Xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 – Vấn đề cụ thể

Nhiều tổ chức trên Toàn cầu xây dựng hệ thống quản lý môi trường (EMS) theo tiêu chuẩn ISO 14001 để bảo vệ và giảm thiểu tác động đến môi trường. Trong đó, xác định rủi ro và cơ hội là một trong những nội dung quan trọng không thể bỏ qua khi triển khai ISO 14001.

Rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 là gì?

ISO 14001 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu đối với Hệ thống quản lý môi trường (EMS) nhằm bảo vệ môi trường và ngăn ngừa ô nhiễm quá mức. Rủi ro và cơ hội trong ISO 14001 là sự thể hiện tiềm ẩn các tác động tích cực hoặc tiêu cực đến việc đạt được các mục tiêu của EMS do những yếu tố và ảnh hưởng bên trong hoặc bên ngoài tổ chức.

Có thể hiểu một cách đơn giản như sau:

• Rủi ro = tác động bất lợi tiềm ẩn (mối đe dọa)
• Cơ hội = tác động tiềm ẩn thuận lợi (cơ hội)

Tiêu chuẩn ISO 14001 yêu cầu các tổ chức xác định và đánh giá rủi ro và cơ hội liên quan đến khía cạnh môi trường, nghĩa vụ tuân thủ và bối cảnh của họ, đồng thời lập kế hoạch hành động để giải quyết chúng. Mục đích của quá trình này là để đảm bảo rằng EMS có thể đáp ứng được các kết quả dự kiến, ngăn ngừa hoặc giảm bớt các tác động không mong muốn và đạt được sự cải tiến liên tục.

Xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001

1. Rủi ro liên quan đến ISO 14001

Mặc dù áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 mang lại nhiều lợi ích nhưng các tổ chức cũng phải nhận thức được rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện tiêu chuẩn này. Bằng cách hiểu những rủi ro này, các tổ chức có thể thực hiện những biện pháp chủ động để giảm thiểu chúng một cách hiệu quả. Dưới đây là một số Rủi ro phổ biến liên quan đến ISO 14001:

a) Không tuân thủ quy định

Một trong những rủi ro đáng kể mà các tổ chức phải đối mặt là việc không tuân thủ các quy định về môi trường. Việc không tuân thủ có thể khiến công ty bị phạt tiền, đối mặt với hình phạt pháp lý và thiệt hại về danh tiếng. Do đó, điều quan trọng là các tổ chức phải luôn cập nhật những quy định mới nhất và đảm bảo EMS của họ giải quyết được tất cả các yêu cầu tuân thủ có liên quan.

b) Phân bổ nguồn lực không thỏa đáng

Việc phân bổ nguồn lực không đầy đủ có thể làm giảm hiệu quả của EMS. Nó cũng có thể tạo ra những lỗ hổng trong việc tuân thủ, cản trở các sáng kiến ​​cải tiến và cản trở khả năng của tổ chức trong việc đạt được các mục tiêu môi trường. Do đó, các tổ chức phải phân bổ nguồn lực cần thiết một cách hợp lý để hỗ trợ triển khai và duy trì thành công của ISO 14001.

c) Thiếu cam kết quản lý

Khi quản lý cấp cao nhất không thể hiện cam kết thực sự đối với quản lý môi trường, sẽ thiếu định hướng và cản trở sự tham gia của nhân viên. Cam kết của ban quản lý là cần thiết để thúc đẩy sự thay đổi, phân bổ nguồn lực và nuôi dưỡng văn hóa ứng xử có trách nhiệm với môi trường trong toàn tổ chức.

d) Sự tham gia của nhân viên không đủ

Thiếu sự tham gia của nhân viên có thể gây khó khăn cho việc thay đổi, thực hiện không đầy đủ các hoạt động môi trường và bỏ lỡ những cơ hội cải tiến. Các tổ chức phải cung cấp sáng kiến ​​đào tạo, truyền thông và gắn kết để đảm bảo nhân viên hiểu được vai trò của họ và đóng góp tích cực vào sự thành công của ISO 14001.

e) Giao tiếp và xây dựng tài liệu không hiệu quả

Việc trao đổi thông tin không đầy đủ về các chính sách, mục tiêu và thủ tục môi trường có thể dẫn đến hiểu lầm, thực hành không nhất quán và không tuân thủ. Tương tự, việc thiếu tài liệu về các quá trình và hồ sơ có thể cản trở khả năng giám sát, đo lường và cải thiện kết quả hoạt động môi trường của tổ chức. Vì vậy, các tổ chức phải thiết lập các kênh liên lạc mạnh mẽ và duy trì tài liệu chính xác để hỗ trợ việc triển khai ISO 14001.

2. Cơ hội do ISO 14001 mang lại

Các tổ chức tuân thủ ISO 14001 không chỉ hoàn thành trách nhiệm về môi trường của mình mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển và cải tiến. Áp dụng ISO 14001 cho phép các tổ chức tận dụng những cơ hội sau:

a) Cải thiện hiệu suất môi trường

ISO 14001 cung cấp một khuôn khổ có cấu trúc để các tổ chức đánh giá và cải thiện hiệu quả hoạt động môi trường của mình. Bằng cách thực hiện các yêu cầu của tiêu chuẩn, các tổ chức có thể xác định và quản lý các khía cạnh và tác động môi trường của mình một cách hiệu quả hơn. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho hành tinh mà còn giúp tiết kiệm chi phí, hiệu quả hoạt động và nâng cao danh tiếng.

