Tiêu chuẩn HACCP có phải là ORGANIC không?

Cả hai tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC đều là những tiêu chuẩn liên quan đến chất lượng và an toàn thực phẩm. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp thắc mắc liệu rằng “HACCP có phải là ORGANIC không?’’ và chúng khác nhau như thế nào? Hãy cùng KNA CERT tìm kiếm câu trả lời trong bài viết dưới đây.

Sơ lược về HACCP và ORGANIC

1. HACCP là gì?

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points – Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn) là một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được thiết kế để đảm bảo các sản phẩm thực phẩm luôn đạt tiêu chuẩn an toàn. Tiêu chuẩn này nhằm xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy có thể xảy ra trong quá trình sản xuất, chế biến và phân phối thực phẩm. HACCP được xây dựng dựa trên bảy nguyên tắc cơ bản, mỗi nguyên tắc đều đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống an toàn thực phẩm hiệu quả. Dưới đây là bảy nguyên tắc của HACCP: 

• Phân tích mối nguy
• Xác định các điểm kiểm soát tới hạn 
• Thiết lập giới hạn tới hạn
• Thiết lập hệ thống giám sát
• Thiết lập các hành động khắc phục
• Thiết lập quy trình xác nhận.
• Thiết lập hồ sơ và tài liệu

Việc áp dụng HACCP không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo niềm tin cho người tiêu dùng và đáp ứng các yêu cầu pháp lý trong ngành thực phẩm.

2. ORGANIC là gì?

ORGANIC là bộ tiêu chuẩn bao gồm những yêu cầu cơ bản dành riêng cho lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và các sản phẩm mang hoặc dự kiến mang nhãn hàng hóa đặc thù liên quan đến phương thức canh tác hữu cơ. Những tiêu chuẩn này thường được quản lý bởi các tổ chức chứng nhận hữu cơ hoặc cơ quan chính phủ, và có thể thay đổi tùy theo quốc gia hoặc khu vực. Dưới đây là một số chứng nhận ORGANIC nổi tiếng: 

• Chứng nhận hữu cơ của Mỹ – USDA: Chứng nhận USDA là viết tắt của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, Ủy ban hữu cơ của quốc gia. Đây là loại chứng nhận hữu cơ đã được ban hành vào năm 2005 đi kèm với các điều kiện nghiêm vô cùng nghiêm ngặt.
• Chứng nhận hữu cơ Organic (Mỹ): Chứng nhận hữu cơ Organic tại Mỹ, được quản lý bởi Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Mỹ, dựa trên tiêu chuẩn NSF/ANSI. Theo đó, sản phẩm cần chứa ít nhất 70% thành phần từ nguyên liệu hữu cơ để đủ điều kiện công bố với nhãn "Contains Organic Ingredients" (Chứa thành phần hữu cơ).
• Chứng nhận hữu cơ EU (Châu Âu): Chứng nhận hữu cơ của Liên minh châu Âu (EU Organic Certification) được kiểm soát và cấp bởi các cơ quan thuộc EU. Chứng nhận này ra đời nhằm đánh giá và xác nhận mức độ an toàn, sạch và tuân thủ các tiêu chuẩn hữu cơ cho thực phẩm và mỹ phẩm.
• …

HACCP có phải là ORGANIC không?

Tiêu chuẩn HACCP có phải là tiêu chuẩn ORGANIC không? Câu trả lời cho câu hỏi trên là không. Mặc dù hai tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC đều là những tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn thực phẩm nhưng hai tiêu chuẩn này là hai tiêu chuẩn độc lập. 

Bởi, HACCP là một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được thiết kế để nhận diện, phân tích và kiểm soát các mối nguy có thể xuất hiện trong toàn bộ quá trình sản xuất thực phẩm, từ khâu nguyên liệu đầu vào, chế biến, lưu trữ đến phân phối. Mục đích chính của HACCP là đảm bảo rằng thực phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn, không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Việc áp dụng HACCP giúp doanh nghiệp xây dựng quy trình sản xuất an toàn và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, HACCP không đưa ra yêu cầu cụ thể về phương pháp canh tác hoặc nguyên liệu sản xuất, cũng không cấm sử dụng hóa chất tổng hợp, phân bón hóa học, hay sinh vật biến đổi gen (GMO).

Ngược lại, các tiêu chuẩn ORGANIC tập trung vào phương pháp sản xuất và nguyên liệu đầu vào, dựa trên các tiêu chí của nông nghiệp hữu cơ. Các tiêu chuẩn này cấm hoàn toàn việc sử dụng hóa chất tổng hợp như phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, chất bảo quản nhân tạo và sinh vật biến đổi gen (GMO). Đồng thời, ORGANIC còn chú trọng đến bảo vệ môi trường, duy trì tính bền vững và tăng cường đa dạng sinh học. Việc đạt được chứng nhận ORGANIC không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra mà còn nhấn mạnh đến trách nhiệm với môi trường và cộng đồng.

