Đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000 mà doanh nghiệp cần lưu ý

Trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng cạnh tranh, việc đảm bảo an toàn thực phẩm là một yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp. Tiêu chuẩn ISO 22000 ra đời nhằm cung cấp một khung khổ toàn diện để các tổ chức xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả. Vậy đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000 là gì? Trong bài viết này, KNA CERT sẽ phân tích rõ ràng các đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000, giúp doanh nghiệp hiểu sâu hơn về giá trị mà tiêu chuẩn này mang lại.

ISO 22000 là gì?

ISO 22000 là một tiêu chuẩn quốc tế được phát triển bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) nhằm thiết lập các yêu cầu đối với Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm (FSMS). Tiêu chuẩn này đặt ra các yêu cầu chi tiết nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất, chế biến, lưu trữ, vận chuyển đến phân phối sản phẩm tới người tiêu dùng.

ISO 22000 kết hợp các nguyên tắc của hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 và hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn (HACCP), tạo thành một bộ khung duy nhất để quản lý an toàn thực phẩm. Điều này có nghĩa là ISO 22000 không chỉ đòi hỏi một hệ thống phòng ngừa mối nguy liên tục mà còn yêu cầu việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kiểm tra và theo dõi chất lượng.

ISO 22000 không chỉ đơn thuần là một tiêu chuẩn về quản lý an toàn thực phẩm mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp các tổ chức xây dựng một hệ thống quản lý toàn diện, hiệu quả và bền vững. Việc áp dụng ISO 22000 mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và toàn xã hội. Tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng lực quản lý mà còn củng cố vị thế trên thị trường toàn cầu. Áp dụng ISO 22000 chính là một bước đi chiến lược để đạt được sự phát triển bền vững và lâu dài của doanh nghiệp.

Đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000

1. Chú trọng vào đào tạo và nhận thức

Một trong những đặc điểm nổi bật của tiêu chuẩn ISO 22000 là sự chú trọng vào đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm cho toàn bộ nhân sự trong tổ chức. Tiêu chuẩn yêu cầu doanh nghiệp xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp với từng vị trí công việc, đảm bảo mọi cá nhân, từ lãnh đạo cấp cao đến nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất, đều hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm.

Đồng thời, ISO 22000 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về rủi ro, giúp nhân viên hiểu rõ rằng bất kỳ sai sót nào cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín doanh nghiệp. Để đảm bảo hiệu quả, các chương trình đào tạo cần được đánh giá thông qua kiểm tra, quan sát và phân tích kết quả thực tế. Đây chính là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, cải tiến hiệu quả hoạt động và xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm bền vững.

2. Khả năng tích hợp cao

Khả năng tích hợp cao là một đặc điểm của tiêu chuẩn ISO 22000, đặc biệt trong phiên bản 2018, sử dụng cấu trúc cấp cao (High Level Structure - HLS), giúp tạo ra một ngôn ngữ và cách tiếp cận chung giữa các tiêu chuẩn ISO. Khả năng này cho phép ISO 22000 dễ dàng tích hợp với các hệ thống quản lý khác như ISO 9001 (Quản lý chất lượng), ISO 14001 (Quản lý môi trường), ISO 45001 (An toàn và sức khỏe nghề nghiệp),.... Từ đó, doanh nghiệp dễ dàng đồng bộ hóa các hệ thống quản lý, giảm thiểu sự chồng chéo trong các quy trình và tối ưu hóa nguồn lực.

ISO 22000 không chỉ tích hợp về cấu trúc mà còn hỗ trợ tích hợp về mặt thực hành, chẳng hạn như việc sử dụng các phương pháp phân tích rủi ro và cơ chế cải tiến liên tục, vốn là những nguyên tắc cốt lõi trong nhiều tiêu chuẩn quản lý. Điều này cho phép doanh nghiệp kết nối chặt chẽ giữa việc quản lý an toàn thực phẩm và các mục tiêu chiến lược khác như chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường, và an toàn lao động.

