ISO 6579-1: Phương pháp ngang để phát hiện, định lượng và phân loại huyết thanh Salmonella (Phần 1: Phát hiện Salmonella spp.) 

Salmonella là một trong những tác nhân gây ngộ độc thực phẩm phổ biến và nguy hiểm nhất trên toàn cầu. Việc phát hiện chính xác và kịp thời sự hiện diện của vi khuẩn này trong chuỗi thực phẩm là yêu cầu sống còn để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và uy tín của doanh nghiệp. Để chuẩn hóa quy trình này, Tiêu chuẩn Quốc tế ISO 6579-1 đã được ban hành, đóng vai trò là phương pháp tham chiếu được công nhận rộng rãi nhất.  

Tiêu chuẩn ISO 6579-1 là gì?  

ISO 6579-1 là tiêu chuẩn quốc tế quy định phương pháp ngang (horizontal method) để phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn Salmonella spp. trong chuỗi thực phẩm. "Phương pháp ngang" có nghĩa là nó có thể được áp dụng cho một loạt các sản phẩm, thay vì chỉ giới hạn ở một loại cụ thể. 

Phạm vi áp dụng của tiêu chuẩn này rất rộng, bao gồm: 

• Sản phẩm dùng cho con người và thức ăn chăn nuôi. 
• Các mẫu môi trường lấy từ khu vực sản xuất và chế biến thực phẩm (ví dụ: tăm bông lau bề mặt). 
• Các mẫu từ giai đoạn sản xuất ban đầu (ví dụ: phân động vật, bụi trong chuồng trại). 

Nguyên tắc cốt lõi của phương pháp dựa trên một quy trình nuôi cấy vi sinh kinh điển gồm 4 bước, được thiết kế để tối đa hóa khả năng phát hiện Salmonella ngay cả khi chúng có mặt với số lượng rất thấp và bị các vi sinh vật khác lấn át. 

Lịch sử và các phiên bản của Tiêu chuẩn ISO 6579-1 

Phương pháp phát hiện Salmonella đã trải qua một quá trình dài để được hoàn thiện và chuẩn hóa, phản ánh sự phát triển của khoa học vi sinh. 

• Các phiên bản ban đầu như ISO 6579:1981, ISO 6579:1990 và ISO 6579:1993 đã đặt những viên gạch đầu tiên. 
• Phiên bản ISO 6579:2002 trở thành một tiêu chuẩn được áp dụng cực kỳ rộng rãi trong gần 15 năm, với các bản sửa lỗi và sửa đổi vào năm 2004 và 2007.  
• Vào tháng 2 năm 2017, tiêu chuẩn được tái cấu trúc và phiên bản ISO 6579-1:2017 được ban hành, tập trung riêng vào phương pháp "Phát hiện". Các phần khác của bộ tiêu chuẩn (Phần 2 và 3) sẽ đề cập đến phương pháp định lượng và phân loại huyết thanh. 
• Để cập nhật các kỹ thuật mới, một bản sửa đổi nhỏ, ISO 6579-1:2017/Amd 1:2020, đã được ban hành vào tháng 3 năm 2020. 

Cấu trúc nội dung của Tiêu chuẩn ISO 6579-1:2017 

Lời nói đầu 

Giới thiệu 

1. Phạm vi áp dụng

2. Tài liệu viện dẫn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Nguyên tắc

4.1. Yêu cầu chung 

4.2. Tăng sinh sơ bộ trong môi trường lỏng không chọn lọc 

4.3.  Tăng sinh trong/trên môi trường chọn lọc 

4.4. Nuôi cấy trên môi trường đặc chọn lọc 

4.5. Khẳng định 

5. Môi trường nuôi cấy, thuốc thử và kháng huyết thanh

6. Thiết bị và dụng cụ thủy tinh

7. Lấy mẫu

8. Chuẩn bị mẫu thử

9. Cách tiến hành (xem sơ đồ trong Phụ lục A)

9.1. Phần mẫu thử và huyền phù ban đầu 

9.2. Tăng sinh sơ bộ không chọn lọc 

9.3. Tăng sinh chọn lọc 

9.4. Nuôi cấy trên môi trường thạch chọn lọc 

9.5. Khẳng định 

10. Biểu thị kết quả

11. Đặc điểm hiệu năng của phương pháp

11.1. Nghiên cứu liên phòng thí nghiệm 

11.2. Độ nhạy 

11.3. Độ đặc hiệu 

11.4. LOD50 

12. Báo cáo thử nghiệm

Phụ lục A. Sơ đồ cách tiến hành 

Phụ lục B. Môi trường nuôi cấy và thuốc thử 

B.1. Yêu cầu chung 

B.2. Dung dịch nước đệm pepton (BPW) 

