Đánh giá trọng yếu kép trong ESG

Tháng 7/2023, Ủy ban Châu Âu đã chính thức phê chuẩn các Chuẩn mực Báo cáo Phát triển Bền vững Châu Âu (ESRS). Đây là một bước tiến lớn trong nỗ lực thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc báo cáo các hoạt động phát triển bền vững. Điểm đáng chú ý nhất của bộ tiêu chuẩn này là việc lần đầu tiên giới thiệu khái niệm "đánh giá trọng yếu kép" vào quy trình lập báo cáo phát triển bền vững.

Khái niệm mới trong báo cáo phát triển bền vững

Trong những năm gần đây, báo cáo phát triển bền vững đã trở thành một phần không thể thiếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Các hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán cùng với các thông lệ quốc tế như GRI yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đánh giá trọng yếu nhằm xác định những vấn đề phát triển bền vững có tác động lớn nhất trên các khía cạnh kinh tế, môi trường và xã hội. Điều này giúp các doanh nghiệp không chỉ đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan mà còn nâng cao khả năng quản lý rủi ro và nắm bắt cơ hội bền vững.

Với các nhà đầu tư, các yếu tố phát triển bền vững được xem xét thông qua lăng kính tài chính. Các hướng dẫn quốc tế như IFRS S1 và S2 nhấn mạnh việc đánh giá những ảnh hưởng của các yếu tố phát triển bền vững đối với tình hình tài chính của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần phân tích sâu về các rủi ro và cơ hội liên quan đến ESG để xác định tác động tài chính mà các yếu tố này có thể gây ra. Đây là cơ sở quan trọng để các nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư, đồng thời giúp doanh nghiệp định hướng chiến lược bền vững lâu dài.

Dù doanh nghiệp tiếp cận từ góc độ phát triển bền vững hay tài chính, các phương pháp đánh giá truyền thống thường chỉ tập trung vào một khía cạnh đơn lẻ, hay còn gọi là đánh giá trọng yếu đơn (single materiality assessment). Trong khi đó, phương pháp đánh giá trọng yếu kép mở rộng phạm vi đánh giá, yêu cầu doanh nghiệp phải xem xét hai chiều tác động chính.

Thứ nhất, doanh nghiệp cần đánh giá những tác động mà hoạt động sản xuất - kinh doanh của mình gây ra đối với môi trường và xã hội. Thứ hai, doanh nghiệp cũng phải phân tích cách các yếu tố môi trường và xã hội ảnh hưởng ngược lại đến tình hình tài chính của chính mình. Cách tiếp cận toàn diện này không chỉ đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao từ nhà đầu tư, cơ quan quản lý và người tiêu dùng mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược bền vững phù hợp hơn trong bối cảnh kinh doanh đầy biến động.

Việc áp dụng đánh giá trọng yếu kép không chỉ là một thách thức đối với các doanh nghiệp mà còn là cơ hội để họ cải thiện sự minh bạch và trách nhiệm xã hội. Khi các bên liên quan yêu cầu sự hiểu biết toàn diện hơn về tác động ESG, doanh nghiệp có cơ hội xây dựng hình ảnh thương hiệu vững chắc, tạo dựng niềm tin và gia tăng giá trị trong mắt khách hàng cũng như nhà đầu tư. Đây là thời điểm để doanh nghiệp tận dụng phương pháp này như một công cụ chiến lược nhằm hướng tới phát triển bền vững và cạnh tranh lâu dài.

Sự khác biệt so với đánh giá trọng yếu truyền thống

Trong phương pháp đánh giá trọng yếu truyền thống, các doanh nghiệp thường tiếp cận và công bố trọng yếu từ một trong hai khía cạnh riêng lẻ: tài chính hoặc các tác động về môi trường và xã hội. Khi đánh giá từ góc độ tài chính, doanh nghiệp chỉ tập trung vào các vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến các thông tin tài chính. Ngược lại, ở khía cạnh môi trường và xã hội, các doanh nghiệp chủ yếu xác định những tác động mà hoạt động sản xuất - kinh doanh của mình gây ra, như năng lượng, khí thải, nước, đa dạng sinh học, hay các vấn đề liên quan đến người lao động và cộng đồng. Những vấn đề được coi là trọng yếu thường phải đáp ứng cả yêu cầu từ doanh nghiệp lẫn các bên liên quan.