3. Chú trọng quản lý rủi ro toàn diện

ISO 22000 đặc biệt chú trọng vào việc quản lý rủi ro toàn diện trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Điều này có nghĩa là mọi giai đoạn, từ sản xuất, chế biến, lưu trữ đến vận chuyển và phân phối đều được kiểm soát chặt chẽ để nhận biết, đánh giá và quản lý các mối nguy hiểm tiềm ẩn. Quản lý rủi ro không chỉ dừng lại ở việc phát hiện và xử lý các vấn đề khi chúng xảy ra, mà còn tập trung vào việc ngăn ngừa và dự đoán các nguy cơ tiềm ẩn trước khi chúng trở thành mối đe dọa.

Đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000 này cho phép doanh nghiệp tiếp cận vấn đề rủi ro một cách rộng hơn và có hệ thống hơn, bao gồm cả cấp độ vận hành và cấp độ chiến lược của tổ chức. Cụ thể, đặc điểm này thể hiện qua việc áp dụng tư duy dựa trên rủi ro trong toàn bộ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, yêu cầu tổ chức chủ động xác định, phân tích, đánh giá và xử lý các rủi ro có thể ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, không chỉ trong sản xuất mà còn trong các hoạt động khác như quản lý chuỗi cung ứng, thiết kế sản phẩm, quản lý thông tin,... 

4. Tiếp cận theo hệ thống

Đặc điểm này là nền tảng cốt lõi của ISO 22000, cho phép doanh nghiệp quản lý an toàn thực phẩm một cách toàn diện và đồng bộ trong suốt chuỗi cung ứng. Tiêu chuẩn này xây dựng một khung quản lý tập trung vào việc phối hợp các yếu tố, quy trình, và nguồn lực để đảm bảo rằng mọi khâu từ sản xuất nguyên liệu, chế biến, bảo quản, vận chuyển đến tiêu thụ đều được kiểm soát chặt chẽ. Phương pháp tiếp cận này không chỉ tập trung vào từng bước riêng lẻ mà còn nhấn mạnh sự tương tác giữa các bước để tạo thành một hệ thống thống nhất, giúp nhận diện và xử lý rủi ro một cách hiệu quả.

ISO 22000 yêu cầu doanh nghiệp áp dụng mô hình quản lý theo chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Action), đảm bảo quá trình lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra, và cải tiến diễn ra liên tục. Đồng thời, tiêu chuẩn kết hợp chặt chẽ các nguyên tắc HACCP và các chương trình tiên quyết (PRPs), tạo nên một hệ thống toàn diện để quản lý an toàn thực phẩm. Điều này giúp tổ chức nhận diện các mối nguy từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa hoặc khắc phục hiệu quả.

5. Tập trung vào giao tiếp và vai trò của lãnh đạo

Giao tiếp trong ISO 22000 được yêu cầu diễn ra xuyên suốt cả nội bộ và bên ngoài tổ chức, đảm bảo rằng thông tin liên quan đến an toàn thực phẩm được truyền đạt kịp thời, chính xác và đầy đủ. Điều này rất quan trọng, vì an toàn thực phẩm không chỉ phụ thuộc vào từng cá nhân hoặc một bộ phận riêng lẻ mà còn vào sự hợp tác đồng bộ giữa tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng. 

Vai trò của lãnh đạo trong ISO 22000 không chỉ dừng lại ở việc ra quyết định chiến lược mà còn bao gồm sự cam kết và tham gia trực tiếp vào các hoạt động quản lý an toàn thực phẩm. Lãnh đạo cần Lãnh đạo cần thiết lập các mục tiêu rõ ràng, phân bổ nguồn lực phù hợp, và đảm bảo rằng mọi nhân viên đều hiểu rõ vai trò của mình trong việc thực hiện các yêu cầu của tiêu chuẩn. Ngoài ra, lãnh đạo còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy việc giao tiếp hiệu quả giữa các phòng ban và bộ phận. 

6. Tính nhất quán trên phạm vi toàn cầu

Xuất phát từ việc ISO 22000 được phát triển và ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), với sự tham gia của các chuyên gia từ nhiều quốc gia, tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên sự đồng thuận quốc tế, phản ánh các thực hành tốt nhất và được công nhận rộng rãi trên toàn cầu. Nhờ đó, ISO 22000 tạo ra một khung quản lý an toàn thực phẩm đồng nhất, giúp các doanh nghiệp hoạt động ở nhiều quốc gia hoặc trong các thị trường xuất khẩu dễ dàng đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế.