Sự khác nhau giữa ORGANIC và HACCP 

1. Về mục tiêu 

Tiêu chuẩn HACCP tập trung vào việc đảm bảo an toàn thực phẩm thông qua việc kiểm soát và ngăn ngừa các mối nguy tiềm ẩn trong quá trình sản xuất và chế biến thực phẩm từ khâu nhập nguyên liệu đến khi đưa sản phẩm cuối cùng tới người tiêu dùng.

Trong khi đó, những tiêu chuẩn ORGANIC lại tập trung vào việc đảm bảo sản phẩm được sản xuất hoàn toàn theo tự nhiên không dùng phân bón thuốc hoá học, cũng như thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

2. Về tiêu chí 

HACCP yêu cầu doanh nghiệp phân tích và kiểm soát các mối nguy từ nguyên liệu, quá trình sản xuất, chế biến, đến phân phối thực phẩm.

Còn, ORGANIC yêu cầu doanh nghiệp không sử dụng hóa chất tổng hợp như phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, chất bảo quản nhân tạo và sinh vật biến đổi gen (GMO).

3. Phạm vi áp dụng 

Tiêu chuẩn HACCP áp dụng cho toàn bộ ngành sản xuất và cung ứng thực phẩm, bao gồm thực phẩm tươi sống, chế biến, và đóng gói.

Trong khi đó, tiêu chuẩn ORGANIC áp dụng chủ yếu đối với các quá trình trồng trọt, chăn nuôi hữu cơ, nuôi trồng thuỷ sản hữu cơ. Hay các sản phẩm từ các quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến, đóng gói, ghi nhãn, bảo quản, và vận chuyển sản phẩm hữu cơ,.. được sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi.

4. Quy trình 

Đối với HACCP, doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tập trung vào việc xác định và kiểm soát các điểm kiểm soát tới hạn (CCP).

Đối với ORGANIC, doanh nghiệp phải tuân thủ các tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế hoặc quốc gia, bao gồm quy định về đất đai, canh tác, chế biến sản phẩm,..

5. Về kiểm soát

HACCP tập trung vào việc kiểm soát quy trình sản xuất, vệ sinh nhà xưởng, vệ sinh cơ sở vật chất trang thiết bị dùng trong quá trình sản xuất. Để xác định và kiểm soát các điểm kiểm soát tới hạn (CCP).

Mặt khác, ORGANIC lại tập trung kiểm soát nguyên liệu đầu vào cũng như phương pháp sản xuất nhằm đảm bảo sản phẩm không bị nhiễm hoá chất.

6. Về chứng nhận

Chứng nhận HACCP được cấp cho hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp nhằm xác nhận rằng sản phẩm được sản xuất trong môi trường đảm bảo an toàn vệ sinh. 

Chứng nhận ORGANIC được cấp cho từng sản phẩm cụ thể nhằm xác nhận rằng sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế hoặc quốc gia, đảm bảo tính tự nhiên và an toàn. Bởi vì có rất nhiều chứng nhận ORGANIC khác nhau từ nhiều tổ chức chứng nhận lớn, nên một sản phẩm có thể đạt nhiều chứng nhận ORGANIC. Ví dụ như: Sản phẩm sữa của Vinamilk đạt chứng nhận ORGANIC của Mỹ và Hoa Kỳ.

7. Về nguyên tắc

Tiêu chuẩn HACCP sẽ bao gồm 7 nguyên tắc chính: 

• Nguyên tắc 1: Phân tích mối nguy
• Nguyên tắc 2: Xác định các điểm kiểm soát tới hạn 
• Nguyên tắc 3: Thiết lập giới hạn tới hạn
• Nguyên tắc 4: Thiết lập hệ thống giám sát
• Nguyên tắc 5: Thiết lập các hành động khắc phục
• Nguyên tắc 6: Thiết lập quy trình xác nhận.
• Nguyên tắc 7: Thiết lập hồ sơ và tài liệu

Trong khi đó các tiêu chuẩn ORGANIC chỉ bao gồm 4 nguyên tắc: 

• Nguyên tắc sức khỏe
• Nguyên tắc sinh thái 
• Nguyên tắc công bằng
• Nguyên tắc cẩn trọng

8. Các yêu cầu của chứng nhận 

Đối với chứng nhận HACCP, doanh nghiệp cần thực hiện các yêu cầu về: 

• Xây dựng và thực hiện hệ thống HACCP
• Tuân thủ các nguyên tắc của HACCP
• Đào tạo nhân viên
• Đảm bảo về vệ sinh và an toàn thực phẩm
• Kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất

Còn chứng nhận ORGANIC, doanh nghiệp cần thực hiện các yêu cầu về: 

• Đa dạng sinh học 
• Vùng đệm
• Sản xuất song song 
• Hạt giống và vật liệu trồng trọt 
• Vật liệu biến đổi gen
• Đầu vào hữu cơ

Doanh nghiệp nên chọn tiêu chuẩn nào giữa hai tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC?

