Lỗ hổng an toàn thực phẩm trong ngành bán lẻ bách hóa

Vụ việc phát hiện hàng trăm kg giá đỗ ngâm hóa chất độc hại tại các cửa hàng Bách Hóa Xanh vào cuối tháng 12/2024 đã làm dấy lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng kiểm soát an toàn thực phẩm trong ngành bán lẻ bách hóa. Sự cố này không chỉ làm lung lay niềm tin của người tiêu dùng mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Làm thế nào để các doanh nghiệp bán lẻ đảm bảo chất lượng sản phẩm? Đâu là giải pháp bền vững trong bối cảnh ngành đang tăng trưởng mạnh mẽ?

Mặc dù Bách Hóa Xanh đã khẳng định luôn tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, nhưng sự cố vừa qua đã phơi bày những lỗ hổng trong việc kiểm soát nguồn cung. Điều này không chỉ là vấn đề riêng của Bách Hóa Xanh mà còn phản ánh thực trạng chung của ngành bán lẻ bách hóa tại Việt Nam. Trong một ngành mà niềm tin của người tiêu dùng là yếu tố sống còn, các sự cố như vậy có thể gây tổn thất lớn về uy tín và doanh thu.

Theo báo cáo từ Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), an toàn thực phẩm là nền tảng để doanh nghiệp bán lẻ thu hút khách hàng và mở rộng quy mô kinh doanh. Việc đảm bảo chất lượng sản phẩm không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là chiến lược dài hạn giúp duy trì lòng tin của khách hàng. Vậy đâu là bài học mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể rút ra để nâng cao khả năng kiểm soát an toàn thực phẩm?

Bài học từ Walmart – Tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng

Walmart, chuỗi bán lẻ lớn nhất thế giới, đã thiết lập một tiêu chuẩn nghiêm ngặt trong kiểm soát an toàn thực phẩm, góp phần duy trì vị thế hàng đầu của mình. Các nhà cung cấp của Walmart phải trải qua quy trình đánh giá khắt khe ngay từ khi đăng ký và được tái kiểm tra định kỳ hàng năm. Không chỉ dừng lại ở việc xem xét giấy tờ, Walmart còn yêu cầu các cuộc kiểm toán độc lập từ bên thứ ba để đảm bảo mọi tiêu chuẩn được tuân thủ một cách minh bạch và khách quan.

Câu chuyện của Nutifood khi trở thành nhà cung cấp cho Walmart là minh chứng rõ ràng cho tính nghiêm ngặt của hệ thống này. Để đạt chuẩn, Nutifood phải đáp ứng ba bộ tiêu chuẩn quốc tế từ trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa đến an toàn thực phẩm. Đặc biệt, các tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội phải được chứng nhận bởi những tổ chức quốc tế uy tín như Bureau Veritas, SGS hay Intertek – những đơn vị được Walmart phê duyệt.

Theo bác sĩ Trần Thị Lệ, Tổng giám đốc Nutifood, quá trình đánh giá của Walmart không chỉ dừng ở việc kiểm tra dây chuyền sản xuất hay tài liệu, mà còn phỏng vấn mọi cấp bậc nhân viên, từ lao động phổ thông đến nhà thầu. Quy trình toàn diện này giúp đảm bảo tính chính xác và khách quan trong việc đánh giá. Quan trọng hơn, Walmart còn chú trọng đến phúc lợi và an sinh xã hội của người lao động – yếu tố không thể tách rời trong mô hình phát triển bền vững.

Sự nghiêm ngặt trong kiểm soát chất lượng của Walmart không chỉ bảo vệ danh tiếng của chuỗi bán lẻ này mà còn duy trì niềm tin mạnh mẽ từ phía khách hàng. Đây là mô hình mà các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam cần học hỏi để cải thiện hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm.