Tuy nhiên, phương pháp đánh giá trọng yếu kép được giới thiệu trong Chuẩn mực Báo cáo Phát triển Bền vững Châu Âu (ESRS) đã tạo ra một bước tiến mới. Theo phương pháp này, một vấn đề được coi là trọng yếu trong báo cáo phát triển bền vững khi đáp ứng một trong hai điều kiện: hoặc có tác động trọng yếu về môi trường và xã hội, hoặc có trọng yếu về mặt tài chính. Điều đặc biệt là các tác động trọng yếu này thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Ví dụ, một doanh nghiệp có lượng phát thải khí nhà kính lớn không chỉ gây ra tác động nghiêm trọng đến môi trường mà còn phải đối mặt với các rủi ro tài chính lớn, chẳng hạn như chi phí tuân thủ pháp luật hoặc áp lực từ các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, không phải tất cả các tác động trọng yếu về môi trường và xã hội đều tương ứng với các tác động tài chính. Một doanh nghiệp có thể đối mặt với các vấn đề môi trường và xã hội đáng kể mà không nhất thiết phải gây ra những ảnh hưởng tài chính lớn ngay lập tức. Điều này cho thấy rằng trọng yếu kép không chỉ tập trung vào lợi ích kinh tế, mà còn thúc đẩy trách nhiệm xã hội và môi trường ở cấp độ cao hơn.

Sự chuyển đổi từ trọng yếu truyền thống sang trọng yếu kép phản ánh sự thừa nhận rằng doanh nghiệp không thể tách rời khỏi hệ sinh thái môi trường và xã hội nơi họ hoạt động. Các bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư, khách hàng và cơ quan quản lý, đang ngày càng kỳ vọng các doanh nghiệp xem xét các tác động bên ngoài, chứ không chỉ tập trung vào kết quả tài chính. Trách nhiệm giải trình mở rộng này trở nên cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội và các thách thức toàn cầu khác đang ngày càng gia tăng.

Lợi ích của việc đánh giá tính trọng yếu kép trong ESG

Đánh giá trọng yếu kép mang lại nhiều lợi ích thiết thực, không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn định hình chiến lược phát triển bền vững một cách toàn diện. Phương pháp này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các tổ chức thích nghi với những thay đổi nhanh chóng trong môi trường kinh doanh toàn cầu và yêu cầu ngày càng khắt khe từ các bên liên quan.

Trước hết, đánh giá trọng yếu kép cho phép doanh nghiệp quản lý rủi ro một cách toàn diện. Bằng cách xem xét tác động hai chiều, cả từ hoạt động của doanh nghiệp đến môi trường và xã hội, cũng như từ các yếu tố này đến doanh nghiệp, tổ chức có thể nhận diện và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn. Điều này tạo điều kiện để xây dựng các chiến lược bền vững và đảm bảo sự phát triển dài hạn.

Bên cạnh đó, việc áp dụng trọng yếu kép cải thiện chất lượng ra quyết định ở cấp chiến lược. Doanh nghiệp có thể dựa trên bức tranh toàn diện về các yếu tố kinh tế, môi trường, và xã hội để đưa ra các quyết định sáng suốt, từ đầu tư, sản xuất, kinh doanh đến lập kế hoạch dài hạn. Điều này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp phát triển mà còn tạo ra giá trị bền vững trong tương lai.

Không chỉ dừng lại ở việc quản trị nội bộ, đánh giá trọng yếu kép còn mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể trên thị trường. Những doanh nghiệp tiên phong áp dụng phương pháp này có khả năng tạo sự khác biệt, đặc biệt trong mắt người tiêu dùng và nhà đầu tư quan tâm đến tính bền vững. Điều này giúp gia tăng lòng trung thành của khách hàng, thu hút đầu tư và mở rộng thị phần.

Hơn nữa, việc áp dụng trọng yếu kép thường khuyến khích sự đổi mới trong tổ chức. Quá trình đánh giá có thể khám phá ra các cơ hội tiềm năng để cải thiện quy trình hoạt động hoặc phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới vừa mang lại lợi nhuận vừa thân thiện với môi trường.

Tính minh bạch cũng là một lợi ích nổi bật của phương pháp này. Việc công bố thông tin trọng yếu kép trong các báo cáo phát triển bền vững thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp đối với các giá trị ESG. Điều này không chỉ tạo dựng niềm tin với các bên liên quan mà còn củng cố vị thế uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.

