[SDG 13] Hành động vì khí hậu - Mục tiêu Phát triển Bền vững số 13

Biến đổi khí hậu là mối đe dọa thực sự và không thể phủ nhận đối với toàn bộ nền văn minh của nhân loại. Những tác động đã thấy rõ và sẽ thảm khốc nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ. Liên Hợp Quốc đã xác định Mục tiêu Phát triển Bền vững số 13 (SDG 13) trong 17 Mục tiêu là “Hành động vì khí hậu” (Climate action). Trong bài viết này, hãy cùng KNA CERT tìm hiểu nội dung của SDG 13 là gì và tầm quan trọng của Mục tiêu này.

SDG 13 là gì?

SDG 13 (Goal 13) là Mục tiêu Phát triển Bền vững thứ mười ba của Chương trình Nghị sự 2030 do Liên Hợp Quốc xây dựng với nội dung “Hành động khẩn cấp để chống lại biến đổi khí hậu và tác động của nó” (Climate action).

Mục tiêu phát triển bền vững số 13 thừa nhận rằng các hoạt động của con người, đặc biệt là việc đốt nhiên liệu hóa thạch, nạn phá rừng và các quy trình công nghiệp, đã dẫn đến sự gia tăng đáng báo động về lượng khí thải nhà kính, dẫn đến tình trạng nóng lên toàn cầu và sự gián đoạn khí hậu. Goal 13 tập trung vào việc giảm thiểu lãng phí tài nguyên, tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa quy trình sản xuất, và đảm bảo rằng tiêu dùng và sản xuất không gây hại cho môi trường.

Climate action là gì?

1. Định nghĩa “Hành động vì khí hậu”

“Climate action” dịch sang tiếng Việt là “Hành động vì khí hậu”. Theo định nghĩa của Galvanizing the Groundswell for Climate Action, "Hành động vì khí hậu là bất kỳ chính sách, biện pháp hoặc chương trình nào giúp giảm khí nhà kính, xây dựng khả năng phục hồi trước biến đổi khí hậu hoặc hỗ trợ và tài trợ cho các mục tiêu đó. Do đó, hành động vì khí hậu rất đa dạng, từ các thành phố cam kết áp dụng các tiêu chuẩn xây dựng hiệu quả hơn, các công ty định giá carbon trong các quyết định đầu tư của họ hoặc liên minh các công ty và nhóm nông dân triển khai các hoạt động nông nghiệp thông minh ứng phó với khí hậu."

2. Hành động vì khí hậu liên quan thế nào đến Thỏa thuận Paris?

Thỏa thuận Paris tìm cách giữ nhiệt độ toàn cầu tăng ở mức dưới 2 độ C (35.6ºF), tăng khả năng phục hồi và thích ứng trước biến đổi khí hậu và huy động các Hành động vì Khí hậu. Những mục tiêu này chỉ có thể đạt được nếu các bên liên quan từ mọi lĩnh vực hành động trước biến đổi khí hậu.

Trên con đường hướng tới COP21, các bên liên quan phi nhà nước không chỉ lãnh đạo và thể hiện cam kết hành động vì biến đổi khí hậu mà còn yêu cầu chính phủ hành động như một phần của Thỏa thuận Paris. Các sáng kiến ​​Hành động vì khí hậu đã được trình bày trên toàn cầu thông qua Chương trình nghị sự Hành động Paris Lima, Hội nghị thượng đỉnh về Khí hậu của Liên hợp quốc tại Thành phố New York (Hoa Kỳ), Ngày Hành động vì Khí hậu Lima (Peru) và Nền tảng NAZCA. Những hành động này đã tạo ra bầu không khí lạc quan có lợi cho Thỏa thuận Paris.

Thách thức chính hiện nay là việc thực hiện Thỏa thuận Paris. Các đóng góp quốc gia được trình bày là không đủ để tạo ra sự chuyển đổi cần thiết. Để đạt được các mục tiêu của Thỏa thuận Paris, chúng ta phải mở rộng, đẩy nhanh và nâng cao tham vọng của mình đối với Hành động vì khí hậu.

Các Mục tiêu và Chỉ số của Mục tiêu Phát triển Bền vững số 13

Liên Hợp Quốc đã xác định 5 mục tiêu và 8 chỉ số cho SDG 13. Cụ thể bao gồm:

Mục tiêu 13.1: Tăng cường khả năng phục hồi và thích ứng với các thảm họa liên quan đến khí hậu

Tăng cường khả năng phục hồi và thích ứng với các mối nguy liên quan đến khí hậu và thiên tai ở mọi quốc gia.

• Chỉ số SDG 13.1.1 Tử vong và thương tích do thiên tai
• Chỉ số SDG 13.1.2 Quản lý rủi ro thiên tai quốc gia
• Chỉ số SDG 13.1.3 Quản lý rủi ro thiên tai tại địa phương

Mục tiêu 13.2: Tích hợp các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu vào chính sách và kế hoạch

Lồng ghép các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu vào các chính sách, chiến lược và quy hoạch quốc gia.