Tính nhất quán này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu sự phức tạp khi phải tuân thủ nhiều tiêu chuẩn địa phương khác nhau mà còn tăng cường khả năng tích hợp trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tiêu chuẩn này có thể áp dụng cho mọi tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bất kể ngành nghề, quy mô, hay vị trí địa lý. Từ đó, các tổ chức có thể học hỏi, áp dụng những kinh nghiệm và phương pháp hiệu quả của nhau, từ đó nâng cao trình độ quản lý và cải thiện chất lượng sản phẩm.

7. Khuyến khích cải tiến liên tục

Đặc điểm này nghĩa là các tổ chức không chỉ dừng lại ở việc đạt được các tiêu chuẩn an toàn mà còn phải liên tục tìm kiếm cách nâng cao hiệu quả và chất lượng của quy trình quản lý. Cải tiến liên tục giúp tổ chức luôn ở trạng thái sẵn sàng đối phó với những thách thức mới, thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh và đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Cải tiến liên tục trong ISO 22000 bao gồm việc xác định các điểm yếu trong hệ thống quản lý, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục và phòng ngừa phù hợp. Đặc biệt, tiêu chuẩn khuyến khích doanh nghiệp phân tích dữ liệu từ quá trình vận hành, kiểm tra nội bộ, và phản hồi từ khách hàng để tìm kiếm các cơ hội cải tiến. Các hoạt động này không chỉ đảm bảo an toàn thực phẩm mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động tổng thể, giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa tài nguyên.

Đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000 mang lại lợi ích gì?

1. Đảm bảo an toàn thực phẩm trong chuỗi cung ứng

Nhờ các đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000, doanh nghiệp có thể xây dựng và duy trì một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện, đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng các yêu cầu an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp nhận diện và kiểm soát hiệu quả các mối nguy tiềm ẩn, từ đó giảm thiểu rủi ro gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng. Việc kiểm soát nghiêm ngặt này không chỉ bảo vệ khách hàng mà còn củng cố uy tín của doanh nghiệp trên thị trường.

2. Tăng cường niềm tin của khách hàng và đối tác

Khi doanh nghiệp áp dụng ISO 22000, họ có thể chứng minh rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của mình tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này giúp xây dựng niềm tin từ khách hàng, đối tác và cơ quan quản lý, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng và nguồn gốc thực phẩm. Sự minh bạch và cam kết an toàn thực phẩm thông qua tiêu chuẩn này là một lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và tạo dựng lòng trung thành từ khách hàng.

3. Đáp ứng yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn quốc tế

ISO 22000 được công nhận trên toàn cầu, giúp doanh nghiệp dễ dàng đáp ứng các quy định pháp lý và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm tại nhiều quốc gia khác nhau. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, vì tiêu chuẩn này giúp họ giảm thiểu rủi ro không tuân thủ quy định tại thị trường quốc tế. Việc tuân thủ ISO 22000 cũng giúp doanh nghiệp tránh được các vấn đề pháp lý, phạt tiền, hoặc tổn thất do sản phẩm bị thu hồi.

4. Tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và giảm chi phí

ISO 22000 không chỉ tập trung vào an toàn thực phẩm mà còn khuyến khích doanh nghiệp cải tiến quy trình sản xuất và quản lý. Bằng cách áp dụng các phương pháp kiểm soát mối nguy và tối ưu hóa quy trình, doanh nghiệp có thể giảm thiểu lãng phí, nâng cao năng suất, và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Điều này dẫn đến việc giảm chi phí sản xuất và tăng cường hiệu quả hoạt động tổng thể.

Bài viết trên đây của đã cung cấp thông tin chi tiết về các đặc điểm tiêu chuẩn ISO 22000. Hy vọng doanh nghiệp đã có thêm thông tin để triển khai tiêu chuẩn ISO 22000:2018 hiệu quả. Nếu Quý doanh nghiệp còn bất cứ thắc mắc nào về dịch vụ chứng nhận ISO 22000, vui lòng liên hệ với KNA CERT để được hỗ trợ tốt nhất.  

• Trụ sở chính: Tầng 11, Tòa nhà Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
• Chi nhánh: Tầng 7, Tòa nhà Thủy Lợi 4, 205A Nguyễn Xí, Phường 26, Quận Bình Thạnh, TPHCM
• Facebook: https://www.facebook.com/KNACertification
• Hotline: 0968.038.122
• Email: salesmanager@knacert.com