TOP 7 Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế – Cập nhật mới nhất 

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh và người tiêu dùng ngày càng thông thái, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm không còn là một lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp trong ngành. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng các tiêu chuẩn thực phẩm không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo chất lượng sản phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng uy tín thương hiệu và mở rộng thị trường, đặc biệt là khi hướng đến các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế.  

Bài viết này của KNA CERT sẽ là một cẩm nang chi tiết, giúp bạn giải mã các tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm phổ biến và quan trọng nhất hiện nay, từ GMP, HACCP đến ISO 22000, FSSC 22000, BRC, IFS và SQF. Hãy cùng khám phá những thông tin giá trị để đưa doanh nghiệp của bạn lên một tầm cao mới và chinh phục những thị trường khó tính nhất. 

GMP (Good Manufacturing Practices) – Nền tảng của tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm an toàn 

1. Tiêu chuẩn GMP là gì?

GMP, hay Thực hành sản xuất tốt, là một hệ thống các quy định, hướng dẫn và yêu cầu cơ bản nhất mà bất kỳ cơ sở sản xuất thực phẩm nào cũng cần tuân thủ. Đây được xem là viên gạch đầu tiên, đặt nền móng cho việc xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm toàn diện hơn. GMP không chỉ tập trung vào sản phẩm cuối cùng mà còn kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất, từ khâu lựa chọn nguyên liệu, nhà xưởng, thiết bị, quy trình chế biến, đóng gói, bảo quản cho đến yếu tố con người và vệ sinh môi trường. 

2. Vai trò then chốt của GMP trong chuỗi cung ứng thực phẩm

Hiểu một cách đơn giản, GMP là tập hợp các nguyên tắc và quy trình nhằm đảm bảo sản phẩm được sản xuất một cách đồng nhất và được kiểm soát theo các tiêu chuẩn chất lượng phù hợp với mục đích sử dụng của chúng và theo yêu cầu của giấy phép lưu hành. Vai trò của GMP vô cùng quan trọng, nó giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình sản xuất mà không thể loại bỏ hoàn toàn thông qua việc kiểm tra sản phẩm cuối cùng. Điều này bao gồm việc ngăn ngừa ô nhiễm chéo, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và duy trì điều kiện sản xuất tối ưu. 

3. Yêu cầu cốt lõi của tiêu chuẩn GMP trong ngành thực phẩm.

GMP đặt ra các yêu cầu cụ thể về nhiều khía cạnh: 

• Về nhà xưởng và trang thiết bị: Phải được thiết kế, xây dựng và bảo trì phù hợp, dễ làm vệ sinh, khử trùng 

• Về quy trình sản xuất: Mỗi công đoạn phải được chuẩn hóa, ghi chép rõ ràng. Về nhân sự, công nhân phải được đào tạo về vệ sinh cá nhân và quy trình làm việc 

• Về kiểm soát chất lượng: Phải có quy trình lấy mẫu, kiểm nghiệm nguyên liệu đầu vào và thành phẩm. 

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu này giúp đảm bảo rằng các tiêu chuẩn đánh giá an toàn thực phẩm cơ bản nhất đã được đáp ứng. 

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) – Phân tích mối nguy và Kiểm soát tới hạn trong an toàn thực phẩm 

1. Tiêu chuẩn HACCP là gì?

HACCP là một hệ thống quản lý mang tính phòng ngừa, tập trung vào việc xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy đáng kể đối với an toàn thực phẩm. Thay vì chỉ kiểm tra sản phẩm cuối cùng, HACCP chủ động tìm kiếm những điểm trong quá trình sản xuất (gọi là Điểm kiểm soát tới hạn - CCP) mà tại đó các mối nguy có thể được ngăn chặn, loại bỏ hoặc giảm xuống mức chấp nhận được. Đây là một trong các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm được công nhận rộng rãi trên toàn cầu. 

