Mối liên hệ giữa EUDR và FSC là gì?

Quy định Chống Phá Rừng của EU (EUDR) và Chứng nhận Quản lý Rừng Bền vững FSC là hai tiêu chuẩn quan trọng đang định hình lại ngành gỗ và các chuỗi cung ứng nông lâm sản. Nhiều doanh nghiệp đặt câu hỏi về mối liên hệ giữa EUDR và FSC: Liệu FSC có giúp tuân thủ EUDR không? Mức độ hỗ trợ ra sao? Bài viết này của KNA CERT sẽ đi sâu phân tích chi tiết mối liên hệ giữa EUDR và FSC. 

EUDR và FSC – Mục tiêu chung nhưng cách tiếp cận khác biệt 

Trước khi đi sâu vào phân tích mối liên hệ giữa EUDR và FSC, điều cần thiết là phải tái khẳng định bản chất riêng biệt của từng yếu tố, mặc dù chúng cùng hướng đến một mục tiêu lớn hơn là bảo vệ rừng và thúc đẩy tính bền vững. 

• EUDR (EU Deforestation-free Regulation – Quy định (EU) 2023/1115): Đây là một quy định pháp lý bắt buộc của Liên minh châu Âu. Mục tiêu chính là đảm bảo các sản phẩm (bao gồm gỗ, cao su, dầu cọ, đậu nành, cà phê, ca cao, gia súc) khi vào thị trường EU hoặc xuất khẩu từ EU không liên quan đến phá rừng (sau ngày 31/12/2020) và được sản xuất hợp pháp. Doanh nghiệp phải thực hiện thẩm định chuyên sâu (Due Diligence) và nộp Tuyên bố Thẩm định Chuyên sâu (DDS). 

• FSC (Forest Stewardship Council – Hội đồng Quản lý Rừng): Đây là một tổ chức quốc tế, độc lập, phi lợi nhuận, cung cấp một hệ thống chứng nhận tự nguyện cho quản lý rừng bền vững và chuỗi hành trình sản phẩm. FSC đặt ra các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và kinh tế cho việc quản lý rừng và truy xuất nguồn gốc gỗ. 

Sự khác biệt cơ bản này (bắt buộc vs. tự nguyện; quy định pháp lý của một khu vực với tiêu chuẩn toàn cầu) là điểm khởi đầu quan trọng để hiểu đúng về mối liên hệ giữa EUDR và FSC. FSC không phải là một "giải pháp thay thế" cho EUDR, mà là một công cụ có thể hỗ trợ mạnh mẽ quá trình tuân thủ. 

Mối liên hệ giữa EUDR và FSC 

Mối liên hệ giữa EUDR và FSC thể hiện rõ nhất khi doanh nghiệp thực hiện quy trình thẩm định chuyên sâu (Due Diligence) theo yêu cầu của EUDR. Việc sở hữu chứng nhận FSC, đặc biệt là FSC-FM (Quản lý Rừng) cho nguồn cung và FSC-CoC (Chuỗi Hành trình Sản phẩm) cho các khâu chế biến và thương mại, có thể mang lại những lợi ích đáng kể và cung cấp bằng chứng hỗ trợ quan trọng. 

1. FSC hỗ trợ chứng minh "tính hợp pháp" theo yêu cầu của EUDR

Một trong hai trụ cột của EUDR là sản phẩm phải được sản xuất hợp pháp theo luật pháp của quốc gia sản xuất. 

• Nguyên tắc 1 của FSC: Hệ thống tiêu chuẩn của FSC, đặc biệt là Nguyên tắc 1 trong bộ 10 Nguyên tắc Quản lý Rừng FSC, yêu cầu các đơn vị được chứng nhận phải "Tuân thủ tất cả các luật pháp hiện hành, các quy định, các hiệp ước, công ước và thỏa thuận quốc tế đã được phê chuẩn." Điều này bao gồm luật về quyền sử dụng đất, quyền của người lao động, bảo vệ môi trường, và các quy định khác liên quan đến quản lý và khai thác rừng. 