• Chỉ số SDG 13.2.1 Tích hợp biến đổi khí hậu vào chính sách quốc gia
• Chỉ số SDG 13.2.2 Tổng lượng khí thải nhà kính mỗi năm

Mục tiêu 13.3: Xây dựng kiến ​​thức và năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu

Cải thiện giáo dục, nâng cao nhận thức và năng lực của con người và thể chế về giảm thiểu, thích ứng, giảm tác động và cảnh báo sớm về biến đổi khí hậu.

• Chỉ số SDG 13.3.1 Giáo dục về biến đổi khí hậu

Mục tiêu 13.a: Thực hiện Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu

Thực hiện cam kết của các bên là các nước phát triển tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu huy động chung 100 tỷ đô la hàng năm vào năm 2020 từ mọi nguồn để giải quyết nhu cầu của các nước đang phát triển trong bối cảnh các hành động giảm thiểu có ý nghĩa và minh bạch trong quá trình thực hiện, đồng thời đưa Quỹ Khí hậu Xanh vào hoạt động đầy đủ thông qua việc cấp vốn càng sớm càng tốt.

• Chỉ số SDG 13.a.1 Quỹ Khí hậu Xanh huy động 100 tỷ đô la

Mục tiêu 13.b: Thúc đẩy cơ chế nâng cao năng lực lập kế hoạch và quản lý

Thúc đẩy các cơ chế nâng cao năng lực lập kế hoạch và quản lý hiệu quả liên quan đến biến đổi khí hậu ở các nước kém phát triển nhất và các quốc đảo nhỏ đang phát triển, bao gồm tập trung vào phụ nữ, thanh niên và cộng đồng địa phương và thiểu số.

• Chỉ số SDG 13.b.1 Hỗ trợ lập kế hoạch và quản lý ở các nước kém phát triển nhất

Tầm quan trọng của SDG 13: Climate Action

Biến đổi khí hậu đang đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, sinh kế và phúc lợi chung của cả thế hệ hiện tại và tương lai. Các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như nắng nóng kéo dài, hạn hán, lũ lụt và bão nhiệt đới ngày càng gia tăng, làm suy giảm hệ thống quản lý nước, gây tổn thất lớn cho sản xuất nông nghiệp và đe dọa an ninh lương thực. Hơn nữa, sự khắc nghiệt của khí hậu còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người, làm hư hại cơ sở hạ tầng quan trọng và gián đoạn các dịch vụ thiết yếu như cung cấp nước sạch, vệ sinh môi trường, giáo dục, năng lượng và giao thông.

Tác động kinh tế của biến đổi khí hậu cũng vô cùng nghiêm trọng, không có quốc gia nào miễn nhiễm trước những tổn thất nặng nề mà nó gây ra. Hàng năm, thế giới phải gánh chịu thiệt hại kinh tế lên đến hàng trăm tỷ đô la do các thảm họa liên quan đến khí hậu. Những tổn thất này không chỉ làm suy yếu sự phát triển kinh tế mà còn khiến các quốc gia phải đầu tư nguồn lực đáng kể để khắc phục hậu quả và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu xuất phát từ các hoạt động của con người, đặc biệt là việc phát thải khí nhà kính như carbon dioxide và methane vào khí quyển. Những loại khí này giữ nhiệt và làm gia tăng nhiệt độ toàn cầu, dẫn đến sự biến đổi thời tiết bất thường, các đợt nắng nóng ngày càng gay gắt và kéo dài hơn, cũng như gây rối loạn hệ sinh thái tự nhiên. Để giảm thiểu những tác động tiêu cực này, các quốc gia cần đẩy mạnh các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng các chính sách phát triển bền vững.

Một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu là mực nước biển dâng cao, chủ yếu do sự tan chảy của băng ở hai cực và sông băng, cùng với hiện tượng giãn nở nhiệt của nước biển do nhiệt độ tăng. Điều này đe dọa trực tiếp đến các khu vực ven biển, gây xói mòn đất, làm hư hại cơ sở hạ tầng và ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển. Bằng cách đẩy mạnh các hành động vì khí hậu, chúng ta có thể làm chậm quá trình ấm lên toàn cầu và giảm tốc độ tan chảy của băng, từ đó hạn chế tác động của mực nước biển dâng cao. Đồng thời, việc lập kế hoạch phục hồi khí hậu là điều cần thiết để giúp các cộng đồng thích ứng và ứng phó với những thay đổi không thể tránh khỏi do biến đổi khí hậu gây ra.

* Bài viết tham khảo thông tin trên website: https://sdgs.un.org/ và https://www.globalgoals.org/

Trên đây là những thông tin về Mục tiêu Phát triển Bền vững 13 (SDG 13) trong 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc về “Hành động khẩn cấp để chống lại biến đổi khí hậu và tác động của nó” (Climate action). Vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để biết thêm thông tin chi tiết.