vật phụ thuộc trực tiếp vào những gì vật nuôi tiêu thụ. Nhận thức được tầm quan trọng nền tảng này, tiêu chuẩn ISO 22002-6 đã được phát triển để cung cấp một bộ khung yêu cầu toàn diện cho các chương trình tiên quyết (PRP) trong ngành. Bài viết này của KNA CERT sẽ đi sâu phân tích phiên bản mới nhất ISO 22002-6:2025, giúp các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi nắm vững và áp dụng tiêu chuẩn một cách hiệu quả nhất. 

ISO 22002-6 là gì?  

ISO 22002-6 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu đối với việc thiết lập, triển khai và duy trì các chương trình tiên quyết (PRP) nhằm kiểm soát các mối nguy về an toàn trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, thực phẩm cho động vật và các nguyên liệu thô. 

Điểm cốt lõi cần hiểu rõ là các mối nguy được đề cập trong tiêu chuẩn này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi, mà còn có khả năng tác động tiêu cực gián tiếp đến sức khỏe con người thông qua chuỗi thực phẩm. Ví dụ, dư lượng thuốc kháng sinh, độc tố nấm mốc (aflatoxin) hay các chất ô nhiễm hóa học trong thức ăn chăn nuôi có thể tồn đọng trong các sản phẩm động vật và gây hại cho người tiêu dùng. 

Giống như các tiêu chuẩn khác trong bộ, ISO 22002-6 không phải là tiêu chuẩn để chứng nhận độc lập. Nó đóng vai trò là một tài liệu kỹ thuật hỗ trợ, được sử dụng kết hợp với ISO 22002-100 để đáp ứng các yêu cầu về PRP trong một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tổng thể. 

Mối liên kết chặt chẽ giữa an toàn thức ăn chăn nuôi và an toàn thực phẩm cho con người 

Khái niệm an toàn thực phẩm theo phương pháp "từ trang trại đến bàn ăn" đã chỉ ra một sự thật không thể chối cãi: an toàn thực phẩm cho con người không thể được đảm bảo nếu an toàn trong thức ăn chăn nuôi bị bỏ qua. Đây là một mối liên kết trực tiếp và không thể tách rời, bởi thức ăn chăn nuôi chính là điểm khởi đầu của phần lớn chuỗi cung ứng thực phẩm có nguồn gốc động vật. Các mối nguy có trong thức ăn chăn nuôi có thể dễ dàng được chuyển sang người tiêu dùng thông qua các sản phẩm như thịt, trứng, sữa và thủy sản. 

1. Sự chuyển giao các mối nguy hóa học qua chuỗi thực phẩm

Đây là con đường lây truyền phổ biến và nguy hiểm nhất. Các chất độc hại trong nguyên liệu hoặc trong quá trình sản xuất thức ăn chăn nuôi sẽ được động vật hấp thụ. Thay vì bị đào thải hoàn toàn, nhiều chất có khả năng tích tụ sinh học trong các mô mỡ, cơ quan nội tạng của động vật. 

• Độc tố nấm mốc (Mycotoxins): Các loại ngũ cốc bị nấm mốc có thể chứa Aflatoxin, một chất gây ung thư cực mạnh. Khi động vật ăn phải, độc tố này có thể tồn dư trong thịt hoặc được chuyển hóa và bài tiết qua sữa (dưới dạng Aflatoxin M1), trực tiếp gây hại cho người sử dụng. 
• Dư lượng thuốc kháng sinh: Việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi có thể để lại dư lượng trong các sản phẩm động vật. Nghiêm trọng hơn, nó góp phần tạo ra các chủng vi khuẩn kháng thuốc, một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với y tế cộng đồng toàn cầu. 
• Kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác: Các kim loại nặng như chì, cadimi, thủy ngân hoặc các hóa chất công nghiệp có thể nhiễm vào nguồn nguyên liệu. Chúng tích tụ trong cơ thể động vật và được chuyển sang người, gây ra các bệnh mãn tính nghiêm trọng. 

2. Sự lây truyền các tác nhân gây bệnh sinh học

Thức ăn chăn nuôi cũng có thể là nguồn chứa các vi sinh vật gây bệnh nguy hiểm. 

• Vi khuẩn Salmonella và E. coli: Các nguyên liệu như bột cá, bột thịt xương nếu không được xử lý nhiệt đúng cách có thể chứa các loại vi khuẩn này. Động vật sau khi ăn phải có thể mang mầm bệnh (thường không biểu hiện triệu chứng) và trở thành nguồn lây nhiễm trong quá trình giết mổ, chế biến, làm ô nhiễm sản phẩm cuối cùng và gây ngộ độc thực phẩm cho con người. 