2. 7 Nguyên tắc vàng của hệ thống HACCP

Hệ thống HACCP hoạt động dựa trên 7 nguyên tắc cốt lõi, bao gồm:  

• Tiến hành phân tích mối nguy 

• Xác định các Điểm Kiểm soát Tới hạn (CCP) 

• Thiết lập các giới hạn tới hạn cho mỗi CCP 

• Thiết lập hệ thống giám sát các CCP 

• Thiết lập các hành động khắc phục khi giám sát cho thấy một CCP không được kiểm soát 

• Thiết lập các thủ tục thẩm tra để xác nhận hệ thống HACCP hoạt động hiệu quả 

• Thiết lập hệ thống tài liệu và lưu trữ hồ sơ 

Việc áp dụng bài bản 7 nguyên tắc này giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro một cách khoa học và hiệu quả. 

3. Tại sao HACCP là tiêu chuẩn an toàn thực phẩm không thể thiếu cho doanh nghiệp?

Áp dụng HACCP mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Nó không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp lý về an toàn thực phẩm mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất bằng cách giảm thiểu sản phẩm hỏng, thu hồi. Quan trọng hơn, HACCP xây dựng niềm tin với người tiêu dùng và đối tác kinh doanh, tạo lợi thế cạnh tranh và là điều kiện tiên quyết để thâm nhập nhiều thị trường quốc tế, nơi tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế như HACCP là yêu cầu bắt buộc. 

ISO 22000 – Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm quốc tế toàn diện 

1. Tiêu chuẩn ISO 22000 là gì?

ISO 22000 là một tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, quy định các yêu cầu đối với một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS). Tiêu chuẩn này áp dụng cho mọi tổ chức trong chuỗi thực phẩm, từ trang trại đến bàn ăn, bao gồm nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi, nhà sản xuất thực phẩm, nhà vận chuyển, nhà bán lẻ, và cả các tổ chức liên quan như nhà sản xuất thiết bị, bao bì, chất tẩy rửa. 

2. ISO 22000: Sự kết hợp giữa Quản lý chất lượng và An toàn thực phẩm

Điểm nổi bật của ISO 22000 là sự tích hợp các nguyên tắc của HACCP với các chương trình tiên quyết (PRPs) và các yếu tố của hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001. Điều này có nghĩa là ISO 22000 không chỉ tập trung vào việc kiểm soát các mối nguy cụ thể (như HACCP) mà còn yêu cầu doanh nghiệp xây dựng một hệ thống quản lý bài bản, có cấu trúc, với sự cam kết của lãnh đạo, quản lý nguồn lực, hoạch định sản xuất an toàn, và cải tiến liên tục. 

3. Lợi ích vượt trội khi doanh nghiệp đạt chứng nhận ISO 22000

• Việc đạt chứng nhận ISO 22000 mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể: 

• Chứng minh cam kết của doanh nghiệp đối với an toàn thực phẩm ở cấp độ quốc tế 

• Tăng cường sự tin cậy từ khách hàng và đối tác 

• Giúp cải thiện hiệu quả hoạt động nội bộ, giảm thiểu rủi ro sự cố thực phẩm 

• Tối ưu hóa chi phí 

• Tạo điều kiện thuận lợi cho việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm khác cũng như các quy định pháp luật. 

FSSC 22000 – chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm được GFSI công nhận 

1. Tiêu chuẩn FSSC 2000 là gì?

FSSC 22000 (Food Safety System Certification 22000) là một chương trình chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm dựa trên tiêu chuẩn ISO 22000, các tiêu chuẩn kỹ thuật ngành cụ thể cho chương trình tiên quyết (PRPs) như ISO/TS 22002-1 (cho sản xuất thực phẩm) hoặc ISO/TS 22002-4 (cho sản xuất bao bì thực phẩm), và các yêu cầu bổ sung của FSSC. Điểm quan trọng nhất là FSSC 22000 được công nhận bởi Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu (GFSI), một yếu tố then chốt để tiếp cận nhiều nhà bán lẻ và thương hiệu lớn trên thế giới. 

2. FSSC 22000 và mối liên hệ mật thiết với ISO 22000

FSSC 22000 sử dụng ISO 22000 làm khung sườn chính cho các yêu cầu về hệ thống quản lý. Tuy nhiên, nó bổ sung thêm các yêu cầu chi tiết hơn về PRPs (ví dụ: vệ sinh nhà xưởng, kiểm soát côn trùng, vệ sinh cá nhân) thông qua các tiêu chuẩn kỹ thuật ngành. Các yêu cầu bổ sung của FSSC thường liên quan đến quản lý dịch vụ, giám sát sản phẩm, phòng vệ thực phẩm (food defense) và giảm thiểu gian lận thực phẩm (food fraud). Sự kết hợp này tạo nên một trong các tiêu chuẩn đánh giá an toàn thực phẩm mạnh mẽ và toàn diện. 