Tại Việt Nam, việc kiểm soát an toàn thực phẩm trong ngành bán lẻ vẫn tồn tại nhiều bất cập. Các chuỗi bán lẻ như Bách Hóa Xanh thường dựa vào giấy chứng nhận từ nhà cung cấp mà thiếu đi các quy trình kiểm nghiệm độc lập. Điều này tạo ra những lỗ hổng lớn khi nhà cung cấp không trung thực hoặc khi hệ thống quản lý tại địa phương thiếu minh bạch.

Hơn nữa, việc đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc sản phẩm chưa được các doanh nghiệp chú trọng. Khi xảy ra sự cố, các chuỗi bán lẻ thường gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân và nguồn gốc vấn đề, dẫn đến chậm trễ trong xử lý và gây mất niềm tin từ người tiêu dùng. Điều này không chỉ làm giảm doanh thu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu.

Để khắc phục, các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam cần cải thiện quy trình kiểm soát, tăng cường đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc và học hỏi từ các mô hình quốc tế như Walmart. Chỉ khi xây dựng được hệ thống kiểm soát chặt chẽ và minh bạch, các chuỗi bán lẻ mới có thể bảo vệ niềm tin từ khách hàng và phát triển bền vững trong tương lai.

Cần một hệ thống kiểm nghiệm độc lập và hiện đại

Để khắc phục những lỗ hổng về an toàn thực phẩm trong ngành bán lẻ, các chuyên gia từ Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đã đưa ra khuyến nghị rằng các chuỗi bán lẻ cần đầu tư vào hệ thống kiểm nghiệm độc lập. Những trung tâm kiểm nghiệm này phải được vận hành theo các quy trình nghiêm ngặt, thực hiện sàng lọc kỹ lưỡng đầu vào sản phẩm và không phụ thuộc vào bất kỳ nhà cung cấp nào. Đây là bước đi cần thiết để loại bỏ nguy cơ từ các lỗ hổng do nhà cung cấp, nhân viên hoặc các bộ phận kiểm nghiệm địa phương thiếu minh bạch tạo ra.

Bên cạnh việc xây dựng hệ thống kiểm nghiệm độc lập, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào quản lý chuỗi cung ứng cũng là một giải pháp quan trọng. Công nghệ truy xuất nguồn gốc nhanh chóng và chính xác không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp giám sát chất lượng mà còn nâng cao tính minh bạch trong toàn bộ quy trình. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin lâu dài từ khách hàng, tạo nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.

Theo báo cáo chiến lược năm 2025 của Vietcap, thị trường bán lẻ tạp hóa hiện đại tại Việt Nam đang chứng kiến sự chi phối của các thương hiệu lớn như Bách Hóa Xanh, Central Retail, WinCommerce, Saigon Co.op, Lotte Mart và AEON. Trong phân khúc minimart, Bách Hóa Xanh và WinMart+/WIN đang giữ vị trí dẫn đầu với thị phần lần lượt chiếm 54% và 35%. Điều này cho thấy sức ép không nhỏ trong việc duy trì niềm tin từ người tiêu dùng thông qua các quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm ngày càng chặt chẽ.

Với kế hoạch mở rộng nhanh chóng, dự kiến vượt mốc 2.100 cửa hàng vào cuối năm 2026, Bách Hóa Xanh đang đối mặt với áp lực rất lớn trong việc cải tiến và hoàn thiện hệ thống kiểm soát của mình. Nếu không có những giải pháp kịp thời và hiệu quả, nguy cơ mất đi thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh là hoàn toàn có thể xảy ra. Điều này cũng đặt ra thách thức tương tự cho các chuỗi bán lẻ khác, buộc họ phải đầu tư mạnh mẽ hơn vào các hệ thống kiểm nghiệm hiện đại và minh bạch để giữ vững vị thế trong một thị trường ngày càng cạnh tranh.

KNA CERT cung cấp dịch vụ đánh giá nhà cung cấp theo các tiêu chuẩn nhãn hàng bán lẻ nổi tiếng như: Tiêu chuẩn Walmart, Tiêu chuẩn COSTCO,… Quý Doanh Nghiệp vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để biết thêm thông tin chi tiết.