Do đó, việc kiểm soát chặt chẽ các mối nguy ngay tại giai đoạn sản xuất thức ăn chăn nuôi thông qua việc áp dụng các chương trình tiên quyết như ISO 22002-6 không chỉ là hành động bảo vệ sức khỏe vật nuôi. Đó là một biện pháp phòng ngừa từ gốc, một bước đi chiến lược và thiết yếu để bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng và đảm bảo an toàn cho toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. 

Quá trình phát triển của ISO 22002-6: Từ ISO/TS 22002-6:2016 đến ISO 22002-6:2025 

Việc nắm bắt quá trình phát triển của tiêu chuẩn giúp các doanh nghiệp nhận thức được sự cần thiết của việc cập nhật hệ thống. 

1. Phiên bản ISO/TS 22002-6:2016

Đây là phiên bản đầu tiên, được ban hành vào tháng 4 năm 2016 dưới dạng một Đặc tả kỹ thuật (Technical Specification - TS). Tính đến nay, phiên bản này đã hết hiệu lực và không còn được áp dụng. Tại Việt Nam, có Tiêu chuẩn Quốc gia tương đương là TCVN ISO/TS 22002-6:2018. 

2. Phiên bản ISO 22002-6:2025

Được xuất bản vào tháng 7 năm 2025, đây là phiên bản mới nhất và đang có hiệu lực, thay thế hoàn toàn cho phiên bản 2016. Phiên bản này mang đến nhiều cập nhật quan trọng để phù hợp với bối cảnh hiện đại của ngành, tích hợp các yêu cầu về phòng vệ, gian lận và làm rõ mối quan hệ với tiêu chuẩn chung ISO 22002-100. 

→ Các doanh nghiệp đang áp dụng phiên bản cũ cần xây dựng lộ trình chuyển đổi sang phiên bản mới để đảm bảo tính tuân thủ và hiệu quả. 

Đối tượng nào cần áp dụng Tiêu chuẩn ISO 22002-6? 

Phạm vi của ISO 22002-6 rất rõ ràng và bao trùm toàn bộ lĩnh vực sản xuất thức ăn cho động vật. Tiêu chuẩn này được áp dụng cho mọi tổ chức, không phân biệt quy mô lớn hay nhỏ, mức độ phức tạp hay loại hình sản phẩm, bao gồm: 

• Các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi (cho gia súc, gia cầm, thủy sản). 
• Các nhà sản xuất thức ăn cho vật nuôi (chó, mèo). 
• Các nhà sản xuất và cung cấp nguyên liệu thô cho ngành thức ăn chăn nuôi (ví dụ: ngũ cốc, khô dầu, bột cá, premix vitamin và khoáng chất). 
• … 

Tiêu chuẩn nhấn mạnh rằng nó không áp dụng cho các công đoạn khác của chuỗi cung ứng thực phẩm như trồng trọt hay chế biến thực phẩm cho người. 

Cấu trúc nội dung tiêu chuẩn ISO 22002-6 phiên bản mới nhất 

Lời tựa 

Giới thiệu 

1. Phạm vi

2. Tài liệu tham khảo quy phạm

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Xây dựng và bố trí công trình