Đánh giá trọng yếu kép cũng giúp tăng cường mối quan hệ với nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh các yếu tố ESG ngày càng trở thành tiêu chí đánh giá quan trọng. Bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về các rủi ro và cơ hội liên quan đến phát triển bền vững, doanh nghiệp có thể đáp ứng tốt hơn kỳ vọng của nhà đầu tư, từ đó tạo ra sự tin tưởng và duy trì nguồn vốn ổn định.

Ngoài ra, trọng yếu kép giúp doanh nghiệp tuân thủ hiệu quả các quy định mới về báo cáo ESG đang được triển khai trên Toàn cầu. Sự chuẩn bị sẵn sàng này không chỉ giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn đảm bảo doanh nghiệp luôn đi đầu trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Cuối cùng, việc áp dụng trọng yếu kép đồng hành với các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên hợp quốc. Điều này cho phép doanh nghiệp không chỉ đáp ứng các yêu cầu cụ thể của ngành mà còn đóng góp tích cực vào các mục tiêu bền vững Toàn cầu, từ biến đổi khí hậu đến bất bình đẳng xã hội.

Những thách thức trong việc triển khai đánh giá trọng yếu kép

Mặc dù đánh giá trọng yếu kép đem lại nhiều lợi ích chiến lược, nhưng quá trình triển khai thực hiện vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là yêu cầu về việc thu thập dữ liệu toàn diện và chính xác. Phương pháp này không chỉ đòi hỏi doanh nghiệp thu thập các số liệu tài chính mà còn cả những dữ liệu phi tài chính, như tác động môi trường và xã hội. Đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và đáng tin cậy của dữ liệu là một nhiệm vụ phức tạp, đặc biệt khi nguồn dữ liệu không nhất quán hoặc khó tiếp cận.

Bên cạnh đó, việc đo lường mức độ trọng yếu của các tác động cũng là một bài toán nan giải. Đánh giá những ảnh hưởng của doanh nghiệp đối với xã hội và môi trường thường khó định lượng hơn các tác động tài chính. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp áp dụng những phương pháp phân tích phức tạp để tính toán và trình bày các kết quả một cách minh bạch.

Chi phí và nguồn lực cũng là yếu tố đáng cân nhắc khi triển khai đánh giá trọng yếu kép. Phương pháp này đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về tài chính, thời gian và chuyên môn, điều này có thể trở thành gánh nặng đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc các tổ chức mới bắt đầu định hướng phát triển bền vững. Việc đào tạo đội ngũ nhân sự và triển khai công nghệ phù hợp cũng đặt ra những áp lực không nhỏ.

Một thách thức khác đến từ việc tích hợp các vấn đề trọng yếu kép vào chiến lược kinh doanh tổng thể. Quá trình này không chỉ đơn thuần là điều chỉnh các kế hoạch hiện tại mà còn đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và cách tiếp cận của toàn bộ tổ chức. Doanh nghiệp phải cân nhắc làm sao để giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội mà không làm suy giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Sự đa dạng trong quan điểm của các bên liên quan cũng đặt ra những khó khăn đáng kể. Đánh giá trọng yếu kép yêu cầu doanh nghiệp phải lắng nghe và cân bằng các mong đợi khác nhau, thậm chí đôi khi mâu thuẫn giữa các bên như nhà đầu tư, khách hàng, nhân viên và cộng đồng. Điều này đòi hỏi khả năng đối thoại, thấu hiểu và giải quyết xung đột một cách khéo léo.

Hơn nữa, bối cảnh ESG luôn biến động với các quy định pháp lý, kỳ vọng xã hội và thách thức môi trường mới nổi lên liên tục. Doanh nghiệp phải không ngừng cập nhật và thích ứng để duy trì tính hiệu quả của các chiến lược phát triển bền vững. Việc theo kịp những thay đổi này và dự đoán được ý nghĩa của chúng đối với hoạt động kinh doanh là một nhiệm vụ không hề đơn giản.

Mặc dù còn nhiều thách thức, xu hướng đánh giá trọng yếu kép đang ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh ESG phát triển mạnh mẽ. Doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng với những chiến lược rõ ràng, không chỉ để đáp ứng các yêu cầu mới mà còn để tận dụng lợi ích dài hạn từ phương pháp này. Việc chuyển đổi từ cách tiếp cận trọng yếu truyền thống sang trọng yếu kép không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp với phát triển bền vững mà còn giúp xây dựng niềm tin từ khách hàng và đối tác, tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

Nếu Quý Doanh Nghiệp đang gặp khó khăn trong việc đánh giá trọng yếu kép trong ESG, vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.