Các sản phẩm điện - điện tử phải tái chế từ 01/01/2025

Theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2025, các nhà sản xuất và nhập khẩu sản phẩm điện - điện tử tại Việt Nam sẽ chính thức phải thực hiện trách nhiệm tái chế các sản phẩm của mình. Đây là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu tác động của chất thải điện tử đối với môi trường, đồng thời thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ban hành ngày 10/01/2022 quy định chi tiết một số điều của luật bảo vệ môi trường đưa ra một danh mục cụ thể các sản phẩm điện - điện tử cần phải tái chế. Danh mục bao gồm nhiều thiết bị phổ biến như tủ lạnh, tủ đông, máy bán hàng tự động, điều hòa không khí, máy tính bảng, ti vi, màn hình máy tính, bóng đèn compact, bếp điện, máy giặt, máy sấy, máy ảnh, máy quay phim, thiết bị âm thanh, máy tính để bàn, máy in, điện thoại di động và các tấm quang năng. Điều này không chỉ giới hạn trong các sản phẩm tiêu dùng phổ biến mà còn bao gồm các thiết bị công nghệ cao, góp phần vào việc quản lý tốt hơn chất thải công nghiệp và tiêu dùng.

Ngoài ra, Nghị định cũng quy định các trường hợp miễn trừ trách nhiệm tái chế. Các sản phẩm và bao bì được sản xuất để xuất khẩu, tạm nhập tái xuất hoặc sử dụng cho mục đích nghiên cứu, thử nghiệm sẽ không phải thực hiện nghĩa vụ tái chế. Đồng thời, các nhà sản xuất bao bì có doanh thu dưới 30 tỷ đồng hoặc nhà nhập khẩu có tổng giá trị nhập khẩu dưới 20 tỷ đồng cũng được miễn trách nhiệm này. Một điểm đáng lưu ý là bao bì thương phẩm của các sản phẩm điện - điện tử không thuộc phạm vi tái chế bắt buộc.

Nhà sản xuất và nhập khẩu sản phẩm điện - điện tử có hai lựa chọn để thực hiện trách nhiệm tái chế. Một là tổ chức tái chế trực tiếp thông qua việc tự thực hiện, thuê đơn vị tái chế hoặc ủy quyền cho tổ chức trung gian. Hai là đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ các hoạt động tái chế. Tuy nhiên, hai hình thức này không thể áp dụng đồng thời. Doanh nghiệp chọn hình thức tái chế trực tiếp sẽ không được phép đóng góp tài chính và ngược lại.

Đối với hình thức đóng góp tài chính, các doanh nghiệp phải kê khai số tiền đóng góp và nộp vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam trước ngày 20/4 hàng năm. Họ có thể lựa chọn nộp tiền thành hai đợt, trong đó ít nhất 50% số tiền phải được nộp trước ngày 20/4, phần còn lại được nộp trước ngày 20/10 cùng năm. Trường hợp thực tế sản xuất hoặc nhập khẩu vượt quá mức kê khai ban đầu, doanh nghiệp phải nộp bổ sung phần chênh lệch. Nếu sản lượng thấp hơn dự kiến, số tiền chênh lệch sẽ được điều chỉnh vào kỳ kê khai năm sau.

Ngoài việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, các nhà sản xuất cũng cần đăng ký kế hoạch tái chế hàng năm và nộp báo cáo kết quả tái chế vào cuối tháng 3. Nếu ủy quyền cho tổ chức trung gian thực hiện, tổ chức này sẽ chịu trách nhiệm báo cáo thay mặt cho doanh nghiệp.

Trách nhiệm tái chế các sản phẩm điện - điện tử không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn góp phần thúc đẩy việc tái sử dụng tài nguyên, giảm lãng phí và xây dựng nền kinh tế tuần hoàn bền vững hơn cho Việt Nam. Việc triển khai Nghị định số 08/2022/NĐ-CP sẽ tạo ra động lực mới cho ngành công nghiệp tái chế, đồng thời nâng cao ý thức của các doanh nghiệp về trách nhiệm bảo vệ môi trường.

Các sản phẩm điện tử như điện thoại, tivi, máy tính sau khi hết vòng đời sử dụng thường chứa nhiều chất độc hại như chì, cadmium, và thủy ngân. Nếu không được xử lý đúng cách, những chất này có thể rò rỉ vào môi trường, gây ô nhiễm đất, nước và không khí, từ đó tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Hậu quả từ việc xử lý không đúng cách chất thải điện tử đã và đang trở thành mối lo ngại lớn trên Toàn cầu.

Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, mỗi năm thế giới sản xuất khoảng 53 triệu tấn chất thải điện tử, nhưng chỉ có khoảng 17% trong số đó được tái chế đúng cách. Tại Việt Nam, tình hình cũng không khả quan hơn khi lượng chất thải điện tử tăng nhanh theo đà phát triển kinh tế và công nghệ. Số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy mỗi năm Việt Nam thải ra hơn 100.000 tấn chất thải điện tử. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những giải pháp tái chế hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sống.

Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ra đời được kỳ vọng sẽ là cú hích lớn trong công tác quản lý và xử lý chất thải điện tử tại Việt Nam. Các chuyên gia môi trường đánh giá rằng, nếu thực hiện tốt việc tái chế, không chỉ vấn đề ô nhiễm môi trường từ chất thải điện tử được giải quyết mà còn mở ra cơ hội tái sử dụng các vật liệu quý như vàng, bạc, và đồng từ các thiết bị cũ. Đây cũng là cơ hội để phát triển ngành công nghiệp tái chế, tạo thêm nhiều việc làm và thúc đẩy ứng dụng các công nghệ xanh trong sản xuất.

Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu sản phẩm điện - điện tử cần chủ động triển khai các giải pháp tái chế phù hợp, đồng thời tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật. Điều này không chỉ giúp họ giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy quá trình triển khai vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức.

Một trong những khó khăn lớn là việc tìm kiếm các đối tác tái chế đáng tin cậy và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường. Ngoài ra, chi phí đầu tư vào các công nghệ tái chế hiện đại cũng là rào cản không nhỏ đối với nhiều doanh nghiệp. Những thách thức này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ doanh nghiệp, cơ quan quản lý đến các tổ chức tái chế.

Tuy vậy, chính những khó khăn này lại tạo ra cơ hội để các doanh nghiệp tiên phong phát triển các mô hình kinh doanh bền vững. Bằng cách ứng dụng công nghệ tái chế tiên tiến và nâng cao trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn xây dựng được hình ảnh thương hiệu uy tín trong mắt người tiêu dùng. Các cơ quan chức năng cũng cần đóng vai trò hỗ trợ doanh nghiệp thông qua việc đào tạo, cung cấp thông tin, và hướng dẫn thực hiện các giải pháp tái chế hiệu quả.

Trong tương lai, nếu các giải pháp tái chế được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả, không chỉ vấn đề ô nhiễm môi trường được cải thiện mà Việt Nam còn có thể trở thành hình mẫu trong việc quản lý chất thải điện tử, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững Toàn cầu.

Nếu Quý Doanh Nghiệp đang quan tâm tới các tiêu chuẩn tái chế và môi trường, vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.