4.1 Ranh giới của địa điểm/cơ sở 

4.2 Môi trường 

4.3 Xây dựng và bố trí 

5. Thiết kế và bố trí cơ sở vật chất và không gian làm việc

5.1 Tổng quan 

5.2 Kết cấu và phụ kiện bên trong 

5.3 Vị trí đặt thiết bị 

5.4 Bảo quản thực phẩm, vật liệu đóng gói, nguyên liệu và hóa chất 

6. Tiện ích

6.1 Tổng quan 

6.2 Nước, đá và hơi nước 

6.3 Không khí và thông gió 

6.4 Khí nén và các loại khí khác 

6.5 Ánh sáng 

7. Kiểm soát côn trùng gây hại

7.1 Tổng quan 

7.2 Chương trình kiểm soát côn trùng gây hại 

7.3 Ngăn chặn sự tiếp cận 

7.4 Nơi trú ẩn và sự xâm nhập 

7.5 Giám sát và phát hiện 

7.6 Kiểm soát và diệt trừ 

8. Quản lý và tái chế chất thải, chất thải nguy hại

8.1 Tổng quan 

8.2 Tái chế và/hoặc tái sử dụng vật liệu 

8.3 Thùng chứa chất thải 

9. Tính phù hợp và bảo trì thiết bị

9.1 Tổng quan 

9.2 Năng lực thiết bị 

9.3 Bảo trì 

10. Quản lý vật liệu mua vào

11. Lưu trữ, bao gồm kho bãi và vận chuyển

11.1 Lưu trữ và kho bãi 

11.2 Xuất hàng 

11.3 Vận chuyển 

12. Các biện pháp phòng ngừa ô nhiễm

13. Vệ sinh và khử trùng

13.1 Tổng quan 

13.2 Chất tẩy rửa và dụng cụ 

13.3 Chương trình vệ sinh và khử trùng 

14. Vệ sinh cá nhân và cơ sở vật chất của nhân viên

14.1 Tổng quan 

14.2 Cơ sở vệ sinh 

14.3 Khu vực ăn uống được chỉ định 

14.4 Quần áo bảo hộ lao động 

14.5 Tình trạng sức khỏe 

14.6 Vệ sinh cá nhân 

14.7 Hành vi của nhân viên 

14.8 Khách tham quan và nhà cung cấp bên ngoài 

15. Thông tin sản phẩm và người tiêu dùng

16. Phòng vệ thực phẩm và gian lận thực phẩm

16.1 Tổng quan 

16.2 Phòng vệ thực phẩm 

16.3 Phòng chống gian lận thực phẩm 

17. Làm lại

Tài liệu tham khảo 

Lợi ích cốt lõi khi áp dụng ISO 22002-6 

1. Đảm bảo sức khỏe vật nuôi và an toàn cho chuỗi thực phẩm

Đây là lợi ích quan trọng nhất. Bằng cách kiểm soát các mối nguy ngay từ nguồn thức ăn, tiêu chuẩn ISO 22002-6 giúp bảo vệ sức khỏe đàn vật nuôi, tăng năng suất chăn nuôi và quan trọng hơn là ngăn chặn các chất độc hại đi vào chuỗi thực phẩm của con người, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. 

2. Đáp ứng các yêu cầu pháp lý và thị trường xuất khẩu

Ngành thức ăn chăn nuôi chịu sự quản lý chặt chẽ của pháp luật tại nhiều quốc gia. Việc áp dụng ISO 22002-6 giúp doanh nghiệp dễ dàng chứng minh sự tuân thủ với các quy định này. Đồng thời, đây cũng có thể là một yêu cầu khi muốn xuất khẩu sản phẩm hoặc nguyên liệu sang các thị trường khó tính như Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản,…. 

3. Tăng cường hiệu quả sản xuất và giảm thiểu rủi ro

Các yêu cầu về bố trí nhà xưởng, bảo trì thiết bị và quản lý quy trình giúp tối ưu hóa hoạt động sản xuất, giảm thiểu lãng phí. Việc chủ động kiểm soát rủi ro giúp doanh nghiệp tránh được các chi phí khổng lồ liên quan đến việc thu hồi sản phẩm, xử lý khiếu nại và các thiệt hại về uy tín. 

4. Nâng cao uy tín và xây dựng lòng tin với khách hàng

Một doanh nghiệp tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế như ISO 22002-6 thể hiện sự chuyên nghiệp và cam kết mạnh mẽ đối với chất lượng. Điều này giúp xây dựng lòng tin vững chắc với các khách hàng là các trang trại, công ty chăn nuôi và các đối tác trong chuỗi cung ứng. 

Hướng dẫn tham khảo tài liệu ISO 22002-6 PDF chính thức 

Nhu cầu tìm kiếm tài liệu ISO 22002-6 PDF để nghiên cứu và triển khai là rất lớn. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác và cập nhật, các tổ chức cần sử dụng các tài liệu chính thức, có bản quyền. Việc sử dụng các bản sao không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến việc áp dụng thông tin sai lệch hoặc đã lỗi thời. 

Để nhận được tài liệu ISO 22002-6:2025 PDF và nhận được sự hướng dẫn chuyên sâu về lộ trình áp dụng, vui lòng liên hệ với KNA CERT. Đội ngũ chuyên gia của Chúng Tôi sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách hiệu quả và chuyên nghiệp. 

ISO 22002-6 không chỉ là một tiêu chuẩn kỹ thuật cho ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi, mà còn là một mắt xích trong việc đảm bảo an toàn cho toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm. Bằng cách thiết lập các quy tắc thực hành tốt nhất, phiên bản ISO 22002-6:2025 giúp các doanh nghiệp kiểm soát rủi ro hiệu quả, bảo vệ sức khỏe động vật và con người, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Việc đầu tư vào áp dụng tiêu chuẩn này chính là đầu tư vào sự phát triển bền vững và uy tín lâu dài của doanh nghiệp.