3. Tại sao sự công nhận của GFSI lại quan trọng đối với FSSC 22000?

GFSI (Global Food Safety Initiative) là một tổ chức phi lợi nhuận quy tụ các chuyên gia an toàn thực phẩm hàng đầu thế giới, với mục tiêu hài hòa hóa các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm trên toàn cầu. Khi một tiêu chuẩn như FSSC 22000 được GFSI công nhận, điều đó có nghĩa là nó đáp ứng được các tiêu chí khắt khe về an toàn thực phẩm. Nhiều tập đoàn bán lẻ và nhà sản xuất thực phẩm lớn trên thế giới yêu cầu các nhà cung cấp của họ phải có chứng nhận theo một trong các tiêu chuẩn được GFSI công nhận, do đó FSSC 22000 mở ra cánh cửa lớn cho xuất khẩu. 

BRCGS (Brand Reputation through Compliance Global Standards) – Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm từ Anh Quốc 

1. Tiêu chuẩn BRC là gì?

BRCGS, trước đây gọi là BRC (British Retail Consortium), là một bộ tiêu chuẩn thực phẩm hàng đầu thế giới, được phát triển bởi các nhà bán lẻ Anh Quốc. Tiêu chuẩn BRCGS Global Standard for Food Safety tập trung vào an toàn, chất lượng và tính hợp pháp của sản phẩm thực phẩm. Nó được thiết kế để giúp các nhà sản xuất thực phẩm sản xuất ra sản phẩm an toàn một cách nhất quán và quản lý chất lượng để đáp ứng yêu cầu của khách hàng. 

2. Đặc điểm nổi bật và cấu trúc của tiêu chuẩn BRCGS Food Safety

Tiêu chuẩn BRCGS Food Safety rất chi tiết và bao gồm các yêu cầu về: 

• Cam kết của lãnh đạo cấp cao 

• Kế hoạch an toàn thực phẩm (dựa trên HACCP) 

• Hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm 

• Tiêu chuẩn nhà xưởng 

• Kiểm soát sản phẩm 

• Kiểm soát quá trình  

• Kiểm soát nhân sự 

Một điểm đặc biệt của BRCGS là hệ thống chấm điểm đánh giá (grading system), từ AA, A, B, C, D, phản ánh mức độ tuân thủ của doanh nghiệp. 

3. Phạm vi áp dụng và lợi thế cạnh tranh khi đạt chứng nhận BRCGS

BRCGS được chấp nhận rộng rãi bởi các nhà bán lẻ, nhà sản xuất và công ty dịch vụ thực phẩm trên toàn cầu, đặc biệt mạnh ở châu Âu và các thị trường nói tiếng Anh. Việc đạt chứng nhận BRCGS không chỉ đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm nghiêm ngặt mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu số lần đánh giá từ khách hàng, tăng cường niềm tin và cải thiện danh tiếng thương hiệu. Nó cũng là một trong những tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế được GFSI công nhận. 

IFS (International Featured Standards) Food – Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế tập trung vào thị trường Châu Âu 

1. Tiêu chuẩn IFS Food là gì?

IFS Food là một tiêu chuẩn thực phẩm được phát triển bởi các hiệp hội bán lẻ của Đức, Pháp và Ý. Tương tự BRCGS, IFS Food được thiết kế để đánh giá năng lực của các nhà sản xuất thực phẩm về an toàn và chất lượng sản phẩm, quy trình. Mục tiêu chính là tạo ra sự minh bạch và so sánh được trong toàn bộ chuỗi cung ứng, đảm bảo rằng các nhà cung cấp có thể cung cấp sản phẩm an toàn theo đúng quy cách. 

2. Mục tiêu chính và các yêu cầu trọng tâm của IFS Food

IFS Food tập trung vào việc thiết lập một tiêu chuẩn chung với hệ thống đánh giá đồng nhất, làm việc với các tổ chức chứng nhận được công nhận và các chuyên gia đánh giá có trình độ.  

