Chứng chỉ CBAM là gì? Đặc điểm & Giá của một Chứng chỉ CBAM

Từ ngày 01/10/2023, giai đoạn chuyển tiếp của Cơ chế điều chỉnh biên giới Carbon (CBAM) đã bắt đầu. Mua Chứng chỉ CBAM là cách trả thuế phát thải đối với hàng hóa nhập khẩu có nguy cơ rò rỉ các-bon cao từ các quốc gia không phải là thành viên của Hệ thống giao dịch phát thải của EU (ETS). Trong bài viết này hãy cùng KNA CERT tìm hiểu Chứng chỉ CBAM là gì? Giá của Chứng chỉ CBAM là bao nhiêu và tại sao doanh nghiệp xuất khẩu sang EU phải có Chứng chỉ CBAM?

Chứng chỉ CBAM là gì (CBAM certificate)?

Chứng chỉ CBAM (CBAM certificate) là một loại chứng chỉ liên quan đến khí thải, được sử dụng để áp dụng "thuế carbon" từ năm 2026. Các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa vào EU sẽ phải mua chứng chỉ CBAM nhằm bù đắp lượng khí thải sinh ra trong quá trình sản xuất các sản phẩm này. Giá của chứng chỉ CBAM phản ánh chênh lệch giữa Hệ thống Mua bán Phát thải của EU (EU ETS) và các cơ chế định giá carbon khác tại quốc gia xuất xứ (nếu có). Việc tính toán và báo cáo chính xác lượng phát thải là yếu tố then chốt để tránh việc mua dư chứng chỉ, vì số lượng chứng chỉ không sử dụng sẽ không được hoàn lại sau khi vượt quá một mức nhất định.

Ai cần mua Chứng chỉ CBAM?

Bắt đầu từ ngày 1/10/2023, Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra quy định yêu cầu tuân thủ nghĩa vụ báo cáo khí thải theo “Cơ chế điều chỉnh biên giới Carbon” (CBAM) đối với 6 nhóm hàng hóa có lượng phát thải carbon cao trong quá trình sản xuất, bao gồm: sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro. Các nhà sản xuất muốn xuất khẩu những mặt hàng này vào EU sẽ cần phải mua chứng chỉ CBAM. Ủy ban châu Âu sẽ theo dõi hiệu quả của cơ chế này và xem xét khả năng mở rộng áp dụng sang các sản phẩm và dịch vụ khác.

Về lâu dài, CBAM có thể sẽ bao gồm cả phát thải gián tiếp và mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác, bao gồm các sản phẩm tiêu thụ nhiều năng lượng trong quá trình sản xuất và kinh doanh. Một số ngành có khả năng nằm trong phạm vi mở rộng của CBAM bao gồm: năng lượng, khoáng sản, sản xuất và chế biến thực phẩm (như đường, tinh bột, khoai tây, cà chua), sản xuất một số sản phẩm dệt may, hóa chất, xây dựng, và nhiều lĩnh vực khác.

Đặc điểm của Chứng chỉ CBAM

Theo Đề xuất của Ủy ban Châu Âu ngày 14/7/2021 về Quy định của Nghị viện Châu Âu và Hội đồng thiết lập cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (COM (2021) 564 final, 2021/0214 (COD)), chứng chỉ CBAM có các đặc điểm sau:

• Mã định danh đơn vị duy nhất: Mỗi chứng chỉ CBAM được cấp một mã định danh đơn vị duy nhất, cùng với thông tin về giá và ngày bán chứng chỉ (Điều 20).
• Quyền mua lại của người khai báo: Người khai báo được ủy quyền có quyền yêu cầu mua lại tối đa một phần ba số chứng chỉ CBAM đã mua trong năm trước đó, với giá mua ban đầu. Yêu cầu này phải được nộp trước ngày 30/6 mỗi năm (Điều 23).
• Không thể giao dịch: Khác với quy định của EU ETS, chứng chỉ CBAM không được phép giao dịch giữa các nhà nhập khẩu.