• Bằng chứng từ FSC: Do đó, khi một sản phẩm gỗ có nguồn gốc từ một khu rừng được chứng nhận FSC-FM, hoặc khi một doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng có chứng nhận FSC-CoC và tuân thủ các yêu cầu liên quan đến nguồn gốc hợp pháp, các báo cáo đánh giá và chứng chỉ FSC có thể được sử dụng như một phần bằng chứng mạnh mẽ để hỗ trợ cho việc chứng minh tính hợp pháp theo yêu cầu của EUDR. Nó cho thấy rằng một bên thứ ba độc lập đã đánh giá và xác nhận việc tuân thủ pháp luật ở một mức độ nhất định. 

2. FSC góp phần chứng minh "không phá rừng" 

Yêu cầu cốt lõi thứ hai của EUDR là sản phẩm không được sản xuất trên đất bị phá rừng sau ngày 31/12/2020. 

• Tiêu chuẩn FSC về bảo vệ rừng: Các tiêu chuẩn quản lý rừng của FSC (FSC-FM) bao gồm các yêu cầu nghiêm ngặt về việc duy trì và tăng cường các giá trị sinh thái của rừng, bảo vệ các khu rừng có giá trị bảo tồn cao (HCVFs), và ngăn chặn việc chuyển đổi rừng tự nhiên sang các mục đích sử dụng khác hoặc rừng trồng. 

• Hệ thống Gỗ được Kiểm soát của FSC (FSC Controlled Wood - FSC-STD-40-005): Tiêu chuẩn này yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện thẩm định để tránh việc sử dụng gỗ từ các nguồn không được chấp nhận, trong đó có "gỗ từ các khu rừng đang bị chuyển đổi sang đồn điền hoặc mục đích sử dụng phi lâm nghiệp". Điều này có sự tương đồng mạnh mẽ với yêu cầu không phá rừng của EUDR. 

• Hỗ trợ cung cấp bằng chứng: Các kế hoạch quản lý rừng, bản đồ, báo cáo giám sát từ các đơn vị được chứng nhận FSC-FM, hoặc hồ sơ thẩm định Gỗ được Kiểm soát có thể cung cấp thông tin hữu ích cho việc chứng minh lô đất sản xuất không bị phá rừng. 

Lưu ý quan trọng về cut-off date:  

• Doanh nghiệp vẫn phải tự xác minh và cung cấp bằng chứng cụ thể rằng việc không phá rừng đã diễn ra sau ngày 31/12/2020 theo đúng cut-off date của EUDR. Cut-off date của FSC hoặc các cơ chế kiểm soát của FSC có thể không hoàn toàn trùng khớp hoặc chi tiết bằng yêu cầu của EUDR trong mọi trường hợp. 

• Yêu cầu về tọa độ địa lý chính xác của từng lô đất sản xuất là một yêu cầu rất cụ thể của EUDR mà hệ thống FSC truyền thống có thể chưa đáp ứng đầy đủ ở mọi cấp độ. 

3. FSC tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc và tính minh bạch của chuỗi cung ứng

EUDR đặt nặng yêu cầu về khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm đến tận lô đất. 

• Hệ thống chuỗi hành trình sản phẩm (FSC-CoC): Chứng nhận FSC-CoC yêu cầu các doanh nghiệp phải thiết lập và duy trì một hệ thống kiểm soát để theo dõi vật liệu được chứng nhận FSC (hoặc vật liệu được kiểm soát) trong suốt quá trình sản xuất và phân phối. Điều này giúp đảm bảo rằng các tuyên bố về nguồn gốc FSC của sản phẩm là đáng tin cậy. 

• Nền tảng cho việc thu thập dữ liệu địa lý: Mặc dù FSC-CoC có thể chưa yêu cầu tọa độ địa lý của từng lô đất cho mọi sản phẩm trong mọi trường hợp, hệ thống quản lý và hồ sơ hiện có của FSC-CoC là một nền tảng tốt để doanh nghiệp xây dựng thêm khả năng thu thập và quản lý dữ liệu tọa độ địa lý theo yêu cầu của EUDR. FSC cũng đang tích cực làm việc để cải thiện việc tích hợp dữ liệu địa lý vào hệ thống của mình. 