Các yêu cầu của IFS Food bao gồm: 

• Trách nhiệm của lãnh đạo 

• Hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm 

• Quản lý nguồn lực 

• Hoạch định và quy trình sản xuất 

• Đo lường, phân tích, cải tiến, và phòng vệ thực phẩm.  

• Tiêu chuẩn này cũng nhấn mạnh vào việc đáp ứng các yêu cầu cụ thể của khách hàng. 

3. IFS Food và tầm quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang châu Âu

Đối với các doanh nghiệp muốn xuất khẩu thực phẩm vào thị trường châu Âu, đặc biệt là Đức, Pháp và Ý, chứng nhận IFS Food thường là một yêu cầu gần như bắt buộc từ các nhà bán lẻ lớn. Giống như BRCGS và FSSC 22000, IFS Food cũng là một tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế được GFSI công nhận, mang lại sự tin cậy và mở rộng cơ hội kinh doanh cho các nhà sản xuất tuân thủ. 

SQF (Safe Quality Food) – Tiêu chuẩn thực phẩm chất lượng an toàn phổ biến tại Bắc Mỹ 

1. Tiêu chuẩn SQF là gì?

SQF là một chương trình chứng nhận an toàn và chất lượng thực phẩm nghiêm ngặt, được phát triển tại Úc và hiện được quản lý bởi Viện Tiếp thị Thực phẩm (FMI) tại Hoa Kỳ. SQF được công nhận bởi GFSI và được chấp nhận rộng rãi bởi các nhà bán lẻ và nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm trên toàn thế giới, đặc biệt phổ biến ở Bắc Mỹ và Úc. 

2. Các cấp độ chứng nhận đa dạng của hệ thống SQF

Một điểm độc đáo của SQF là cấu trúc đa cấp độ, cho phép các doanh nghiệp lựa chọn mức độ chứng nhận phù hợp với nhu cầu và sự phát triển của mình: 

• SQF Fundamentals Program (Trước là Level 1): Tập trung vào các chương trình tiên quyết cơ bản về an toàn thực phẩm. 

• SQF Food Safety Program (Trước là Level 2): Bao gồm các kế hoạch an toàn thực phẩm dựa trên HACCP, đây là chứng nhận được GFSI công nhận. 

• SQF Quality Program (Trước là Level 3): Xây dựng trên nền tảng an toàn thực phẩm, bổ sung thêm các yếu tố quản lý chất lượng toàn diện, vượt ra ngoài các yêu cầu an toàn cơ bản. 

3. Lợi thế khi doanh nghiệp đạt chứng nhận SQF

Chứng nhận SQF, đặc biệt là ở cấp độ Food Safety Program (được GFSI công nhận), mang lại lợi thế lớn cho các doanh nghiệp muốn xuất khẩu sang thị trường Bắc Mỹ. Nó chứng minh cam kết về an toàn và chất lượng, giúp bảo vệ thương hiệu, tăng cường niềm tin của người tiêu dùng và đáp ứng yêu cầu của các nhà bán lẻ lớn. Chương trình SQF cũng nhấn mạnh vào việc cải tiến liên tục và quản lý rủi ro hiệu quả trong toàn bộ tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------- 

Việc tìm hiểu và áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm như GMP, HACCP, ISO 22000, FSSC 22000, BRCGS, IFS hay SQF không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là chiến lược thông minh để doanh nghiệp phát triển bền vững. Mỗi tiêu chuẩn có những điểm mạnh và phù hợp với các mục tiêu, thị trường khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến mục tiêu chung là đảm bảo thực phẩm an toàn, chất lượng đến tay người tiêu dùng. 

Bằng việc đầu tư vào các tiêu chuẩn đánh giá an toàn thực phẩm này, doanh nghiệp không chỉ nâng cao uy tín, năng lực cạnh tranh mà còn đóng góp vào việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hãy bắt đầu hành trình nâng tầm doanh nghiệp của bạn ngay hôm nay bằng việc lựa chọn và triển khai tiêu chuẩn phù hợp nhất! Liên hệ với KNA CERT theo Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.