Bệnh viện phát sinh khí thải nhà kính nào? Ảnh hưởng của khí thải nhà kính từ bệnh viện

Các bệnh viện đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe con người, nhưng đồng thời cũng là nguồn phát sinh khí thải nhà kính đáng kể. Với hệ thống trang thiết bị hiện đại, tiêu thụ năng lượng lớn và hoạt động xử lý chất thải y tế, bệnh viện góp phần vào sự gia tăng lượng khí thải nhà kính, ảnh hưởng đến môi trường và biến đổi khí hậu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về thực trạng, nguyên nhân và tác động của khí thải nhà kính từ bệnh viện.

Thực trạng khí thải nhà kính từ bệnh viện

Ngành y tế toàn cầu hiện đóng góp khoảng 5% tổng lượng phát thải khí nhà kính, trong đó các bệnh viện chiếm tỷ trọng lớn do mức tiêu thụ năng lượng cao và lượng chất thải y tế khổng lồ. Bệnh viện là cơ sở hoạt động 24/7 với nhu cầu sử dụng điện liên tục cho hệ thống chiếu sáng, điều hòa không khí, thiết bị y tế và nhiều hệ thống hỗ trợ khác. Điều này dẫn đến việc tiêu thụ một lượng lớn điện năng, kéo theo lượng phát thải carbon dioxide (CO₂) đáng kể. Không chỉ vậy, nhiều bệnh viện vẫn sử dụng dầu diesel hoặc khí đốt tự nhiên để vận hành hệ thống sưởi, cung cấp nước nóng và chạy máy phát điện dự phòng, càng làm tăng lượng khí thải CO₂ vào môi trường.

Bên cạnh đó, việc xử lý chất thải y tế cũng là một nguồn phát sinh khí nhà kính lớn. Các bệnh viện thải ra một lượng lớn rác y tế, trong đó nhiều loại rác thải lây nhiễm và nguy hại cần phải xử lý bằng phương pháp đốt. Quá trình này không chỉ giải phóng CO₂ mà còn tạo ra nhiều khí thải độc hại khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Ngoài ra, bệnh viện cũng sử dụng các hệ thống làm lạnh và điều hòa không khí, trong đó chứa các chất làm lạnh có HFCs (Hydrofluorocarbon). Đây là nhóm khí có tiềm năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp hàng nghìn lần so với CO₂, góp phần vào sự nóng lên toàn cầu nếu bị rò rỉ ra môi trường.

Tại Việt Nam, tổng lượng phát thải khí nhà kính năm 2014 đạt khoảng 283,97 triệu tấn CO₂ tương đương, trong đó lĩnh vực năng lượng chiếm 53,8% tổng phát thải. Mặc dù chưa có số liệu cụ thể về phát thải từ các bệnh viện, nhưng với tốc độ gia tăng nhanh chóng của hệ thống y tế và nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng lớn, lượng phát thải từ lĩnh vực này đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Để hướng tới một hệ thống y tế bền vững và thân thiện với môi trường, việc đánh giá và kiểm soát lượng khí thải nhà kính từ bệnh viện cần được chú trọng, đồng thời áp dụng các giải pháp giảm thiểu phát thải hiệu quả trong vận hành bệnh viện.

Bệnh viện phát sinh khí thải nhà kính nào? - Nguyên nhân phát thải 

1. Carbon dioxide (CO₂)

Carbon dioxide (CO₂) là loại khí thải nhà kính phổ biến nhất phát sinh từ hoạt động của bệnh viện. Nguồn phát thải chính đến từ việc tiêu thụ điện năng, do bệnh viện cần vận hành liên tục các thiết bị y tế, hệ thống chiếu sáng, điều hòa không khí, thang máy và nhiều thiết bị khác. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch như dầu diesel, than hoặc khí đốt tự nhiên để chạy máy phát điện dự phòng cũng tạo ra một lượng lớn CO₂. Ngoài ra, hoạt động giao thông liên quan đến bệnh viện, bao gồm xe cứu thương, xe vận chuyển dược phẩm, thiết bị y tế và xe cá nhân của bệnh nhân, nhân viên y tế cũng góp phần đáng kể vào lượng phát thải CO₂. Những yếu tố này khiến bệnh viện trở thành một trong những cơ sở tiêu thụ năng lượng cao và đóng góp vào sự gia tăng nồng độ CO₂ trong khí quyển.

2. Methane (CH₄)

Methane (CH₄) là một loại khí nhà kính có tiềm năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 25 lần so với CO₂ trong khoảng thời gian 100 năm. Trong bệnh viện, methane chủ yếu phát sinh từ quá trình phân hủy chất hữu cơ trong nước thải bệnh viện hoặc bãi rác y tế. Rác thải y tế có chứa nhiều thành phần hữu cơ như băng gạc, vật liệu sinh học, thực phẩm thừa từ nhà ăn bệnh viện, nếu không được xử lý đúng cách sẽ phân hủy trong điều kiện yếm khí và tạo ra khí methane. Bên cạnh đó, nước thải từ bệnh viện cũng chứa nhiều chất hữu cơ từ hoạt động khám chữa bệnh, chăm sóc bệnh nhân, nếu không qua xử lý hiệu quả có thể làm tăng lượng khí methane phát sinh. Việc kiểm soát methane trong bệnh viện là một thách thức lớn, đòi hỏi các biện pháp quản lý chất thải nghiêm ngặt để hạn chế phát thải ra môi trường.