• FSC Online Claims Platform (OCP): Nền tảng này giúp xác minh các giao dịch và tuyên bố FSC trực tuyến, tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu nguy cơ gian lận, điều này cũng gián tiếp hỗ trợ việc đảm bảo tính toàn vẹn của thông tin cung cấp cho EUDR. 

4. FSC giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình đánh giá của doanh nghiệp theo EUDR

Khi thực hiện bước đánh giá rủi ro trong quy trình thẩm định chuyên sâu của EUDR, việc sản phẩm hoặc nhà cung cấp có chứng nhận FSC uy tín có thể được xem là một yếu tố giảm thiểu rủi ro. 

• Nguồn cung ít rủi ro hơn: Các sản phẩm gỗ có chứng nhận FSC thường được coi là có rủi ro thấp hơn về mặt nguồn gốc bất hợp pháp hoặc liên quan đến phá rừng so với các sản phẩm không được chứng nhận. 

• Đơn giản hóa một phần đánh giá: Doanh nghiệp có thể tập trung nguồn lực thẩm định kỹ lưỡng hơn vào các nguồn cung không có chứng nhận hoặc từ các khu vực có rủi ro cao, trong khi vẫn thực hiện thẩm định cần thiết đối với các nguồn FSC. 

Tóm lại, mối liên hệ giữa EUDR và FSC là một mối quan hệ tương hỗ. FSC không phải là "giấy thông hành" tự động cho EUDR, nhưng nó cung cấp một bộ công cụ, quy trình và bằng chứng có giá trị, giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng và tăng cường độ tin cậy trong quá trình chứng minh sự tuân thủ EUDR. 

Cách tận dụng mối liên hệ giữa EUDR và FSC 

Để khai thác tối đa lợi ích từ mối liên hệ giữa EUDR và FSC, doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành gỗ, nên có một chiến lược kết hợp thông minh: 

• Tận dụng tối đa hồ sơ và quy trình FSC hiện có: Nếu đã có chứng nhận FSC, hãy sử dụng các báo cáo đánh giá, hồ sơ chuỗi hành trình, và hệ thống quản lý hiện tại làm nền tảng cho việc thu thập thông tin và thẩm định theo EUDR. 

• Xác định và lấp đầy các "khoảng trống": So sánh chi tiết các yêu cầu của EUDR với những gì hệ thống FSC của bạn đang cung cấp. Tập trung vào việc bổ sung các thông tin còn thiếu, đặc biệt là tọa độ địa lý chính xác và bằng chứng tuân thủ cut-off date 31/12/2020. 

• Lồng ghép các yêu cầu của EUDR vào hệ thống FSC: Khi duy trì hoặc cải tiến hệ thống FSC, hãy chủ động tích hợp các yêu cầu của EUDR vào quy trình của bạn. 

• Xem xét FSC như một lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên EUDR: Các nhà nhập khẩu EU sẽ có xu hướng ưu tiên các nhà cung cấp có thể chứng minh nguồn gốc bền vững một cách rõ ràng, và FSC là một minh chứng mạnh mẽ. 

• Đối với doanh nghiệp chưa có FSC: Cân nhắc việc đạt chứng nhận FSC song song với việc chuẩn bị tuân thủ EUDR, đặc biệt nếu bạn hoạt động trong ngành gỗ. Đây có thể là một khoản đầu tư chiến lược cho sự phát triển bền vững. 

Doanh nghiệp cần hiểu rõ mối liên hệ giữa EUDR và FSC, nhận diện giới hạn và xây dựng một chiến lược kết hợp thông minh để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về tính bền vững và trách nhiệm giải trình. Hãy liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com, KNA CERT sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp mọi lúc, mọi nơi.