• Hiệu lực có hạn: Đến ngày 30/6 mỗi năm, các chứng chỉ CBAM mua từ năm trước sẽ hết hiệu lực và bị hủy nếu còn tồn tại trong tài khoản của người khai báo tại sổ đăng ký quốc gia (Điều 24).
• Thời hạn nộp chứng chỉ: Đến ngày 31/5 hàng năm, người khai báo được ủy quyền phải nộp số lượng chứng chỉ CBAM tương ứng với lượng khí thải đã báo cáo và xác minh trong năm trước (Điều 22(1)).
• Ngưỡng 80% vào cuối mỗi quý: Người khai báo phải duy trì số lượng chứng chỉ CBAM trong tài khoản ít nhất bằng 80% lượng khí thải được tính cho hàng hóa nhập khẩu từ đầu năm đến thời điểm đó (Điều 22(2)).

Giá của Chứng chỉ CBAM là bao nhiêu?

Ủy ban Châu Âu xác định giá của chứng chỉ CBAM dựa trên giá trung bình đóng cửa của các khoản trợ cấp trong Hệ thống Giao dịch Phát thải EU (EU ETS), tính trên nền tảng đấu giá chung theo các quy định của Quy định Ủy ban (EU) số 1031/2010. Mức giá này được tính toán hàng tuần. Nếu trong một tuần không có phiên đấu giá nào diễn ra, giá chứng chỉ sẽ dựa trên mức trung bình của tuần cuối cùng có tổ chức đấu giá.

Mức giá trung bình sẽ được Ủy ban công bố vào ngày làm việc đầu tiên của tuần kế tiếp và sẽ có hiệu lực từ ngày làm việc tiếp theo cho đến ngày làm việc đầu tiên của tuần sau đó.

Ủy ban có quyền thông qua các quy định chi tiết hơn để xác định rõ phương pháp tính toán giá trung bình của chứng chỉ CBAM và các biện pháp cụ thể để công bố mức giá này.

Theo đoạn 21 của dự thảo Quy định của Nghị viện Châu Âu và Hội đồng thiết lập cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (COM(2021) 564 final, 2021/0214 (COD)), để CBAM duy trì vai trò hiệu quả trong việc ngăn chặn hiện tượng rò rỉ carbon, giá chứng chỉ phải phản ánh sát giá của EU ETS. Trên thị trường EU ETS, giá hạn ngạch được xác định qua đấu giá, và giá chứng chỉ CBAM phải dựa trên các mức trung bình hàng tuần từ các phiên đấu giá này. Cách tính này giúp phản ánh chính xác biến động giá của EU ETS, đồng thời tạo ra một khoảng linh hoạt cho các nhà nhập khẩu tận dụng những thay đổi về giá, đảm bảo tính khả thi trong quản lý của các cơ quan hành chính.

Tại sao doanh nghiệp xuất khẩu sang Châu Âu phải mua chứng chỉ CBAM?

Việc mua chứng chỉ CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) là bắt buộc đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang Liên minh Châu Âu (EU) nhằm đảm bảo tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt về phát thải carbon. Dưới đây là những lý do chính khiến doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ này:

1. Tuân thủ quy định của EU

Từ năm 2026, EU sẽ áp dụng CBAM như một biện pháp nhằm hạn chế rò rỉ carbon và bảo vệ môi trường. Điều này yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu vào EU phải báo cáo lượng khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất hàng hóa của họ và mua chứng chỉ CBAM để bù đắp lượng khí thải này. Các mặt hàng như sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro hiện đang nằm trong danh sách yêu cầu chứng chỉ, và dự kiến sẽ mở rộng phạm vi sang nhiều sản phẩm khác trong tương lai.

2. Tạo ra “sân chơi” công bằng

CBAM được thiết kế để đảm bảo rằng các sản phẩm nhập khẩu vào EU sẽ không có lợi thế về giá so với các sản phẩm sản xuất trong khối này do việc tuân thủ tiêu chuẩn khí thải. Bằng cách yêu cầu các doanh nghiệp nhập khẩu mua chứng chỉ CBAM, EU đảm bảo rằng các doanh nghiệp nước ngoài phải chi trả chi phí carbon tương tự như các nhà sản xuất trong EU, giúp tạo sự công bằng trong cạnh tranh và khuyến khích sản xuất thân thiện với môi trường.

