EUDR và FSC là gì? So sánh chi tiết trong ngành gỗ 

Trong bối cảnh ngành gỗ toàn cầu ngày càng chú trọng đến tính bền vững và trách nhiệm môi trường, hai tiêu chuẩn EUDR và FSC đang trở thành tâm điểm quan tâm của các doanh nghiệp. Nhiều nhà sản xuất và xuất khẩu gỗ đang băn khoăn về EUDR và FSC là gì, cũng như sự khác nhau giữa hai tiêu chuẩn này trong việc áp dụng thực tế. Việc hiểu rõ bản chất, phạm vi ảnh hưởng và cách thức hoạt động của EUDR và FSC trong ngành gỗ sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược tuân thủ hiệu quả và tận dụng tối đa các cơ hội kinh doanh bền vững. 

EUDR là gì? Quy định chống phá rừng của Liên minh Châu Âu 

1. Định nghĩa và bản chất của EUDR

EUDR là viết tắt của "European Union Deforestation Regulation" - Quy định của Liên minh châu Âu về Sản phẩm không phá rừng. Đây là một luật mới được ban hành nhằm ngăn chặn việc nhập khẩu và tiêu thụ các sản phẩm có nguy cơ gây ra phá rừng và suy thoái rừng trên toàn cầu. EUDR đại diện cho cam kết mạnh mẽ của EU trong việc bảo vệ các khu rừng còn lại trên thế giới thông qua việc kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng. 

Quy định này không chỉ đơn thuần là một bộ luật mà còn là một hệ thống toàn diện yêu cầu các doanh nghiệp phải chứng minh rằng sản phẩm của họ không góp phần vào việc phá rừng. EUDR áp dụng cho bảy nhóm sản phẩm chính bao gồm gỗ, ca cao, cà phê, dầu cọ, đậu nành, cao su và gia súc, trong đó gỗ và các sản phẩm từ gỗ chiếm một phần quan trọng. 

2. Phạm vi áp dụng của EUDR trong ngành gỗ

Đối với ngành gỗ, EUDR có phạm vi áp dụng rộng rãi và chi tiết. Quy định này bao gồm không chỉ gỗ thô mà còn tất cả các sản phẩm chế biến từ gỗ như đồ nội thất, giấy, bao bì, vật liệu xây dựng và nhiều sản phẩm khác. Điều đặc biệt quan trọng là EUDR yêu cầu truy xuất nguồn gốc đến tận tọa độ địa lý nơi cây gỗ được khai thác, đây là một yêu cầu cực kỳ nghiêm ngặt và chi tiết. 

Các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ vào thị trường EU phải cung cấp bằng chứng rõ ràng về việc gỗ của họ không được khai thác từ những khu vực bị phá rừng sau ngày 31 tháng 12 năm 2020. Điều này đòi hỏi một hệ thống giám sát và báo cáo cực kỳ chặt chẽ, từ khâu khai thác ban đầu đến sản phẩm cuối cùng. 

FSC là gì? Hệ thống chứng nhận rừng bền vững 

1. Khái niệm cơ bản về FSC

FSC viết tắt của "Forest Stewardship Council" - Hội đồng Quản lý Rừng Bền vững, là một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế được thành lập từ năm 1993. FSC đã phát triển một hệ thống chứng nhận toàn cầu nhằm thúc đẩy việc quản lý rừng có trách nhiệm thông qua các tiêu chuẩn môi trường, xã hội và kinh tế nghiêm ngặt. Khác với EUDR là một quy định pháp luật bắt buộc, FSC hoạt động như một hệ thống chứng nhận tự nguyện nhưng được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới. 

Hệ thống FSC dựa trên 10 nguyên tắc cơ bản bao gồm tuân thủ pháp luật, quyền của người lao động và cộng đồng bản địa, quan hệ cộng đồng, lợi ích của người lao động, lợi ích từ rừng, tác động môi trường, kế hoạch quản lý, giám sát và đánh giá, duy trì giá trị bảo tồn cao, và thực hiện các hoạt động quản lý. Mỗi nguyên tắc này được cụ thể hóa thành các tiêu chí và chỉ số có thể đo lường được. 

2. Vai trò của FSC trong ngành gỗ toàn cầu

FSC đã trở thành một trong những hệ thống chứng nhận rừng uy tín nhất thế giới với hơn 200 triệu hecta rừng được chứng nhận FSC tại hơn 80 quốc gia. Trong ngành gỗ, chứng nhận FSC không chỉ đảm bảo rằng sản phẩm gỗ đến từ những khu rừng được quản lý bền vững mà còn tạo ra giá trị gia tăng đáng kể cho sản phẩm trên thị trường. 

Hệ thống FSC hoạt động thông qua hai loại chứng nhận chính: Chứng nhận Quản lý Rừng (Forest Management) dành cho chủ rừng và Chứng nhận Chuỗi Hành trình (Chain of Custody) dành cho các doanh nghiệp chế biến và thương mại. Sự kết hợp của hai loại chứng nhận này tạo ra một chuỗi truy xuất hoàn chỉnh từ rừng đến người tiêu dùng cuối cùng. 

EUDR và FSC trong ngành gỗ: Ứng dụng thực tiễn 

1. Tác động của EUDR đối với ngành gỗ

EUDR trong ngành gỗ tạo ra những thay đổi căn bản trong cách thức kinh doanh và quản lý chuỗi cung ứng. Các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ vào EU phải xây dựng hệ thống thẩm định chuyên sâu (due diligence) nghiêm ngặt, bao gồm việc thu thập và xác minh thông tin về nguồn gốc gỗ, đánh giá rủi ro phá rừng và thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro khi cần thiết. 

