Phân tích ESG trong ngân hàng Việt Nam

Triển khai ESG, hướng tới phát triển bền vững là cơ hội để xây dựng lợi thế cạnh tranh cho các ngân hàng Việt Nam. Hãy cùng KNA CERT tìm hiểu về việc thực thi ESG trong ngân hàng hiện nay.

ESG là vấn đề toàn cầu

Hiện nay, trên thế giới, phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội đang trở thành xu hướng giúp định hướng tầm nhìn và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Bộ chỉ số ESG (E-Environmental: Môi trường; S-Social: Xã hội và G-Governance: Quản trị) là một trong những thước đo về sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Những lợi ích của việc thực hiện tốt ESG bao gồm giảm thiểu chi phí và rủi ro trong dài hạn thông qua triển khai các công nghệ mới và nâng cao hiệu quả vận hành, phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường nhằm đáp ứng nhu cầu mới của khách hàng, nâng cao hiệu quả hoạt động và danh tiếng doanh nghiệp… Do đó, ESG đóng vai trò quan trọng trong phát triển bền vững.

→ Đọc thêm ESG là gì? Các tiêu chí ESG doanh nghiệp không thể bỏ qua

Ngân hàng giữ vai trò tiên phong trong việc thực thi ESG

Ngành Ngân hàng Việt Nam có vai trò quan trọng dẫn dắt nền kinh tế khi cung cấp, điều phối nguồn vốn dựa trên quy trình thẩm định rủi ro tín dụng. Chính vì vậy, ngân hàng đóng vai trò tiên phong trong việc thực thi ESG, tạo ra sự thúc đẩy lớn đối với các doanh nghiệp là khách hàng của ngân hàng trong việc thiết lập những chuẩn mực mới về phát triển bền vững.

ESG mở ra cơ hội cho ngành ngân hàng

Phát triển bền vững thông qua ESG là cơ hội để xây dựng lợi thế cạnh tranh mới cho các ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, việc áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh của các ngân hàng trong nước mới chỉ đang ở giai đoạn đầu, với một số cải cách trong quy trình cấp tín dụng, do vậy, sẽ còn rất nhiều khó khăn, thách thức mà ngành ngân hàng phải giải quyết trong quá trình áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh như công tác triển khai, thẩm định những tác động môi trường, các rủi ro liên quan đến danh mục đầu tư, quản trị, đánh giá rủi ro ESG, đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong các hoạt động ESG…

Ngày 21/12/2023, Hội thảo khoa học với chủ đề: “Thực thi ESG trong ngành Ngân hàng: Cơ hội, thách thức và giải pháp” do Tạp chí Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" được tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia của các chuyên gia đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức quốc tế, các vụ, cục, đơn vị chức năng thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các ngân hàng thương mại, ngân hàng nước ngoài, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, nhà khoa học…

Nhìn chung, các ý kiến tại Hội thảo đều đánh giá việc thực thi ESG trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam thời gian qua đã đạt một số kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên, để hướng đến toàn diện các mục tiêu ESG tham vọng trong lĩnh vực ngân hàng đang đặt ra rất nhiều thách thức. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và nỗ lực của chính các ngân hàng, mục tiêu ESG đặt ra tại các ngân hàng Việt Nam có thể thực hiện được.

Tiến sĩ Phạm Minh Tú - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng, NHNN trình bày tham luận tại Hội thảo

Cụ thể, Chính phủ cần đưa ra các chính sách và quy định bắt buộc liên quan tới ESG để tạo động lực cho các ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng cần điều chỉnh các quy định hiện hành để khuyến khích ngân hàng chủ động áp dụng ESG. Bên cạnh đó, các ngân hàng cần chủ động xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ và phát triển sản phẩm, dịch vụ xanh để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững…

Những nỗ lực tích cực và đồng bộ của các bên liên quan sẽ giúp ngành Ngân hàng Việt Nam dần khắc phục được các thách thức và đưa mục tiêu ESG trở thành trọng tâm trong chiến lược phát triển trong thập kỷ sắp tới. Với chiến lược có chủ đích và nỗ lực phối hợp, các ngân hàng có thể vượt qua những trở ngại để hoàn toàn tích hợp các yếu tố ESG như một ưu tiên cốt lõi trên tất cả các lĩnh vực kinh doanh.