3. Phản ánh đúng chi phí carbon

Giá của chứng chỉ CBAM được tính dựa trên giá trung bình của hạn ngạch phát thải EU ETS, phản ánh sự chênh lệch về chi phí carbon giữa các khu vực. Điều này giúp doanh nghiệp nhập khẩu tại EU trả mức phí tương đương với chi phí carbon mà các nhà sản xuất trong EU phải gánh chịu. Việc áp dụng CBAM khuyến khích các doanh nghiệp ở các quốc gia khác giảm lượng khí thải carbon để giảm thiểu chi phí.

4. Tránh rủi ro pháp lý và kinh doanh

Doanh nghiệp không tuân thủ yêu cầu về chứng chỉ CBAM có thể đối mặt với nhiều rủi ro, bao gồm các khoản phạt và bị cấm xuất khẩu vào thị trường EU. Việc tuân thủ CBAM là một yếu tố quan trọng để duy trì hoạt động kinh doanh bền vững và tránh rủi ro pháp lý, đồng thời duy trì quan hệ thương mại với các đối tác châu Âu.

5. Hỗ trợ phát triển bền vững

Chính sách CBAM thúc đẩy doanh nghiệp hướng tới các giải pháp sản xuất ít phát thải hơn, từ đó hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Bằng cách buộc doanh nghiệp trả phí cho lượng carbon phát thải, EU khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh và cải thiện hiệu suất sử dụng năng lượng, góp phần giảm lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Tóm lại, việc mua chứng chỉ CBAM là bắt buộc đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang EU nhằm tuân thủ quy định pháp lý, tạo sự công bằng trong cạnh tranh, và thúc đẩy sản xuất bền vững. Đây cũng là một phần trong nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và xây dựng một nền kinh tế xanh hơn.

KNA CERT - Hỗ trợ doanh nghiệp sở hữu chứng Chỉ CBAM

Trong bối cảnh Liên minh Châu Âu (EU) thắt chặt các quy định về phát thải carbon thông qua Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), việc lập báo cáo phát thải chính xác và sở hữu chứng chỉ CBAM trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường EU. Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng quy định này, KNA CERT cung cấp dịch vụ hướng dẫn toàn diện về lập báo cáo CBAM và sở hữu chứng chỉ CBAM.

• Đánh giá hiện trạng phát thải: Hỗ trợ doanh nghiệp xác định các nguồn phát thải chính trong quy trình sản xuất, từ đó đo lường lượng khí thải một cách chính xác và đầy đủ.
• Lập kế hoạch giảm thiểu phát thải: Đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu suất sử dụng năng lượng, giảm thiểu lượng khí thải nhằm tối ưu hóa chi phí mua chứng chỉ CBAM.
• Báo cáo theo tiêu chuẩn CBAM: Hướng dẫn doanh nghiệp lập báo cáo khí thải chi tiết theo các yêu cầu cụ thể của CBAM, đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định.

• Hỗ trợ mua chứng chỉ CBAM: Giúp doanh nghiệp hiểu rõ quy trình đăng ký và mua chứng chỉ CBAM, từ khâu chuẩn bị hồ sơ đến các thủ tục nộp chứng chỉ.
• Tối ưu chi phí mua chứng chỉ CBAM: KNA CERT hỗ trợ doanh nghiệp tính toán chính xác số lượng chứng chỉ CBAM cần thiết dựa trên báo cáo phát thải, từ đó tránh mua dư thừa và tiết kiệm chi phí.
• Cập nhật thông tin và thay đổi quy định: KNA CERT cam kết cung cấp các thông tin mới nhất về quy định CBAM để doanh nghiệp luôn chủ động trong việc quản lý phát thải và sở hữu chứng chỉ.

Vui lòng liên hệ với KNA CERT theo số Hotline: 0968.038.122 hoặc Email: salesmanager@knacert.com nếu Quý Doanh Nghiệp đang quan tâm tới dịch vụ của Chúng Tôi.