Đặc biệt, EUDR yêu cầu các doanh nghiệp phải cung cấp tọa độ địa lý chính xác của khu vực khai thác gỗ, điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ với các nhà cung cấp trong chuỗi giá trị. Việc tuân thủ EUDR không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý mà còn mở ra cơ hội tiếp cận những phân khúc thị trường có yêu cầu cao về tính bền vững. 

2. Vai trò hỗ trợ của FSC trong tuân thủ EUDR

Mặc dù FSC và EUDR có những mục tiêu và cách tiếp cận khác nhau, nhưng chứng nhận FSC có thể đóng vai trò hỗ trợ đáng kể trong việc tuân thủ EUDR. Các doanh nghiệp có chứng nhận FSC thường đã có sẵn hệ thống truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi cung ứng tương đối hoàn chỉnh, điều này giúp họ dễ dàng hơn trong việc đáp ứng các yêu cầu của EUDR. 

Hệ thống Chain of Custody (CoC) của FSC đặc biệt hữu ích trong việc theo dõi và ghi nhận hành trình của sản phẩm gỗ từ rừng đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chứng nhận FSC không tự động đảm bảo tuân thủ EUDR, vì EUDR có những yêu cầu cụ thể về tọa độ địa lý và thời điểm khai thác mà FSC không nhất thiết phải kiểm tra. 

Sự khác nhau giữa EUDR và FSC: Phân tích chi tiết 

1. Khác biệt về bản chất pháp lý

Sự khác nhau giữa EUDR và FSC đầu tiên và quan trọng nhất nằm ở bản chất pháp lý của chúng. EUDR là một quy định pháp luật bắt buộc của Liên minh châu Âu, có hiệu lực pháp lý và đi kèm với các biện pháp xử phạt nghiêm khắc đối với những vi phạm. Các doanh nghiệp muốn xuất khẩu sản phẩm vào thị trường EU bắt buộc phải tuân thủ EUDR, không có sự lựa chọn nào khác. 

Ngược lại, FSC hoạt động như một hệ thống chứng nhận tự nguyện dựa trên thị trường. Các doanh nghiệp có thể chọn tham gia chứng nhận FSC để thể hiện cam kết của mình đối với việc quản lý rừng bền vững và tận dụng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Tuy FSC không bắt buộc về mặt pháp lý, nhưng nó có thể trở thành yêu cầu thực tế từ phía khách hàng hoặc đối tác thương mại. 

2. Khác biệt về phạm vi và mục tiêu

Phạm vi và mục tiêu của EUDR và FSC cũng có những điểm khác biệt rõ rệt. EUDR tập trung chủ yếu vào việc ngăn chặn phá rừng và suy thoái rừng, với trọng tâm là đảm bảo rằng các sản phẩm nhập khẩu vào EU không góp phần vào việc mất rừng. Mục tiêu này tương đối hẹp nhưng rất cụ thể và có thể đo lường được thông qua việc xác định thời điểm và địa điểm khai thác. 

FSC có phạm vi rộng hơn nhiều, bao gồm không chỉ bảo vệ rừng mà còn đảm bảo các lợi ích xã hội và kinh tế từ việc quản lý rừng. FSC quan tâm đến quyền lợi của cộng đồng bản địa, điều kiện làm việc của người lao động, đa dạng sinh học, chất lượng nước và nhiều yếu tố khác. Điều này làm cho FSC trở thành một hệ thống toàn diện hơn nhưng cũng phức tạp hơn trong việc thực hiện. 

3. Khác biệt về quy trình và yêu cầu

Quy trình tuân thủ EUDR và FSC có những điểm khác biệt đáng kể. EUDR yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện thẩm định chuyên sâu để chứng minh rằng sản phẩm của họ không gây ra phá rừng. Điều này bao gồm việc thu thập thông tin về nguồn gốc sản phẩm, đánh giá rủi ro dựa trên các tiêu chí cụ thể và thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro khi cần thiết. 

FSC yêu cầu các tổ chức tham gia phải trải qua quá trình kiểm toán độc lập bởi các cơ quan chứng nhận được FSC công nhận. Quá trình này bao gồm việc đánh giá toàn diện các hoạt động của tổ chức theo các tiêu chuẩn FSC, với các cuộc kiểm toán định kỳ để duy trì chứng nhận. Sự khác biệt này làm cho FSC có tính hệ thống và liên tục hơn, trong khi EUDR tập trung vào việc chứng minh tuân thủ cho từng lô hàng cụ thể. 

Hiểu rõ EUDR và FSC là gì cũng như sự khác nhau giữa EUDR và FSC trong ngành gỗ là bước đầu quan trọng để doanh nghiệp xây dựng chiến lược tuân thủ hiệu quả. Mặc dù hai hệ thống này có những điểm khác biệt về bản chất, phạm vi và quy trình, nhưng chúng đều hướng tới mục tiêu chung là bảo vệ rừng và thúc đẩy phát triển bền vững. 

Các doanh nghiệp trong ngành gỗ nên cân nhắc việc phát triển chiến lược tích hợp, tận dụng điểm mạnh của cả EUDR và FSC để tối ưu hóa quy trình tuân thủ và nâng cao giá trị cạnh tranh. Thời gian chuẩn bị còn hạn chế trước khi EUDR chính thức có hiệu lực, do đó việc bắt đầu lập kế hoạch và triển khai ngay từ bây giờ là điều cần thiết.  

Liên hệ chuyên gia của Thư Viện Tiêu Chuẩn theo số Hotline: 0948.690.698 hoặc Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com nếu doanh nghiệp cần hướng dẫn áp dụng EUDR và FSC.