Việc lựa chọn giữa tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC phụ thuộc rất nhiều vào mục tiêu kinh doanh, loại sản phẩm và đối tượng khách hàng mà doanh nghiệp hướng đến. Bởi cả hai tiêu chuẩn này đều mang lại những lợi ích riêng và có thể bổ sung cho nhau một cách hiệu quả.

1. Khi nào nên chọn HACCP?

Doanh nghiệp nên ưu tiên lựa chọn HACCP nếu an toàn thực phẩm là  mục tiêu chính của doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp trong các ngành sản xuất thực phẩm chế biến, đóng gói hoặc xuất khẩu. Hệ thống HACCP giúp doanh nghiệp đảm bảo sản phẩm không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Đồng thời, đáp ứng các yêu cầu pháp lý nghiêm ngặt tại nhiều quốc gia và thị trường quốc tế, hỗ trợ doanh nghiệp dễ dàng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Ngoài ra, so với tiêu chuẩn ORGANIC, việc đạt chứng nhận HACCP thường nhanh hơn, chi phí thấp hơn, và phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ. Bên cạnh đó, HACCP có thể áp dụng cho mọi loại sản phẩm, từ thực phẩm công nghiệp đến thực phẩm tươi sống, mà không bị giới hạn bởi nguồn gốc nguyên liệu là hữu cơ hay phi hữu cơ, giúp doanh nghiệp đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường.

2. Khi nào nên chọn ORGANIC?

Nếu doanh nghiệp muốn hướng đến phân khúc thị trường cao cấp, nơi người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cao hơn cho các sản phẩm sạch, tự nhiên và không chứa hóa chất thì chứng nhận ORGANIC sẽ là lựa chọn tối ưu. Đây là cơ hội để tạo lợi thế cạnh tranh và gia tăng giá trị thương hiệu. Đồng thời, nếu doanh nghiệp theo đuổi định hướng bền vững, bảo vệ môi trường và phúc lợi động vật, ORGANIC là giải pháp lý tưởng, góp phần khẳng định cam kết của doanh nghiệp với các giá trị xanh. 

Ngoài ra, với xu hướng tiêu dùng hiện đại, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm thân thiện với sức khỏe và môi trường, giúp chứng nhận ORGANIC trở thành công cụ xây dựng uy tín lâu dài. Đặc biệt, đối với thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, chứng nhận ORGANIC không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm hữu cơ mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận và cạnh tranh tại các thị trường này.

3. Khi nào nên kết hợp cả HACCP và ORGANIC?

 Đặc biệt, nếu doanh nghiệp của bạn có đủ tiềm lực về tài chính thì việc kết hợp cả hai tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC sẽ mang lại lợi ích toàn diện. Sự kết hợp này vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vừa đáp ứng nhu cầu sản xuất bền vững và phù hợp với phân khúc thị trường cao cấp. 

Bằng cách tích hợp cả HACCP và ORGANIC, doanh nghiệp có thể kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng, giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn và cung cấp sản phẩm không chỉ an toàn cho người tiêu dùng mà còn có giá trị về mặt môi trường. Điều này cũng giúp củng cố uy tín và nâng cao giá trị thương hiệu, mở rộng cơ hội phát triển tại các thị trường Quốc tế. Tuy nhiên, để đạt được cả hai chứng nhận này, doanh nghiệp cần đầu tư chi phí lớn và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Đó là lý do vì sao cách tiếp cận này thường phù hợp hơn với các doanh nghiệp quy mô lớn hoặc định hướng mở rộng ra thị trường Quốc tế.

Trên đây là những thông tin liên quan đến HACCP có phải là ORGANIC không? Hy vọng rằng bài viết này của KNA CERT đã giúp quý độc giả hiểu được tiêu chuẩn HACCP và ORGANIC. Nếu doanh nghiệp đang có thắc mắc về hai tiêu chuẩn trên, hãy liên hệ ngay với KNA CERT để được giải đáp.

• Địa chỉ: Tầng 11, Tòa nhà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.  
• Điện thoại: 0968.038.122
• Email: salesmanager@knacert.com