b) Hình ảnh công ty được nâng cao

Chứng nhận 14001 đóng vai trò là bằng chứng đáng tin cậy về trách nhiệm môi trường của một tổ chức. Do đó, nó nâng cao hình ảnh công ty, định vị nó như một thực thể có trách nhiệm xã hội, quan tâm đến môi trường và các bên liên quan.

c) Tiếp cận thị trường mới và cơ hội kinh doanh

Nhiều khách hàng, cả trong khu vực công và tư nhân, ưu tiên làm việc với những tổ chức có trách nhiệm với môi trường. Bằng cách mở rộng phạm vi tiếp cận thị trường, các tổ chức có thể phát triển hoạt động kinh doanh của mình và khai thác những nguồn doanh thu mới.

d) Giảm chi phí và hiệu quả

Bằng cách tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, các tổ chức có thể tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Ví dụ, các sáng kiến ​​tiết kiệm năng lượng, chương trình tái chế và quản lý chất thải được cải thiện có thể giảm hóa đơn tiện ích, giảm chi phí nguyên vật liệu và hợp lý hóa các quy trình.

e) Tăng lợi thế cạnh tranh

Chứng nhận ISO 14001 có thể cho phép các tổ chức đáp ứng mong đợi của khách hàng, tuân thủ các yêu cầu đấu thầu và tiếp cận các thị trường mới. Nó có thể là yếu tố khác biệt khi cạnh tranh giành hợp đồng hoặc thu hút các nhà đầu tư. Bằng cách định vị mình là người có trách nhiệm với môi trường, các tổ chức có thể nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh và có được lợi thế cạnh tranh.

Chiến lược vượt qua rủi ro và tận dụng cơ hội trong ISO 14001

Dưới đây là một số chiến lược doanh nghiệp có thể tham khảo để ứng phó với các rủi ro và tận dụng tối đa các cơ hội trong quá trình xây dựng EMS heo ISO 14001:

1. Chiến lược vượt qua rủi ro

a) Xây dựng văn hóa tuân thủ

Rủi ro:

• Việc không tuân thủ các Quy định và Tiêu chuẩn Môi trường có thể dẫn đến hậu quả pháp lý, thiệt hại về danh tiếng và hình phạt tài chính.

Giải pháp:

• Nuôi dưỡng văn hóa tuân thủ bằng cách nâng cao trách nhiệm môi trường ở tất cả các cấp trong tổ chức
• Truyền đạt tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định về môi trường
• Khuyến khích nhân viên phát huy vai trò của mình trong việc tuân thủ
• Phát triển và triển khai các quy trình và hệ thống mạnh mẽ để kiểm tra và đảm bảo tuân thủ luật pháp cũng như tiêu chuẩn hiện hành
• Xem xét và cập nhật các thủ tục để luôn đáp ứng các quy định mới nhất

b) Đào tạo và khuyến khích sự tham gia của nhân viên

Rủi ro:

• Nhân viên thiếu nhận thức và hiểu biết về các yêu cầu ISO 14001 có thể cản trở việc triển khai thành công.

Giải pháp:

• Cung cấp các chương trình đào tạo toàn diện để giáo dục nhân viên về ISO 14001, nội dung đào tạo nên nói về mục tiêu của tiêu chuẩn này cũng như vai trò và trách nhiệm của họ trong quá trình thực hiện
• Nhấn mạnh tầm quan trọng trong đóng góp của nhân viên vào quản lý môi trường
• Khuyến khích sự tham gia tích cực của nhân viên vào việc xác định các cơ hội cải tiến và thực hiện những hoạt động bền vững
• Thường xuyên trao đổi thông tin với nhân viên, tạo động lực để họ làm việc hiệu quả.

2. Chiến lược tận dụng cơ hội

a) Cải tiến và đổi mới liên tục

Cơ hội:

• ISO 14001 cung cấp khuôn khổ để cải tiến liên tục và thúc đẩy đổi mới trong quản lý môi trường.

Giải pháp:

• Lấy việc áp dụng ISO 14001 làm chất xúc tác để cải tiến liên tục
• Khuyến khích nhân viên xác định các lĩnh vực cần cải thiện
• Thực hiện các giải pháp đổi mới nhằm giảm tác động môi trường và nâng cao hiệu quả quản lý
• Thiết lập cơ chế thu thập và phân tích dữ liệu về những chỉ số hiệu quả hoạt động môi trường chính
• Thường xuyên xem xét kết quả thực hiện so với mục tiêu và chỉ tiêu, tìm kiếm cơ hội cải tiến hơn nữa
• Ghi nhận và tôn vinh những thành tựu để củng cố văn hóa cải tiến liên tục

b) Sự tham gia của các bên liên quan

Cơ hội:

• Việc thu hút các bên liên quan có thể mở ra những cơ hội quý giá để cộng tác, chia sẻ kiến ​​thức và nâng cao hiệu quả môi trường.

Giải pháp:

• Xác định các bên liên quan chính như nhà cung cấp, khách hàng, cộng đồng địa phương và cơ quan quản lý
• Thúc đẩy nhiều kênh liên lạc và hợp tác cởi mở để hiểu mối quan tâm và mong đợi của các bên
• Thu hút các bên liên quan tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến quản lý môi trường
• Tìm kiếm ý kiến ​​đóng góp của họ và xem xét quan điểm của họ khi phát triển các chiến lược và sáng kiến
• Hợp tác trong các dự án chung, chia sẻ kiến ​​thức để thúc đẩy chuyên môn tập thể và tối đa hóa tác động tích cực tới môi trường

Trên đây là những vấn đề cụ thể khi xác định rủi ro và cơ hội trong ISO 14001. Nếu có bất cứ thắc mắc nào xoay quanh nội dung này, Quý Doanh Nghiệp vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com để được hỗ trợ sớm nhất.