Tín hiệu rõ ràng từ chính phủ Việt Nam và các cơ quan quản lý

Trong ngành Dịch vụ Tài chính, Việt Nam nằm trong số 38 nền kinh tế thị trường mới nổi đã khởi xướng các cải cách ngân hàng quan trọng để thúc đẩy phát triển và chống biến đổi khí hậu vào năm 2019. Điều này diễn ra trước thềm Hội nghị Biến đổi Khí hậu lần thứ 26 của Liên hợp quốc (COP26).

Dưới đây là một số cơ sở pháp lý liên quan đến việc thực thi ESG trong ngành Tài chính - Ngân hàng:

Năm 2012

• Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt (Quyết định 1393/QĐ-TTg)

Năm 2015

• Chỉ thị của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về Thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và Quản lý Rủi ro Môi trường & Xã hội trong hoạt động cấp tín dụng và Kế hoạch hành động của ngành ngân hàng để triển khai Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh đến năm 2020 (Chỉ thị 03/CT-NHNN)

Năm 2017

• Văn bản số 9050/NHNN-TD ngày 03/11/2017 về báo cáo cấp tín dụng đối với lĩnh vực xanh và đánh giá rủi ro môi trường, xã hội trong hoạt động cấp tín dụng

Năm 2018

• Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030, gắn với phát triển tín dụng xanh (Quyết định 986/QD-TTg)
• Nghị định về công cụ nợ của chính phủ (95/2018/ND-CP), Nghị định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, bao gồm trái phiếu xanh (163/2018/ND-CP)
• Quyết định về Đề án phát triển ngân hàng xanh (1604/QD-NHNN) và Sổ tay đánh giá rủi ro môi trường & xã hội cho từng lĩnh vực cụ thể
• Quyết định số 1604/QĐ-NHNN ngày 07/8/2018 về việc phê duyệt Đề án phát triển Ngân hàng xanh tại Việt Nam

Năm 2020

• Công văn yêu cầu các tổ chức tín dụng báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch của ngành ngân hàng nhằm đạt mục tiêu quốc gia về tăng trưởng xanh (Số 8519/NHNN)
• Công bố thông tin phát thải khí nhà kính của các công ty niêm yết đại chúng tại Thông tư 96/2020/TT-BTC

Năm 2021

• Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành Hướng dẫn: Cách thức phát hành Trái phiếu xanh, trái phiếu xã hội và trái phiếu phát triển bền vững
• Quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên thị trường trong nước và quốc tế, trong đó có đề cập đến trái phiếu xanh (Nghị định 153/2020/ND-CP)
• Sáng kiến về các Nguyên tắc ngân hàng bền vững ASEAN được thông qua

Năm 2022

• Thông tư số 17/2022/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện quản lí rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
• Luật Bảo vệ môi trường có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 đã thể hiện cam kết của Việt Nam đối với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, Luật đặt ra khuôn khổ để Ngân hàng Nhà nước triển khai các chính sách liên quan nhằm bảo vệ môi trường thông qua dòng vốn đầu tư.

Năm 2023

• Đề án những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu theo Quyết định số 1408/QĐ- NHNN ngày 26/7/2023 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã nhấn mạnh trọng tâm vào việc triển khai ngân hàng xanh, tín dụng xanh.

Trên đây là một vào điểm chính về việc triển khai ESG trong ngân hàng tại Việt Nam hiện nay. Nếu Quý Doanh Nghiệp cũng đang quan tâm tới việc thực thi ESG, vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ.