Tại sao khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính? Những giải pháp làm giảm phát thải khí CO2

Hiệu ứng nhà kính là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu. Trong đó, carbon dioxide (CO₂) đóng vai trò quan trọng nhất do khả năng giữ nhiệt mạnh mẽ trong khí quyển. Khi con người đốt nhiên liệu hóa thạch, sản xuất công nghiệp và khai thác tài nguyên, lượng CO₂ phát thải ngày càng gia tăng, làm mất cân bằng hệ sinh thái tự nhiên. Nhưng tại sao khí CO₂ gây hiệu ứng nhà kính? Hãy cùng KNA CERT tìm kiếm câu trả lời trong bài viết dưới đây.

Khí thải nhà kính CO2 là gì? 

CO2 còn có tên gọi khác là khí carbon dioxide hay khí cacbonic, bao gồm một nguyên tử cacbon liên kết với hai nguyên tử oxi. Loại khí này không mùi, không màu và không vị. Ở thể rắn, nó còn gọi là băng khô. CO2 là một hợp chất có mặt trong khí quyển của Trái Đất. Nó được sinh ra qua các hoạt động tự nhiên như hô hấp của động vật, sự phân hủy của các chất hữu cơ và hoạt động của núi lửa.

Carbon dioxide (CO2) là một loại khí nhà kính được tạo ra cả trong tự nhiên và thông qua các hoạt động của con người. Mặc dù là một thành phần thiết yếu của sự sống trên trái đất, CO2 cũng là một tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu - đặc biệt là do khí thải từ các hoạt động của con người. Nguồn phát thải CO2 chính của con người đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch để lấy năng lượng và vận tải, khiến nó trở thành tác nhân lớn nhất gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu, chiếm hơn 75% lượng khí thải GHG toàn cầu.

Nguồn phát thải khí nhà kính CO2

Các nguồn phát thải CO2 có thể được chia thành hai nhóm chính: nguồn tự nhiên và nguồn do con người. Mỗi nhóm đóng góp vào chu trình carbon toàn cầu theo những cách khác nhau và có sự tác động riêng biệt đến môi trường.

1. Nguồn phát thải tự nhiên 

Các nguồn phát thải CO2 tự nhiên bao gồm quá trình phân hủy chất hữu cơ, trao đổi khí với đại dương và hô hấp của động vật và thực vật,... Những quá trình này đã tồn tại trong hàng triệu năm và duy trì một sự cân bằng tự nhiên trong khí quyển.

• Phân huỷ chất hữu cơ: Khi sinh vật chết, các vật liệu hữu cơ trong cơ thể chúng được phân hủy bởi các vi sinh vật và sinh vật phân hủy trong đất. Quá trình này giải phóng CO2 vào khí quyển. Đây là một phần không thể thiếu trong chu trình carbon, giúp giữ cho lượng CO2 trong khí quyển ở mức ổn định.
• Trao đổi khí với đại dương: Đại dương là một bồn chứa carbon khổng lồ, chứa lượng CO2 hòa tan lớn trong nước. Qua quá trình khuếch tán, CO2 từ không khí được hòa vào nước biển, và ngược lại, khi nước biển ấm lên, CO2 có thể được giải phóng trở lại khí quyển. Quy trình này giúp điều hòa lượng CO2 trong khí quyển, mặc dù đôi khi có sự dao động nhỏ tùy vào sự thay đổi của nhiệt độ và các yếu tố khác.
• Hô hấp của động thực vật : Cả động vật và thực vật đều thực hiện quá trình hô hấp, trong đó oxy được sử dụng để phân hủy các hợp chất hữu cơ nhằm tạo ra năng lượng, đồng thời sản xuất CO2 như một sản phẩm phụ. Quá trình này xảy ra không ngừng và tạo ra một lượng CO2 lớn, tương tự như quá trình hô hấp của con người và các loài động vật khác.
• …

2. Nguồn phát thải do con người

Mặc dù các nguồn phát thải CO2 tự nhiên đóng góp phần lớn vào lượng CO2 trong khí quyển, các hoạt động của con người đã làm thay đổi cân bằng tự nhiên này, tạo ra một lượng CO2 lớn vượt quá khả năng hấp thụ của các bồn chứa tự nhiên. Điều này không chỉ làm tăng nồng độ CO2 mà còn góp phần vào sự biến đổi khí hậu và nóng lên toàn cầu. Các hoạt động chủ yếu của con người bao gồm:

• Đốt nhiên liệu hóa thạch: Việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên để sản xuất điện, vận hành phương tiện giao thông và phục vụ nhu cầu công nghiệp là nguyên nhân chính gây ra lượng CO2 lớn vào khí quyển. Khi các nhiên liệu này bị đốt cháy, carbon trong chúng kết hợp với oxy trong không khí để tạo ra CO2, gây ra sự gia tăng đáng kể lượng khí thải nhà kính.
• Sản xuất xi măng: Quá trình sản xuất xi măng cũng là một nguồn phát thải CO2 lớn. Sản xuất xi măng đòi hỏi việc nung đá vôi (CaCO3) ở nhiệt độ cao, quá trình này giải phóng một lượng CO2 lớn vào khí quyển. Theo ước tính, ngành công nghiệp xi măng đóng góp khoảng 5-7% tổng lượng CO2 toàn cầu.
• Phá rừng: Việc phá rừng và chặt phá cây xanh không chỉ giảm bớt khả năng hấp thụ CO2 của cây cối, mà còn giải phóng một lượng lớn CO2 đã được lưu trữ trong các sinh vật thực vật. Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ carbon từ khí quyển qua quá trình quang hợp, và sự mất mát diện tích rừng đã làm suy yếu khả năng này.
• …

Tại sao khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính?

Khí cacbon dioxit (CO2) là một trong những nguyên nhân chính gây ra hiệu ứng nhà kính, một hiện tượng tự nhiên giúp duy trì nhiệt độ bề mặt Trái Đất ở mức ổn định. Khi mặt đất hấp thụ năng lượng từ mặt trời và phát xạ lại dưới dạng nhiệt (năng lượng hồng ngoại), CO2 có khả năng hấp thụ và phát xạ lại một phần năng lượng này, một phần hướng vào không gian, nhưng phần lớn sẽ bị giữ lại trong khí quyển và phát ra lại vào bề mặt Trái Đất. Quá trình này giúp duy trì nhiệt độ ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sống. Tuy nhiên, khi nồng độ CO2 trong khí quyển tăng lên, khả năng hấp thụ và giữ lại nhiệt cũng tăng, gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Sự gia tăng CO2 chủ yếu do các hoạt động của con người như đốt nhiên liệu hóa thạch, phá rừng và phân hủy chất thải, làm tăng lượng CO2 phát thải vào không khí. CO2 tồn tại lâu dài trong khí quyển, khiến nó tích tụ dần dần và góp phần làm tăng hiệu ứng nhà kính. Khi CO2 tích tụ, không chỉ nhiệt độ bề mặt Trái Đất tăng lên mà còn làm tăng khả năng hấp thụ và giữ lại bức xạ nhiệt từ mặt đất. Hệ quả của hiện tượng này là sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu, gây ra những biến đổi khí hậu mạnh mẽ và nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng như sự tan băng ở các cực, dâng cao mực nước biển, và sự thay đổi thời tiết cực đoan như bão, hạn hán, lũ lụt. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đe dọa sự sống trên hành tinh, làm giảm đa dạng sinh học và tác động tiêu cực đến các hệ sinh thái tự nhiên.

Những giải pháp làm giảm phát thải khí CO2 hiệu quả nhất

1. Phát triển năng lượng tái tạo 

Đầu tư vào năng lượng tái tạo là một giải pháp chiến lược để giảm phát thải CO2 và hướng tới một tương lai bền vững. Các nguồn năng lượng như mặt trời, gió và thủy điện ngày càng được chú trọng phát triển. Dự báo, đến năm 2024, công suất lắp đặt năng lượng tái tạo tại Việt Nam sẽ đạt 30.000 MW, chiếm khoảng 30% tổng công suất điện của cả nước. Việc tăng cường sử dụng năng lượng sạch sẽ giúp giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giảm lượng khí CO2 thải ra môi trường, góp phần vào việc hạn chế tác động của biến đổi khí hậu.

2. Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng 

Một trong những biện pháp hiệu quả để giảm phát thải khí CO2 là nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng. Việc khuyến khích sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, như đèn LED và các thiết bị điện có hiệu suất cao, sẽ giúp giảm tiêu thụ điện và lượng khí thải. Cùng với đó, xây dựng các tòa nhà xanh, sử dụng vật liệu cách nhiệt và tối ưu hóa hệ thống điều hòa không khí cũng là những giải pháp thiết thực. Khi hiệu quả sử dụng năng lượng được nâng cao, chúng ta sẽ không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn góp phần giảm thiểu khí thải CO2 ra môi trường.

3. Phát triển giao thông công cộng 

Phát triển giao thông công cộng là một giải pháp quan trọng giúp giảm thiểu phát thải từ các phương tiện cá nhân. Việc đầu tư vào hệ thống giao thông công cộng hiện đại, như xe buýt và tàu điện ngầm, không chỉ giúp giảm tình trạng tắc nghẽn giao thông mà còn làm giảm lượng khí thải từ xe cá nhân. Các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM đã và đang triển khai các tuyến metro, đây là một bước đi quan trọng giúp cải thiện chất lượng không khí và giảm áp lực giao thông. Việc khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng cũng góp phần bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính.

4. Chuyển đổi mô hình sản xuất 

Chuyển đổi mô hình sản xuất của các doanh nghiệp theo hướng sạch hơn và hiệu quả hơn là một yếu tố quan trọng trong chiến lược giảm phát thải CO2. Các công ty cần áp dụng công nghệ hiện đại để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu chất thải và sử dụng năng lượng hiệu quả. Việc đầu tư vào các giải pháp tiết kiệm năng lượng không chỉ giúp giảm chi phí vận hành mà còn bảo vệ môi trường. Đồng thời, việc sử dụng nguyên liệu tái chế và giảm lượng chất thải trong sản xuất cũng là những giải pháp quan trọng để giảm phát thải khí CO2.

5. Trồng rừng 

Trồng rừng và bảo vệ diện tích rừng hiện có là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để hấp thụ CO2 từ khí quyển. Rừng không chỉ cung cấp oxy mà còn giúp cân bằng khí CO2 trong môi trường. Hiện tại, tỷ lệ che phủ rừng của Việt Nam khoảng 42%, nhưng vẫn còn nhiều tiềm năng để mở rộng diện tích rừng thông qua các chương trình trồng rừng và bảo vệ rừng. Việc tăng diện tích rừng sẽ giúp giảm lượng CO2 trong khí quyển, cải thiện chất lượng không khí và tạo ra môi trường sống bền vững cho các sinh vật.

6. Cải thiện nhận thức cộng đồng 

Nhận thức cộng đồng về biến đổi khí hậu và tác động của phát thải CO2 là rất quan trọng trong việc giảm thiểu khí thải. Nâng cao nhận thức sẽ giúp mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng hiểu rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ môi trường. Các chiến dịch tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông và mạng xã hội có thể giúp người dân nhận thức được tác động của khí CO2 và các biện pháp giảm thiểu hiệu quả. Khi cộng đồng cùng hành động, chúng ta sẽ tạo ra một sức mạnh tập thể để đối phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu phát thải CO2 từ mọi lĩnh vực.

Hy vọng rằng bài viết này của KNA CERT đã giúp quý độc giả hiểu được “Tại sao khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính?” Nếu doanh nghiệp đang có thắc mắc về nội dung trên, hãy liên hệ ngay với KNA CERT để được giải đáp.

• Trụ sở chính: Tầng 11, Tòa nhà Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
• Chi nhánh: Tầng 7, Tòa nhà Thủy Lợi 4, 205A Nguyễn Xí, Phường 26, Quận Bình Thạnh, TPHCM
• Facebook: https://www.facebook.com/KNACertification
• Hotline: 0968.038.122
• Email: salesmanager@knacert.com