Tiêu chuẩn khí thải CO2 của EU dành cho ô tô năm 2025

Để giảm thiểu ô nhiễm không khí và xây dựng một tương lai bền vững hơn, Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua các tiêu chuẩn khí thải CO2 nghiêm ngặt hơn vào năm 2023. Mục tiêu cuối cùng là tiến tới lệnh cấm bán xe mới không phát thải vào năm 2035. Tuy nhiên, các quy định này sẽ trở nên chặt chẽ hơn từng bước, với những thay đổi quan trọng từ năm 2025.

Tiêu chuẩn khí thải CO2 nghiêm ngặt hơn

EU hiện đang áp dụng hai bộ tiêu chuẩn khí thải khác nhau đối với ô tô chở khách. Tiêu chuẩn Euro điều chỉnh nhiều loại khí thải như carbon monoxide, nitơ oxit, và vật chất dạng hạt, trong khi các tiêu chuẩn CO2 chỉ tập trung vào khí thải carbon dioxide. Các quy định về CO2 sẽ xác định mục tiêu phát thải CO2 tính bằng gam trên mỗi kilômét (g/km) cho toàn bộ đội xe mới trong một năm. Các mục tiêu hiện tại được tính toán dựa trên Chu kỳ lái xe châu Âu mới (NEDC). Tuy nhiên, từ năm 2025, EU sẽ chuyển sang sử dụng Quy trình kiểm tra đồng bộ cho xe hạng nhẹ toàn cầu (WLTP) để tính toán mục tiêu CO2, điều này sẽ giúp đo lường chính xác hơn mức độ khí thải thực tế của các phương tiện.

Đến năm 2025, EU đặt mục tiêu giảm lượng khí thải trung bình của toàn bộ đội xe xuống còn 93,6g/km CO2. Đây là mức giảm 15% so với mục tiêu đặt ra vào năm 2021, và mức này sẽ duy trì cho đến cuối năm 2029. Mục tiêu này nhằm thúc đẩy sự phát triển của các phương tiện ít phát thải hơn, đồng thời cải thiện chất lượng không khí và giảm tác động của khí nhà kính.

Hình phạt đối với các nhà sản xuất không đạt mục tiêu

Mỗi nhà sản xuất ô tô sẽ có mục tiêu phát thải CO2 riêng, được xác định dựa trên số lượng xe mà họ bán ra trong năm 2021, có tính đến mức trung bình chung của EU. Các mục tiêu này có thể cao hơn hoặc thấp hơn mức 93,6g/km, tùy thuộc vào quy mô đội xe của từng nhà sản xuất.

EU sẽ áp dụng hình phạt đối với những nhà sản xuất không đạt được mục tiêu CO2 của mình. Mỗi 1g/km CO2 vượt quá mục tiêu yêu cầu sẽ bị phạt 95 euro cho mỗi chiếc xe được bán ra trong năm đó. Ví dụ, nếu một nhà sản xuất ô tô không đạt được mục tiêu 5g/km trong năm 2025 và bán được 100.000 xe, họ sẽ phải nộp phạt lên tới 47,5 triệu euro. Đây là mức tiền phạt rất cao và sẽ tạo ra áp lực lớn đối với các nhà sản xuất, đặc biệt là trong bối cảnh họ đang phải chuyển đổi sang sản xuất các phương tiện không phát thải.

Quy định mới này đã gây ra những lo ngại lớn trong ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA). ACEA đã kêu gọi hoãn các mục tiêu của năm 2025, với lý do rằng việc đăng ký xe điện chạy bằng pin (BEV) đang giảm sút và cơ sở hạ tầng phục vụ cho các phương tiện này còn thiếu thốn. Hiệp hội này cho rằng mục tiêu của năm 2025 là rất thách thức và không thể đạt được nếu thiếu các điều kiện cần thiết.

Theo ACEA, để đạt được các mục tiêu khí thải không phát thải, các yếu tố quan trọng cần được cải thiện, bao gồm cơ sở hạ tầng sạc điện và nạp hydro, môi trường sản xuất cạnh tranh, nguồn năng lượng xanh giá rẻ, các ưu đãi thuế và hỗ trợ về mua sắm, cũng như nguồn cung cấp nguyên liệu thô cho pin và hydro. Các yếu tố này đều chưa phát triển đủ mạnh để hỗ trợ việc chuyển đổi sang xe không phát thải một cách nhanh chóng.

ACEA đã đề xuất một gói cứu trợ ngắn hạn để giúp các nhà sản xuất ô tô đáp ứng mục tiêu năm 2025. Họ cũng kêu gọi một cuộc xem xét nhanh chóng và toàn diện các tiêu chuẩn khí thải trong tương lai. Nếu không, việc không đáp ứng được các mục tiêu có thể dẫn đến những khoản tiền phạt lên đến hàng tỷ euro, điều này sẽ tạo ra gánh nặng lớn cho ngành công nghiệp ô tô châu Âu.

Các khoản ưu đãi

Để đạt được mục tiêu giảm khí thải, các nhà sản xuất ô tô sẽ cần phải phụ thuộc vào các loại xe không phát thải hoặc phát thải thấp (ZLEV) để giảm lượng khí thải trung bình của đội xe. Các mẫu xe này phát thải tối đa 50g/km CO2, và khi nhà sản xuất bán được càng nhiều xe ZLEV, tổng lượng khí thải của đội xe họ sẽ càng giảm.

Để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô trong việc đạt được các mục tiêu này, EU đã xây dựng một cơ chế ưu đãi. Theo đó, nếu các xe ZLEV chiếm hơn 25% tổng doanh số bán hàng của một nhà sản xuất, họ sẽ nhận được tín dụng cho mục tiêu phát thải CO2. Đối với mỗi phần trăm vượt qua ngưỡng 25%, nhà sản xuất sẽ được cộng thêm 1% vào mục tiêu CO2 của mình. Ví dụ, nếu một nhà sản xuất có đội xe gồm 26% ZLEV và mục tiêu phát thải CO2 ban đầu là 100g/km, con số này sẽ được điều chỉnh lên 101g/km. Mức tăng này sẽ giúp nhà sản xuất dễ dàng đạt được mục tiêu của mình và giảm nguy cơ phải nộp phạt. Tuy nhiên, để đảm bảo mục tiêu giảm ô nhiễm không khí không bị ảnh hưởng quá mức, mức tăng này được giới hạn tối đa ở mức 5%.

Các nhà sản xuất ô tô sẽ cần phải xem xét sự kết hợp các hệ thống truyền động trong đội xe của mình. Một số nhà sản xuất có thể gặp khó khăn khi đưa thêm nhiều xe điện thuần túy (BEV) và xe hybrid cắm điện (PHEV) vào thị trường. Điều này có thể yêu cầu giảm số lượng xe sử dụng động cơ xăng, vốn phát thải CO2 nhiều hơn. Việc thay đổi này sẽ giúp điều chỉnh tỷ lệ ZLEV trong đội xe, giảm tổng lượng khí thải CO2 và tiến gần hơn đến ngưỡng khuyến khích của EU.

Các kế hoạch gộp chung

Một lựa chọn khác để giúp các nhà sản xuất ô tô tránh bị phạt là gộp chung số liệu đội xe với các đối thủ cạnh tranh. Điều này sẽ giúp phân bổ mục tiêu CO2 cho một đội xe lớn hơn, từ đó làm giảm lượng khí thải CO2 trung bình của nhóm. Các nhóm có thể bao gồm hai, ba hoặc thậm chí bốn nhà sản xuất ô tô.

Tuy nhiên, phương án này cũng tiềm ẩn một số rủi ro. Những nhà sản xuất đã đạt được mục tiêu CO2 của mình và tham gia vào nhóm sẽ phải đảm bảo rằng việc gộp chung không làm tăng quá mức lượng CO2 trung bình của nhóm. Nếu việc này dẫn đến mức CO2 cao hơn mức cho phép, nhà sản xuất có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt đáng kể. Các nhà sản xuất có đội xe ZLEV nhỏ hơn sẽ có thể hưởng lợi từ việc hợp tác với những thương hiệu có nhiều mẫu BEV và PHEV đang bán ra thị trường, qua đó giảm mức phát thải tổng thể của nhóm.

Tuy nhiên, EU đã cảnh báo rằng bất kỳ nhóm nào được thành lập để gộp chung dữ liệu đội xe cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về luật cạnh tranh. Việc hợp tác giữa các nhà sản xuất phải đảm bảo không tạo ra các tình huống gian lận hoặc thao túng thị trường, bảo vệ sự công bằng trong ngành ô tô châu Âu.

Quý Doanh Nghiệp vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để tìm hiểu thêm về Tiêu chuẩn khí thải CO2 vủa EU.