3. Nitrous oxide (N₂O)

Nitrous oxide (N₂O), hay còn gọi là khí gây cười, là một trong những khí nhà kính có tác động mạnh, với khả năng giữ nhiệt cao gấp 298 lần so với CO₂. Trong bệnh viện, N₂O được thải ra từ các quy trình y tế sử dụng khí gây mê và các hợp chất hóa học. Đây là loại khí thường được sử dụng trong phẫu thuật, nha khoa, sản khoa để giảm đau cho bệnh nhân. Do đặc tính khó phân hủy trong khí quyển, nitrous oxide có thể tồn tại hàng trăm năm và gây ảnh hưởng tiêu cực đến tầng ozone. Việc kiểm soát lượng phát thải N₂O từ bệnh viện là một vấn đề quan trọng, yêu cầu các cơ sở y tế áp dụng các công nghệ tái chế khí mê hoặc thay thế bằng các phương pháp gây mê thân thiện với môi trường hơn.

4. Hydrofluorocarbon (HFC) và Perfluorocarbon (PFC)

Hydrofluorocarbon (HFC) và perfluorocarbon (PFC) là những hợp chất có tiềm năng gây hiệu ứng nhà kính cực cao, gấp hàng nghìn lần so với CO₂. Trong bệnh viện, chúng chủ yếu được sử dụng trong hệ thống điều hòa không khí, tủ lạnh bảo quản dược phẩm và thiết bị y tế. Do bệnh viện cần duy trì nhiệt độ ổn định để bảo quản thuốc, vắc-xin, mẫu xét nghiệm và một số thiết bị y tế nhạy cảm, hệ thống làm lạnh là yếu tố không thể thiếu. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành và bảo trì, các chất làm lạnh có chứa HFCs và PFCs có thể rò rỉ ra môi trường, góp phần vào hiệu ứng nhà kính. Để giảm thiểu tác động, các bệnh viện cần sử dụng các hệ thống làm lạnh thân thiện với môi trường hơn và tuân thủ chặt chẽ quy trình kiểm tra, bảo dưỡng để hạn chế rò rỉ khí thải độc hại.

Ảnh hưởng của khí thải nhà kính từ bệnh viện

1. Tác động đến biến đổi khí hậu

Khí nhà kính, đặc biệt là carbon dioxide (CO₂), methane (CH₄) và các hợp chất HFCs, góp phần làm tăng nhiệt độ toàn cầu. Khi nhiệt độ Trái Đất tiếp tục gia tăng, các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lũ, hạn hán, nắng nóng kéo dài ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên mà còn đặt ra những thách thức lớn cho ngành y tế, khi số lượng bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến thời tiết gia tăng đáng kể.

2. Ô nhiễm không khí và sức khỏe cộng đồng

Một trong những nguồn phát thải đáng lo ngại từ bệnh viện là quá trình đốt chất thải y tế, đặc biệt là rác thải lây nhiễm và hóa chất độc hại. Khi đốt, các chất thải này có thể sinh ra dioxin, furan, khí CO₂, NOx và SO₂, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tiếp xúc lâu dài với các chất này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, dị ứng, hen suyễn và thậm chí là ung thư. Ô nhiễm không khí từ bệnh viện không chỉ ảnh hưởng đến bệnh nhân và nhân viên y tế mà còn lan rộng ra cộng đồng xung quanh.

3. Suy giảm chất lượng sống

Sự gia tăng của khí nhà kính làm cho nhiệt độ toàn cầu tăng cao, kéo theo nhiều hệ lụy như hiện tượng đảo nhiệt đô thị, khói bụi dày đặc và sự suy giảm chất lượng không khí. Đối với những nhóm người dễ bị tổn thương như trẻ em, người cao tuổi và bệnh nhân mắc bệnh mãn tính, việc sống trong môi trường ô nhiễm có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, gia tăng các vấn đề về hô hấp và tim mạch. Hơn nữa, không khí bị ô nhiễm trong và xung quanh bệnh viện còn làm ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng sống của người bệnh, khiến quá trình hồi phục chậm hơn.

4. Gia tăng chi phí y tế và áp lực lên hệ thống chăm sóc sức khỏe

Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường không chỉ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh mà còn gây áp lực lên chi phí y tế và hệ thống chăm sóc sức khỏe. Khi nhiệt độ tăng cao, số ca nhập viện do say nắng, đột quỵ nhiệt, bệnh về đường hô hấp và tim mạch cũng gia tăng. Điều này đòi hỏi bệnh viện phải tăng cường cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và đầu tư nhiều hơn vào hệ thống điều hòa không khí, làm mát bệnh viện. Đồng thời, các bệnh viện cũng phải dành ngân sách lớn hơn để xử lý chất thải một cách an toàn và giảm thiểu tác động đến môi trường, khiến chi phí vận hành ngày càng tăng.

Hy vọng sau khi đọc bài viết này, Quý Độc Giả đã biết thêm thông tin liên quan đến khí thải nhà kính từ bệnh viện. Nếu có bất cứ thắc mắc gì về khí thải nhà kính, hãy liên hệ ngay với KNA CERT để được hỗ trợ. 

• Trụ sở chính: Tầng 11, Tòa nhà Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
• Chi nhánh: Tầng 7, Tòa nhà Thủy Lợi 4, 205A Nguyễn Xí, Phường 26, Quận Bình Thạnh, TPHCM
• Facebook: https://www.facebook.com/KNACertification
• Hotline: 0968.038.122
• Email: salesmanager@knacert.com