B.3. Môi trường Rappaport-Vassiliadis với đậu tương (canh thang RVS) 

B.4. Thạch Rappaport-Vassiliadis bán đặc cải biến (MSRV) 

B.5. Canh thang Novobioxin tetrathionat muller-kauffmann (canh thang MKTTn) 

B.6. Thạch Deoxycolat Lyzin Xylose (thạch XLD) 

B.7. Thạch dinh dưỡng (ví dụ môi trường không chọn lọc) 

B.8. Thạch TSI 

B.9. Thạch urê (Christensen) 

B.10. Môi trường L-Lyzin đã khử nhóm cacboxyl (LDC) 

B.11. Thuốc thử β-galactosidase (tùy chọn) 

B.12. Môi trường và thuốc thử dùng cho phản ứng indol (tùy chọn) 

B.13. Dung dịch nước muối 

B.14. Kháng huyết thanh 

B.15. Kiểm tra hiệu năng để đảm bảo chất lượng môi trường nuôi cấy 

Phụ lục C. Nghiên cứu đánh giá xác nhận phương pháp và các đặc tính hiệu năng 

C.1. Đặc tính hiệu năng của canh thang RVS và canh thang MKTTn 

C.2. Đặc tính hiệu năng của thạch MSRV để phát hiện Salmonella spp. trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi 

C.3. Đặc tính hiệu năng của thạch MSRV để phát hiện Salmonella spp. trong phân động vật và trong các mẫu môi trường từ giai đoạn sản xuất ban đầu 

Phụ lục D. Phát hiện các Salmonella enterica phân loài serovar Typhi và serovar Paratyphi 

D.1. Yêu cầu chung 

D.2. Phát hiện Salmonella Typhi và Salmonella Paratyphi 

D.3. Môi trường nuôi cấy 

D.4. Thiết bị và dụng cụ 

D.5. Cách tiến hành 

D.6. Xác nhận 

Phụ lục E. Ví dụ về các môi trường nuôi cấy đĩa thạch chọn lọc 

Tài liệu tham khảo 

TCVN 10780-1:2017: Tiêu chuẩn tương đương ISO 6579-1:2017 tại Việt Nam 

Tại Việt Nam, Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10780-1:2017 đã được ban hành và có nội dung hoàn toàn tương đương với ISO 6579-1:2017. Tiêu chuẩn này thay thế cho phiên bản cũ là TCVN 4829:2005. Việc áp dụng TCVN 10780-1:2017 giúp các phòng thí nghiệm trong nước thống nhất phương pháp luận với thế giới, đảm bảo kết quả phân tích được công nhận rộng rãi. 

Ai là đối tượng cần áp dụng ISO 6579-1? 

Tiêu chuẩn này là tài liệu kỹ thuật hữu ích với: 

• Các phòng thí nghiệm kiểm nghiệm vi sinh thực phẩm, thức ăn chăn nuôi và môi trường. 
• Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm có phòng kiểm nghiệm nội bộ. 
• Các cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. 
• Các chuyên gia đánh giá và tổ chức công nhận phòng thí nghiệm. 
• … 

Lợi ích chính khi áp dụng ISO 6579-1 

Việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 6579-1 không chỉ đơn thuần là tuân thủ một quy trình kỹ thuật, mà còn mang lại những giá trị chiến lược và lợi ích cốt lõi cho mọi tổ chức liên quan đến chuỗi cung ứng thực phẩm. 

1. Đảm bảo kết quả có độ tin cậy và chính xác tối ưu

Đây là lợi ích nền tảng và quan trọng nhất. ISO 6579-1 là một phương pháp tham chiếu đã được thẩm định quốc tế qua các nghiên cứu liên phòng thí nghiệm nghiêm ngặt. Điều này có nghĩa là các đặc tính hiệu năng của phương pháp như độ nhạy, độ đặc hiệu và giới hạn phát hiện đã được xác định rõ ràng. Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ cho kết quả âm tính giả (không phát hiện Salmonella dù có mặt) hoặc dương tính giả, đảm bảo rằng quyết định đưa ra dựa trên kết quả phân tích là hoàn toàn đáng tin cậy. 

2. Hài hòa quốc tế và thuận lợi hóa thương mại

Khi các phòng thí nghiệm trên toàn thế giới cùng sử dụng một phương pháp chuẩn, kết quả phân tích sẽ có tính so sánh và được công nhận lẫn nhau. ISO 6579-1 đóng vai trò như một "ngôn ngữ chung" trong kiểm nghiệm Salmonella. Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, việc có phiếu kết quả phân tích theo tiêu chuẩn này giúp sản phẩm dễ dàng thông quan, phá vỡ các rào cản kỹ thuật tại các thị trường khó tính. Điều này giúp tiết kiệm chi phí và thời gian do không cần phải kiểm nghiệm lại, đồng thời tăng cường sự tin tưởng giữa các đối tác thương mại. 

3. Cung cấp cơ sở pháp lý và khoa học vững chắc

Trong các trường hợp xảy ra sự cố an toàn thực phẩm hoặc tranh chấp thương mại liên quan đến Salmonella, kết quả phân tích từ một phương pháp được công nhận quốc tế như ISO 6579-1 có giá trị pháp lý rất cao. Nó được xem là bằng chứng khoa học đáng tin cậy và có khả năng đứng vững trước các cơ quan quản lý và tòa án. Việc sử dụng phương pháp chuẩn này giúp bảo vệ doanh nghiệp và phòng thí nghiệm, chứng minh rằng họ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát và phân tích một cách đúng đắn và có trách nhiệm. 

4. Bảo vệ sức khỏe cộng đồng và uy tín thương hiệu

Đây là mục tiêu cuối cùng và quan trọng nhất. Bằng cách cung cấp một công cụ phát hiện Salmonella nhạy và đặc hiệu, tiêu chuẩn ISO 6579-1 giúp các nhà sản xuất và cơ quan quản lý xác định kịp thời các lô sản phẩm bị ô nhiễm trước khi chúng đến tay người tiêu dùng. Việc này trực tiếp ngăn chặn các vụ ngộ độc thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đồng thời, một doanh nghiệp chủ động kiểm soát tốt Salmonella theo tiêu chuẩn quốc tế sẽ xây dựng được hình ảnh uy tín, có trách nhiệm trong mắt người tiêu dùng, từ đó bảo vệ và nâng cao giá trị thương hiệu một cách bền vững. 

Lưu ý về tài liệu ISO 6579-1 PDF 

Nhu cầu tìm kiếm tài liệu ISO 6579-1 PDF và TCVN 10780-1:2017 PDF là rất lớn. Tuy nhiên, người dùng cần hết sức cẩn trọng. Các tiêu chuẩn ISO và TCVN đều được bảo hộ bản quyền. Việc tải và sử dụng các bản sao miễn phí, không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến rủi ro sử dụng tài liệu đã lỗi thời, không đầy đủ hoặc sai sót, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng xét nghiệm. 

Để đảm bảo có được phiên bản tiêu chuẩn đầy đủ, cập nhật và hợp pháp, các tổ chức nên liên hệ với các đơn vị uy tín. Nếu bạn đọc muốn tham khảo tài liệu tiêu chuẩn ISO 6579-1 PDF, vui lòng liên hệ với KNA CERT để được hỗ trợ chuyên nghiệp. 

ISO 6579-1:2017 không chỉ là một tài liệu hướng dẫn, nó là một công cụ thiết yếu trong bộ công cụ của ngành an toàn thực phẩm toàn cầu. Việc hiểu rõ và áp dụng chính xác từng bước trong tiêu chuẩn này là trách nhiệm của mỗi phòng thí nghiệm vi sinh, góp phần đảm bảo thực phẩm an toàn hơn cho tất cả mọi người. Bằng cách tuân thủ phương pháp tham chiếu này, các phòng thí nghiệm không chỉ nâng cao năng lực kỹ thuật mà còn khẳng định cam kết của mình đối với chất lượng và sự an toàn. Liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0983.246.419 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.